صدور بیانیه شب گذشته شورای امنیت دایر بر تائید پیروزی حسن وتارا، در انتخابات ۲۸ نوامبر ریاست جمهوری ساحل عاج، علی‌رغم مخالفت روسیه، ادامه وضعیت کنونی و حفظ قدرت توسط لورن جیباگبو، رئیس جمهور کنونی، را دشوارتر از پیش خواهد ساخت.
برای حفظ آرامش و پیشگیری از برخوردهای خونین در ساحل عاج هم اکنون هشت هزار نیروی پایدار صلح سازمان ملل در آن کشور به سر می‌برند. انتخابات ماه گذشته ریاست جمهوری نیز با نظارت سازمان ملل صورت گرفته بود.
ساحل عاج که در ساحل غربی آفریقا واقع شده و بزرگ‌ترین تولیدکننده کاکائو در جهان به شمار می‌رود، همانند کشور همسایه خود، لیبریا، طی دهه گذشته مسیر بسیار دشواری را برای رسیدن به آرامش و تجدید ثبات طی کرده است.
ادامه وضع موجود و به نتیجه نرسیدن اختلاف‌های کنونی بین دو رقیب انتخاباتی بر سر حفظ یا واگذاری قدرت می‌تواند ساحل عاج را در مسیر زدو خوردهای خونین تازه‌ای قرار دهد.
دو رئیس جمهور
بعد از انجام انتخابات ماه گذشته که در آن حسن وتارا به پیروزی رسید، رئیس جمهور وقت، جیباگبو، از پذیرفتن پیروزی رقیب خودداری ورزید و خود را پیروز انتخابات اعلام کرد.
اندکی بعد هر دو رقیب، وتارا در هتل محل اقامت خود که از سوی سربازان سازمان ملل حفاظت می‌شود، و جیباگبو در کاخ ریاست جمهوری، به عنوان رئیس جمهور بعدی کشور ادای سوگند کرده و متعاقباً به معرفی نخست وزیران انتخابی خود پرداختند.
در نتیجه، ساحل عاج اینک دارای دو رئیس جمهور، دو نخست وزیر و دو دولت جداگانه است که هریک خود را قانونی می‌داند.
اغلب کشورهای آفریقایی با تأیید پیروزی وتارا، از باگبو خواسته‌اند که قدرت را ترک و دولت را به رقیب پیروز خود واگذار کند.
بلوک کشورهای غرب آفریقا (اکوواز) که اتحادیه‌ای محلی است به دنبال سرپیچی باگبو از قبول پیروزی رقیب، عضویت ساحل عاج را معلق کرد. بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل، نیز در بیانیه‌ای از پیروزی وتارا حمایت کرد.
خطر جنگ قبیله‌ای
همزمان رئیس جمهور کشور همسایه، لیبریا، نیز از جنگجویان قبیله‌ای خود خواست که از داخل شدن در اختلافات داخلی ساحل عاج خودداری کنند.
افراد مسلح قبایل لیبریا در جنگ داخلی سال ۲۰۰۲ ساحل عاج در گیر بودند. پیش از آن و در سال ۱۹۸۹ چارلز تیلور حرکت برای قبضه کردن قدرت در لیبریا را با یاری گرفتن از افراد شورشی و مردان مسلح در ساحل عاج آغاز کرده بود، تلاشی که مدت ۱۴ سال بعد از آن کشتار و خون‌ریزی را به دنبال آورد.
هر دو کشور ساحل عاج و لیبریا طی چند سال گذشته حرکت آهسته به سمت ثبات نسبی و حکومت قانون را تجربه کرده‌اند، دورانی که با به بن‌بست رسیدن رقابت بر سر قدرت در ساحل عاج می‌تواند به‌سرعت به سر آمده و در صورت آغاز رویارویی مسلحانه در ساحل عاج شورش‌ها به راحتی به لیبریا نیز سرایت کند.
برای پرهیز از بروز چنین شرایطی، کشورهای آفریقایی و همچنین سازمان ملل دست به انتشار بیانیه‌های جداگانه زده و سعی در به کرسی نشاندن نتیجه واقعی انتخابات داشته‌اند.
منافع خارجی
اما روسیه در اقدامی بحث‌انگیز با صدور بیانیه شورای امنیت در اعلام حمایت از وتارا مخالفت ورزید، در حالی که چین با بقیه اعضای شورای امنیت همراه شد.
نماینده روسیه مدعی بود که صدور بیانیه در حمایت از یک رقیب انتخاباتی، خارج از حدود مسئولیت‌های نظارتی سازمان ملل است، حال آن که رئیس گروه ناظران سازمان ملل اعلام نام برنده واقعی را مسئولیت اصلی خود معرفی کرده است.
ساحل عاج مدت سه دهه بعد از استقلال، دوران پیمودن آرام راه ناهموار دموکراسی را طی کرده است. دوران یاد شده بعد از انجام کودتایی در سال ۱۹۹۹ به انتها رسید.
