درحالی که رئیس جمهور ایران آقای احمدی نژاد از تحریمات بین المللی به مثابه «آرزوی ملت ایران برای خودکفایی» تعبیر می کند و شرکت خاتم الانبیاء سپاه پاسداران بخاطر آنچه که «حفظ منافع ملی» می نامد، بعد از چندین سال تاخیر فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی را نیمه کاره رها می کند، ترکمنستان همسایه شمالی ایران طی هفته جاری رکورد تولید گاز مایع خود را تا سقف ۷۵ هزار تن در کارخانه مایع سازی گاز طبیعی «نیب» شکست. از سوی دیگر مذاکرات پیرامون احداث خط لوله "ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند" موسوم به پروژه «تاپی» که رقیب پروژه خط لوله «صلح» (ایران) است به‌صورت ملموسی فعالتر شده است.
روزنامه «نیترال ترکمنستان» امروز (پنج شنبه) طی گزارشی از نشست نمایندگان هر چهار کشور (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان وهند) و مذاکرات پیرامون احداث خط لوله «تاپی» در عشق اباد خبر داد. این نشست سومین نشست پیرامون پروژه «تاپی» طی ده روز گذشته است. طی ده روز گذشته آقای بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان در حاشیه کنفرانس کابل مذاکراتی با رؤسای هر سه کشور پیرامون این پروژه انجام داد و بلافاصله چند روز بعد در ۲۷ ژوئیه، جایانت پراساد، سفیر هند در کابل، طی سفری به عشق آباد رایزنی ها پیرامون این پروژه را ادامه داد. آقای محمد اف در سفر ماه می امسال به هند نیز با برجسته کردن پروژه «تاپی» از «پتانسیل های گسترده دو کشور برای افزایش میزان همکاری اقتصادی و تجاری طرفین» خبر داد.
پروژه تاپی که برخلاف خط لوله صلح مورد حمایت آمریکا است و بانک توسعه آسیا پشتیبانی مالی آن را بر عهده گرفته است، با طول ۱۶۸۰ کیلومتر و با ظرفیت سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از "دولت آباد" ترکمنستان شروع شده و از مسیر هرات و قندهار (افغانستان)، کویته (پاکستان) تا فزلک در مرز هند و پاکستان عبور خواهد کرد.
دهلی از سال ۱۹۹۰ راه های مختلف واردات گاز به هند و از جمله احداث خط لوله گاز "ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند" - TAPİ ، خط لوله "ایران-پاکستان-هند" - İPİ (یا همان خط لوله صلح)، خط لوله "برمه (میانمار)-بنگلادش-هند" MBI و همچنین پروژه نقل گاز خاورمیانه (قطر و عمان) به هند از طریق خط لوله زیردریا را مورد بررسی قرار داده است.
با اینهمه، با منتفی شدن خط لوله "برمه-بنگلادش-هند" و توقف مذاکرات پیرامون خط لوله صلح، گزینه پروژه تاپی برجسته تر از قبل شده است.
اگر چه ترکمنستان هم اکنون قرارداد فروش سالانه ۳۰ ملیارد متر مکعب گاز به چین، ۱۴ میلیارد به ایران و ۵۰ میلیارد متر مکعب به روسیه را بسته در مورد توانایی این کشور برای ساپورت پروژه «تاپی» اطلاعات روشنی در دست نیست و از طرفی ناآرامی های افغانستان و پاکستان یکی از مشکلات امنیتی این پروژه حساب می شود، با اینهمه رشد سریع تولید گاز ترکمنستان و ذخایر هنگفت آن چشم انداز مثبتی از پروژه «تاپی» نشان می دهد.
جدیدتری گزارش شرکت بی پی حاکی از وجود ۸.۱ تریلیون متر مکعب ذخایر ثابت شده گاز ترکمنستان بوِیژه بعد از تثبیت ذخایر میادین «یولاتان-عثمان جنوبی» است. از طرفی، طبق سند ۳۰ ساله نیازهای انرژی هند، تا سال ۲۰۱۵ نیاز به گاز طبیعی در آن کشور دو برابر می‌شود.
با اجرای پروژه خط لوله گاز "تاپی"، افغانستان علاوه بر تامین سالانه پنج میلیارد متر مکعب از نیازهای گازی خود، سالانه ۳۰۰ میلیون دلار نیز حق ترانزیت دریافت خواهد کرد و این می تواند هم درآمد خوبی برای افغانستان باشد و هم فرصت های شغلی جدیدی برای کشوری که ۱۱ میلیون بیکار دارد ایجاد کند. مزیت های ذکر شده برای افغانستان، در مورد پاکستان هم صادق است.
