دونالد ترامپ،میلیاردر آمریکایی در کنوانسیون حزب جمهوریخواه که از تاریخ ۱۸ تا ۲۱ ژوئیه در شهر کلیولند اوهایو برگزار شد بعنوان نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری برگزیده شد.
از آن زمان تاکنون و حتی پیش از آن آقای ترامپ در سخنرانی‌های متعددی که در شهرهای مختلف آمریکا داشته تلاش کرده است دیدگاههای خود را در مورد سیاست خارجی کنونی آمریکا و آنچه که وی درصورت پیروزی در انتخابات انجام خواهد داد برای رای دهنگان آمریکایی توضیح دهد.
او در یکی از سخنرانی‌هایش گفت: «سیاست خارجی من همیشه منافع مردم آمریکا و امنیت آمریکا را در اولویت قرار خواهد داد.»
دونالد ترامپ در سخنرانی روز ۲۲ آوریل‌اش پنج ضعف اساسی در سیاست خارجی دولت باراک اوباما را موجب افول قدرت و جایگاه این کشور در جامعه جهانی خواند.
کاندیدیا حزب جمهوریخواه گفت:
«اول-منابع و امکانات ما کاملا بیش از حد مصرف شده. رئیس جمهور اوباما با تضعیف اقتصاد ما، نیروهای مسلح را هم ضعیفتر کرده است. او ما را با هزینه‌های بی‌فایده فلج کرده ، بدهی بسیار زیاد، نرخ رشد اقتصادی پایین، کسری موازنه تجاری بسیار بزرگ و مرزهای باز. ما در حالی که کشورهای دیگر را بازسازی می کنیم، کشور خودمان را ضعیفتر می کنیم. من تنها کسی هستم که می دانم چطور این وضعیت را درست کنم.
متحدان ما به این فکر افتاده اند که دیگر نمیتوانند به ما اتکا کنند. ما رئیس جمهوری داشتیم که از دوستانمان خوشش نمی آید و به دشمنانمان تعظیم میکند. چیزی که در تاریخ کشورمان ندیده ایم.دونالد ترامپ،کاندیدای جمهوریخواه
دوم – متحدان ما سهم عادلانه خودشون را پرداخت نمی کنند. آنها به آمریکا به عنوان کشوری ضعیف و بخشنده نگاه می کنند و احساس مسئولیت نمی کنند که به تعهداتشان با ما عمل کنند. بعنوان مثال در ناتو تنها ۴ کشور از ۲۸ عضو آن بغیر از آمریکا مقدار ضروری دو درصد تولید ناخالص ملی شون را صرف هزینه‌های دفاعی می کنند. ما هزاران میلیارد دلار برای دفاع از اروپا و آسیا خرج کرده ایم. کشورهایی که ما از آنها دفاع می کنیم باید سهم شون را بپیردازند.
سوم - متحدان ما به این فکر افتاده اند که دیگر نمیتوانند به ما اتکا کنند. ما رئیس جمهوری داشتیم که از دوستانمان خوشش نمی آید و به دشمنانمان تعظیم میکند. چیزی که در تاریخ کشورمان ندیده ایم.
چهارم – رقبای ما دیگر احترامی برای ما قائل نیستند. انها دیگر ما را جدی نمیگیرند.»
نکته دیگری که بنظر دونالد ترامپ از ضعفهای دولت اوباما و حتی دولتهای پیش از او بشمار می رود نداشتن سیاست خارجی منسجم بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است.
او ادعا می کند که آمریکا خاورمیانه را بیش از گذشته بی‌ثبات و پر هرج و مرج کرده و با عملکردش در عراق ، لیبی و سوریه به قدرتمند شدن داعش کمک کرده است.
ترامپ تا کنون چندین بار تاکید کرده که آمریکا در جنگ با اسلام تندروست.
او در سخنرانی‌هایش راه حلهایی را هم برای تغییر سیاست خارجی آمریکا و حل بحرانها و جنگ های منطقه‌ای کنونی پیشنهاد کرده است.
در مورد یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین مسائل جهانی و منطقه‌ای ، یعنی مقابله با گروه خلافت اسلامی که بخشهایی از سوریه و عراق را کنترل می کند آقای ترامپ تا کنون چندین بار گفته که باید این گروه را بمباران و نابود کرد.
اما بیشتر اعضای ارشد حزب جمهوری خواه ، سیاستمداران باسابقه درامور سیاست خارجی و تحلیگران آمرکیایی می گویند نامزد حزب جمهوریخواه درک روشنی از شرایط سیاسی – اقتصادی ونظامی مناطق مختلف جهان بویژه خاورمیانه ندارد.
جنیو عبدو ، پژوهشگر مسائل اسلام و خاورمیانه در انستیتوی بروکینگز و شورای آتلانتیک که هر دو از سازمانهای پژوهشی در روابط بین الملل در آمریکا هستند از جمله تحلیلگرانی است که می گوید حتی اگر ترامپ در انتخابات پیروز شود نقشه او برای نابود ساختن گروه خلافت اسلامی عملی نخواهد شد.