به دنبال کودتا و با وجود کنار نهاده شدن رهبر آن، تخم نفاق در این کشور ۲۱ میلیون نفری پاشیده شد و ساحل عاج عملاً در دو سوی خط جدایی شمال (با ۶۰ درصد مجموع جمعیت و عموما مسلمان‌نشین) و جنوب (با ساکنان عموماً مسیحی) قرار گرفت.
کشف نفت در آب‌های ساحل عاج (مناطق جنوبی)، این کشور را در مرکز رقابت‌های تازه قدرت‌های خارجی قرار داد.
چین در ساحل عاج به سرمایه‌گذاری‌هایی دست زده، و شرکت نفتی لوک‌اویل روسیه هم در سال ۲۰۰۶ برای استخراج نفت در سواحل پرعمق آن کشور ۶۰ درصد یک امتیاز را خریداری کرده است. روسیه و چین برای استفاده از منابع خام و توسعه نفوذ خود در ساحل عاج درگیر رقابتی پنهان‌اند.
در همین حال ساحل عاج در مسیر برنامه‌های «حرکت به سمت آفریقا»ی جمهوری اسلامی ایران نیز قرار داشته است. در نیمه ماه سپتامبر، رئیس مجلس ساحل عاج از تهران دیدن و با محمود احمدی‌نژاد ملاقات کرده بود.
آقای احمدی‌نژاد پیش از آن و طی دومین روز دیدار خود از کشور آفریقایی گامبیا در ژوئیه سال ۲۰۰۶ با باگبو، رئیس جمهور ساحل عاج، و مدعی کنونی ادامه قدرت در آن کشور دیدار و پیرامون توسعه مناسبات دو کشور با وی مذاکره کرده بود.
باگبو نیز بعد از اعلام پیروزی احمدی‌نژاد در تهران در ۱۹ ژوئیه سال ۲۰۰۹ از سوی «خود و ملت خود تجدید انتخاب» وی را تبریک گفت. به عنوان یک کشور کوچک‌تر در معادلات قدرت‌های جهانی، حتی جمهوری اسلامی نیز در تلاش یافتن جای پایی در ساحل عاج بوده است.
به نظر می‌رسد ساحل عاج بعد از انتخابات اخیر، در حال تکرار رویدادهای زیمبابوه بعد از انتخابات ۲۹ مارس ۲۰۰۸ در آن کشوراست. پس از برگزاری انتخابات در زیمبابوه، موگابه، رئیس جمهور ۸۴ ساله آن کشور، علی‌رغم فشارهای جامعه جهانی از قبول شکست و پیروزی رقیب خودداری ورزید. سرانجام بعد از رضایت دادن موگابه به واگذاری پست نخست وزیری به مورگان چانگیرای، رقیب خود، بن‌بست انتخاباتی از راه تقسیم قدرت در زیمبابوه به گونه‌ای پشت سر گذاشته شد.
برای حفظ آرامش و پیشگیری از برخوردهای خونین در ساحل عاج هم اکنون هشت هزار نیروی پایدار صلح سازمان ملل در آن کشور به سر می‌برند. انتخابات ماه گذشته ریاست جمهوری نیز با نظارت سازمان ملل صورت گرفته بود.
ساحل عاج که در ساحل غربی آفریقا واقع شده و بزرگ‌ترین تولیدکننده کاکائو در جهان به شمار می‌رود، همانند کشور همسایه خود، لیبریا، طی دهه گذشته مسیر بسیار دشواری را برای رسیدن به آرامش و تجدید ثبات طی کرده است.
ادامه وضع موجود و به نتیجه نرسیدن اختلاف‌های کنونی بین دو رقیب انتخاباتی بر سر حفظ یا واگذاری قدرت می‌تواند ساحل عاج را در مسیر زدو خوردهای خونین تازه‌ای قرار دهد.
دو رئیس جمهور
بعد از انجام انتخابات ماه گذشته که در آن حسن وتارا به پیروزی رسید، رئیس جمهور وقت، جیباگبو، از پذیرفتن پیروزی رقیب خودداری ورزید و خود را پیروز انتخابات اعلام کرد.
اندکی بعد هر دو رقیب، وتارا در هتل محل اقامت خود که از سوی سربازان سازمان ملل حفاظت می‌شود، و جیباگبو در کاخ ریاست جمهوری، به عنوان رئیس جمهور بعدی کشور ادای سوگند کرده و متعاقباً به معرفی نخست وزیران انتخابی خود پرداختند.
در نتیجه، ساحل عاج اینک دارای دو رئیس جمهور، دو نخست وزیر و دو دولت جداگانه است که هریک خود را قانونی می‌داند.
اغلب کشورهای آفریقایی با تأیید پیروزی وتارا، از باگبو خواسته‌اند که قدرت را ترک و دولت را به رقیب پیروز خود واگذار کند.
بلوک کشورهای غرب آفریقا (اکوواز) که اتحادیه‌ای محلی است به دنبال سرپیچی باگبو از قبول پیروزی رقیب، عضویت ساحل عاج را معلق کرد. بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل، نیز در بیانیه‌ای از پیروزی وتارا حمایت کرد.