مذاکرات پیرامون پروژه تاپی در حالی انجام می شود که افتتاح خط لوله هفتم سراسری (بخشی از پروژه خط لوله صلح) که قرار بود گاز مورد نیاز استان های هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان را تأمین کند به تعویق افتاده است.
روزنامه «نیترال ترکمنستان» امروز (پنج شنبه) طی گزارشی از نشست نمایندگان هر چهار کشور (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان وهند) و مذاکرات پیرامون احداث خط لوله «تاپی» در عشق اباد خبر داد. این نشست سومین نشست پیرامون پروژه «تاپی» طی ده روز گذشته است. طی ده روز گذشته آقای بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان در حاشیه کنفرانس کابل مذاکراتی با رؤسای هر سه کشور پیرامون این پروژه انجام داد و بلافاصله چند روز بعد در ۲۷ ژوئیه، جایانت پراساد، سفیر هند در کابل، طی سفری به عشق آباد رایزنی ها پیرامون این پروژه را ادامه داد. آقای محمد اف در سفر ماه می امسال به هند نیز با برجسته کردن پروژه «تاپی» از «پتانسیل های گسترده دو کشور برای افزایش میزان همکاری اقتصادی و تجاری طرفین» خبر داد.
پروژه تاپی که برخلاف خط لوله صلح مورد حمایت آمریکا است و بانک توسعه آسیا پشتیبانی مالی آن را بر عهده گرفته است، با طول ۱۶۸۰ کیلومتر و با ظرفیت سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از "دولت آباد" ترکمنستان شروع شده و از مسیر هرات و قندهار (افغانستان)، کویته (پاکستان) تا فزلک در مرز هند و پاکستان عبور خواهد کرد.
دهلی از سال ۱۹۹۰ راه های مختلف واردات گاز به هند و از جمله احداث خط لوله گاز "ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند" - TAPİ ، خط لوله "ایران-پاکستان-هند" - İPİ (یا همان خط لوله صلح)، خط لوله "برمه (میانمار)-بنگلادش-هند" MBI و همچنین پروژه نقل گاز خاورمیانه (قطر و عمان) به هند از طریق خط لوله زیردریا را مورد بررسی قرار داده است.
با اینهمه، با منتفی شدن خط لوله "برمه-بنگلادش-هند" و توقف مذاکرات پیرامون خط لوله صلح، گزینه پروژه تاپی برجسته تر از قبل شده است.
اگر چه ترکمنستان هم اکنون قرارداد فروش سالانه ۳۰ ملیارد متر مکعب گاز به چین، ۱۴ میلیارد به ایران و ۵۰ میلیارد متر مکعب به روسیه را بسته در مورد توانایی این کشور برای ساپورت پروژه «تاپی» اطلاعات روشنی در دست نیست و از طرفی ناآرامی های افغانستان و پاکستان یکی از مشکلات امنیتی این پروژه حساب می شود، با اینهمه رشد سریع تولید گاز ترکمنستان و ذخایر هنگفت آن چشم انداز مثبتی از پروژه «تاپی» نشان می دهد.
جدیدتری گزارش شرکت بی پی حاکی از وجود ۸.۱ تریلیون متر مکعب ذخایر ثابت شده گاز ترکمنستان بوِیژه بعد از تثبیت ذخایر میادین «یولاتان-عثمان جنوبی» است. از طرفی، طبق سند ۳۰ ساله نیازهای انرژی هند، تا سال ۲۰۱۵ نیاز به گاز طبیعی در آن کشور دو برابر می‌شود.
با اجرای پروژه خط لوله گاز "تاپی"، افغانستان علاوه بر تامین سالانه پنج میلیارد متر مکعب از نیازهای گازی خود، سالانه ۳۰۰ میلیون دلار نیز حق ترانزیت دریافت خواهد کرد و این می تواند هم درآمد خوبی برای افغانستان باشد و هم فرصت های شغلی جدیدی برای کشوری که ۱۱ میلیون بیکار دارد ایجاد کند. مزیت های ذکر شده برای افغانستان، در مورد پاکستان هم صادق است.
مذاکرات پیرامون پروژه تاپی در حالی انجام می شود که افتتاح خط لوله هفتم سراسری (بخشی از پروژه خط لوله صلح) که قرار بود گاز مورد نیاز استان های هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان را تأمین کند به تعویق افتاده است.