خانم عبدو می گوید «او درباره خاورمیانه اطلاعاتی ندارد و چیزهایی میگوید که واقعی نیستند. مثلا اینکه گروه خلافت اسلامی را نابود خواهیم کرد. او بقول خودش از بی‌عملی نظامی دولت اوباما انتقاد میکند اما فکر می کنم باید در نظر داشت که حتی اگر در انتخابات پیروز بشود ، که الان بعید بنظر میرسد ، عملیات نظامی‌ای را که در نظر دارد نمیتواند بدون حمایت ارتش و وزارت دفاع عملی کند ، . ایده‌های او از طرف نظامیان حمایت نمیشود و بدون ملاحظه و بی‌دقت تلقی میشود.»
هنری بارکی ، مسئول دفتر خاورمیانه مرکز پژوهشی وودرو ویلسون در آمریکا هم یکی از تحلیل گرانی است که می گوید سیاست خارجی ترامپ روشن نیست.
وی می گوید«ما واقعا نمیدانیم که سیاست خارجی او چه خواهد بود چونکه زیاد درباره‌اش حرف نزده و فقط نظرات خیلی کوتاهی درباره اینکه چگونه گروه خلافت اسلامی را نابود خواهد کرد و یا چگونه روابط با روسیه را بهبود خواهد بخشید ، داده است.»
دن آربل از پژوهشگران انستیتوی بروکینگز در واشینگتن هم بر این باور است که ترامپ هنوز سیاست خارجی مشخصی ارائه نکرده است.
به گفته این پژوهشگر بروکینگز،«شعارهای زیادی داده میشه ولی نمیشود واقعا فهمید که اینها چطور به سیاستهای مشخص تبدیل خواهند شد.در رابطه با گروه خلافت اسلامی هم هیچ برنامه مشخصی که درباره آن فکر شده باشد ارائه نمیکند که چطوری میخواهد با گروه خلافت اسلامی مقابله کند . او فقط از سیاستهای کنونی در این مورد انتقاد میکند ولی در حقیقت گزینه‌ای هم پیشنهاد نمیکند.»
دونالد ترامپ در مورد روابط آمریکا با دیگر کشورهای جهان هم مواضعی متفاوت با رهبران حزب جمهوریخواه گرفته است. وی خواستار لغو معاهده تجارت آزاد بین سه کشور آمریکا ، کانادا و مکزیک ، (نفتا) شده و مواضع کاملا متفاوتی با دموکراتها و دولت اوباما و شماری از جمهوریخواهان اعلام کرده است.
او در یکی از سخنرانی‌های گفت: «ما از ژاپن ، آلمان ، کره جنوبی ، عربستان سعودی و دیگر کشورها دفاع می کنیم، آنها پولی به ما پرداخت نمی کنند اما باید بپردازند زیرا ما خدمات زیادی به آنها عرضه می کنیم و برای ما هزینه بسیار بالایی دارد.»
ما از ژاپن ، آلمان ، کره جنوبی ، عربستان سعودی و دیگر کشورها دفاع می کنیم، آنها پولی به ما پرداخت نمی کنند اما باید بپردازند زیرا ما خدمات زیادی به آنها عرضه می کنیم و برای ما هزینه بسیار بالایی دارد.دونالد ترامپ
هنری بارکی ، مسئول دفتر خاورمیانه مرکز پژوهشی وودرو ویلسون در آمریکا درباره پیامدهای اینگونه مواضع آقای ترامپ میگوید: «اگر آن کارهایی را که در نظر دارد مثل اخذ گمرک از واردات ، لغو پیمان نفتا و کم کردن مناسبات اقتصادی آمریکا با بقیه دنیا انجام دهد، پیامدهای بین المللی آن بسیار پیچیده و مخرب خواهد بود و همه چیز دیگر در سیاست خارجی را تحت الشعاع قرار خواهد داد.»
از دیگر مسائلی که آقای ترامپ در کارزارهای انتخاباتی مطرح کرده تغییر رفتار و موضع آمریکا در قبال دو رقیب بزرگ آن روسیه و چین است.
او خواستار بهبود مناسبات با روسیه و ولادمیر پوتین ،رئیس جمهوری آن کشور است و در عین حال می گوید چین به اقتصاد آمریکا لطمه می زند و باید بنوعی مجازات شود.
دن آربل، از پژوهشگران انستیتوی بروکینز در اینباره می گوید: «بر پایه آنچه که در کارزارهای انتخاباتی گفته می توان انتظار داشت که برخورد نرمتر ی با روسیه داشته باشد و برخورد محکم تر و جدی تری با چین . ولی پیش بینی این که عملا چکار خواهد کرد خیلی سخت است ، آیا از لغو تحرمیها علیه روسیه حمایت خواهد کرد و یا از اعمال تحریم علیه چین حمایت خواهد کرد؟ خیلی مشکله ، این فرمول سیاست خارجی عادی حزب جمهوری خواه نیست و اگر او انتخاب بشود شاهد تغییرات خیلی متفاوتی خواهیم بود.»
دونالد ترامپ در روزهای باقیمانده به انتخابات ۸ نوامبر ( ۱۸ ابان ) دست به یکی دیگر از مانورهای انتخاباتی خود زد و گفت پیش از انتخابات ممکن است برای دیدار با ولادمیر پوتین به مسکو سفر کند.
کاخ کرملین هم در واکنش گفت پوتین آماده است با هر کاندیدی که خواهان گسترش روابط روسیه و آمریکا ست گفتگو کند.
بیشتر رهبران جهان تا کنون تلاش کرده اند از موضع گیری مشخصی درباره نامزدهای دو حزب جمهوریخواه و دموکرات خودداری کنند.