خطر جنگ قبیله‌ای
همزمان رئیس جمهور کشور همسایه، لیبریا، نیز از جنگجویان قبیله‌ای خود خواست که از داخل شدن در اختلافات داخلی ساحل عاج خودداری کنند.
افراد مسلح قبایل لیبریا در جنگ داخلی سال ۲۰۰۲ ساحل عاج در گیر بودند. پیش از آن و در سال ۱۹۸۹ چارلز تیلور حرکت برای قبضه کردن قدرت در لیبریا را با یاری گرفتن از افراد شورشی و مردان مسلح در ساحل عاج آغاز کرده بود، تلاشی که مدت ۱۴ سال بعد از آن کشتار و خون‌ریزی را به دنبال آورد.
هر دو کشور ساحل عاج و لیبریا طی چند سال گذشته حرکت آهسته به سمت ثبات نسبی و حکومت قانون را تجربه کرده‌اند، دورانی که با به بن‌بست رسیدن رقابت بر سر قدرت در ساحل عاج می‌تواند به‌سرعت به سر آمده و در صورت آغاز رویارویی مسلحانه در ساحل عاج شورش‌ها به راحتی به لیبریا نیز سرایت کند.
برای پرهیز از بروز چنین شرایطی، کشورهای آفریقایی و همچنین سازمان ملل دست به انتشار بیانیه‌های جداگانه زده و سعی در به کرسی نشاندن نتیجه واقعی انتخابات داشته‌اند.
منافع خارجی
اما روسیه در اقدامی بحث‌انگیز با صدور بیانیه شورای امنیت در اعلام حمایت از وتارا مخالفت ورزید، در حالی که چین با بقیه اعضای شورای امنیت همراه شد.
نماینده روسیه مدعی بود که صدور بیانیه در حمایت از یک رقیب انتخاباتی، خارج از حدود مسئولیت‌های نظارتی سازمان ملل است، حال آن که رئیس گروه ناظران سازمان ملل اعلام نام برنده واقعی را مسئولیت اصلی خود معرفی کرده است.
ساحل عاج مدت سه دهه بعد از استقلال، دوران پیمودن آرام راه ناهموار دموکراسی را طی کرده است. دوران یاد شده بعد از انجام کودتایی در سال ۱۹۹۹ به انتها رسید.
به دنبال کودتا و با وجود کنار نهاده شدن رهبر آن، تخم نفاق در این کشور ۲۱ میلیون نفری پاشیده شد و ساحل عاج عملاً در دو سوی خط جدایی شمال (با ۶۰ درصد مجموع جمعیت و عموما مسلمان‌نشین) و جنوب (با ساکنان عموماً مسیحی) قرار گرفت.
کشف نفت در آب‌های ساحل عاج (مناطق جنوبی)، این کشور را در مرکز رقابت‌های تازه قدرت‌های خارجی قرار داد.
چین در ساحل عاج به سرمایه‌گذاری‌هایی دست زده، و شرکت نفتی لوک‌اویل روسیه هم در سال ۲۰۰۶ برای استخراج نفت در سواحل پرعمق آن کشور ۶۰ درصد یک امتیاز را خریداری کرده است. روسیه و چین برای استفاده از منابع خام و توسعه نفوذ خود در ساحل عاج درگیر رقابتی پنهان‌اند.
در همین حال ساحل عاج در مسیر برنامه‌های «حرکت به سمت آفریقا»ی جمهوری اسلامی ایران نیز قرار داشته است. در نیمه ماه سپتامبر، رئیس مجلس ساحل عاج از تهران دیدن و با محمود احمدی‌نژاد ملاقات کرده بود.
آقای احمدی‌نژاد پیش از آن و طی دومین روز دیدار خود از کشور آفریقایی گامبیا در ژوئیه سال ۲۰۰۶ با باگبو، رئیس جمهور ساحل عاج، و مدعی کنونی ادامه قدرت در آن کشور دیدار و پیرامون توسعه مناسبات دو کشور با وی مذاکره کرده بود.
باگبو نیز بعد از اعلام پیروزی احمدی‌نژاد در تهران در ۱۹ ژوئیه سال ۲۰۰۹ از سوی «خود و ملت خود تجدید انتخاب» وی را تبریک گفت. به عنوان یک کشور کوچک‌تر در معادلات قدرت‌های جهانی، حتی جمهوری اسلامی نیز در تلاش یافتن جای پایی در ساحل عاج بوده است.
به نظر می‌رسد ساحل عاج بعد از انتخابات اخیر، در حال تکرار رویدادهای زیمبابوه بعد از انتخابات ۲۹ مارس ۲۰۰۸ در آن کشوراست. پس از برگزاری انتخابات در زیمبابوه، موگابه، رئیس جمهور ۸۴ ساله آن کشور، علی‌رغم فشارهای جامعه جهانی از قبول شکست و پیروزی رقیب خودداری ورزید. سرانجام بعد از رضایت دادن موگابه به واگذاری پست نخست وزیری به مورگان چانگیرای، رقیب خود، بن‌بست انتخاباتی از راه تقسیم قدرت در زیمبابوه به گونه‌ای پشت سر گذاشته شد.
