گزارشها حاکی است که دولت آمریکا شرکتهای اروپایی را برای افزایش فروش اقلام بشردوستانه، از جمله دارو به ایران تشویق میکند.
روزنامه وال استریت جورنال از قول مقامهای آمریکایی گزارش داده است که بعد از تمدید توافق هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی در آخر تیرماه، آمریکا در حال تشویق شرکتهای اروپایی برای تامین نیازهای وارداتی اقلام بشردوستانه ایران است.
در ابتدای سال جاری به دنبال توافق ژنو و گرمتر شدن نسبی روابط ایران و غرب، برخی تحریمها علیه ایران کاسته شد و دسترسی ایران به ۲/ ۴ میلیارد دلار از داراییهای خارجی بلوکه شدهاش فراهم شد، مبلغی که ایران اعلام کرده بود برای مصرف در برخی زمینهها، از جمله واردات دارو استفاده خواهد شد.
اما گزارشها حاکی از بیمیلی شرکتهای اروپایی در صادرات اقلام بشردوستانه به ایران بهخاطر مشکلات تحریم بانکی ایران، ترس از ریسک تحریمهای آمریکا و نقل و انتقالات مالی بود؛ آنچه عملا سبب شد تا برخی از آنها از فروش کالا به ایران به طور کلی صرف نظر کنند.
روزنامه وال استریت جورنال دوشنبه ۶ مردادماه نیز با اشاره به بیمیلی یا ترس شرکتهای اروپایی از معامله اقلام بشردوستانه با ایران به رغم تحریم نبودن این کالاها، از عزم دولت آمریکا برای تسهیل روند مالی این معاملات و تشویق شرکتهای اروپایی برای صادرات دارو به ایران خبر داده است.
این روزنامه از قول یک مقام آمریکایی نقل کرده است که ای کار برای یادآوری این موضوع است که شهروندان معمولی ایران هدف تحریمها نیستند.
چند مقام آمریکایی آگاه به این موضوع گفتهاند که آمریکا در حال نقل و انتقالات مالی با بانکهای ژاپنی و سوئیسی برای کمک به عملیات پرداخت معاملات ایران است و این بانکها همچنین در حال گرفتن جواز برای دستیابی به درآمدهای نفتی بلوکه شده ایران هستند، درآمدهایی فراتر از آنچه قبلا به خاطر توافق ژنو آزاد شد.
درست یک سال قبل، وزارت خزانهداری آمریکا در بیانیهای که سوم مرداد ۹۲ منتشر شد، اعلام کرد که واشینگتن فهرست صادرات اقلام بشردوستانه به ایران را گسترش داده و ساز وکار پرداختهای مالی برای این کالاها را تسهیل خواهد کرد.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنین فهرست اقلام مجاز دیگری مانند مواد غذایی، کشاورزی، و تجهیزات پزشکی و دارویی را که شهروندان غیر آمریکایی میتوانند به ایران صادر کنند، اعلام کرد، اما مشکلات حمل و انتقالات مالی با ایران که بانک مرکزیاش از طرف غرب تحریم شده، باعث شد که مشکلات دارویی ایران تاکنون مرتفع نشود.
وال استریت جورنال مینویسد که شرکتهای بزرگ داروسازی اروپایی مانند «بایر» و «زیمنس» از طرف مقامهای آمریکایی تشویق شدهاند که فروش اقلام انساندوستانه به ایران را سرعت بخشند.
یک مقام آمریکایی که نامی از او برده نشده، به این روزنامه گفته است که ایران چندین شرکت داروسازی را مشخص کرده و خواستار معامله با آنها شده است، ما نیز به این شرکتها اعلام کردهایم که راه (تبادلات مالی) برای آنها باز است.
سخنگوی شرکت بایر نیز گفته است که مقامهای وزارت خارجه آمریکا با آن شرکت در ماه ژوئن (ماه گذشته) تماس گرفته و در مورد ساز و کار جدید پرداخت صحبت کرده است.
این اقدامهای تازه در حالی انجام میشود که برخی شرکتهای آمریکایی نیز پیشتر اقدام به داد و ستد در برخی موارد با ایران کردهاند؛ از جمله شرکت بوئینگ که در حال گفتوگو برای فروش قطعات هواپیما به «ایران ایر» است.
بر اساس آمارهای گمرک ایران، طی فصل بهار سال جاری واردات محصولات دارویی نسبت به دور مشابه سال گذشته بیش از ۴۱ درصد افزایش و به بالای ۴ هزار تن رسیده است.