با نشست دو روزه بوداپست، که دو شنبه ۲۶ ژانويه آغاز شد، تلاش گسترده اروپا برای رهايی از وابستگی شديد به گاز روسيه و دستيابی به منابع جانشين، به مرحله تازه ای گام نهاد.
هدف اين نشست، تامين تسهيلات مالی لازم برای ايجاد يک شاه لوله سه هزار و ۳۰۰ کيلومتری است که قرار است گاز دريای خزر و احتمالا خاور ميانه را، بدون عبور از خاک روسيه، به اروپای مرکزی منتقل کند.
اين شاه لوله، که نابوکو (همنام اپرای معروف وردی) لقب گرفته، قرار است از ترکيه، بلغارستان، رومانی و مجارستان بگذرد و سپس از اتريش به سوی جمهوری چک، آلمان و احتمالا ديگر کشور های اروپايی امتداد يابد.
طرح ايجاد اين شاه لوله در سال ۲۰۰۶ ميلادی شکل گرفت، همزمان با بروز نخستين بحران گازی ميان روسيه و اوکراين که زنگ خطر را برای اروپاييان به صدا در آورد و آنها را تشويق کرد برای در امان ماندن از وابستگی به گاز پروم روسی، به طرح نابوکو روی آورند.
مسئله در آنجا است که اين طرح هشت ميليارد يورو هزينه بر می دارد و هدف نشست دوشنبه و سه شنبه بوداپست نيز، فراهم آوردن شرايط لازم برای بسيج اين سرمايه عظيم است.
در اين نشست علاوه بر کشور های آلمان، اتريش، بلغارستان، مجارستان، رومانی و ترکيه، نمايندگان جمهوری آذربايجان، ترکمنستان و عراق نيز، که تامين کنندگان احتمالی گاز نابوکو به شمار می روند، همراه با نمايندگان بانک سرمايه گذاری اروپا و بانک اروپايی ترميم و توسعه شرکت دارند.
مشکل بزرگ بر سر تحقق اين طرح، نبود گاز لازم برای انتقال به اروپا است. در واقع شاه لوله نابوکو تنها در صورتی می تواند با صرفه باشد که هر سال دستکم سی ميليارد متر مکعب گاز را منتقل کند.
در حال حاضر گاز موجود برای صادرات، با خوشبينانه ترين ارزيابی ها، به ده ميليارد متر مکعب نيز نمی رسد. در واقع امکان تحقق طرح نابوکو، بدون بهره برداری از منابع عظيم گاز ايران، بسيار دشوار به نظر می رسد.
ترديدی نيست که اروپا تشنه گاز ايران است و ايران نيز، قاعدتا، برای بهره برداری از منابع عظيم گازی خود، که بعد از روسيه در مقام دوم جهان جای دارد، بازاری بهتر از اروپا نمی تواند پيدا کند.
هم اتحاديه اروپا و هم ترکيه به خوبی ميدانند که مشارکت ايران، ضامن موفقيت طرح نابوکو است. با اين حال، به دليل انزوای ايران و روابط تيره آن با بخش بزرگی از جامعه بين المللی، تلاش آشکار و نيرومندی از سوی آنکارا و پايتخت های اروپايی برای تامين مشارکت ايران انجام نگرفته و مذاکره بر سر طرح نابوکو بدون حضور تهران جريان دارد.
به بيان ديگر شرايط سياسی حاکم بر ايران، روابط تيره آن با ايالات متحده آمريکا، و روابط نه چندان بهتر آن با اتحاديه اروپا، اين کشور را از دستيابی به مهم ترين بازار گاز جهان محروم می کند.
روسيه، که تمام توان ديپلماتيک خود را برای به شکست کشاندن طرح نابوکو به کار انداخته، طبعا از عدم حضور ايران در نشست بوداپست شادمان است.
ترديدی نيست که اروپا تشنه گاز ايران است و ايران نيز، قاعدتا، برای بهره برداری از منابع عظيم گازی خود، که بعد از روسيه در مقام دوم جهان جای دارد، بازاری بهتر از اروپا نمی تواند پيدا کند.
هم اتحاديه اروپا و هم ترکيه به خوبی ميدانند که مشارکت ايران، ضامن موفقيت طرح نابوکو است. با اين حال، به دليل انزوای ايران و روابط تيره آن با بخش بزرگی از جامعه بين المللی، تلاش آشکار و نيرومندی از سوی آنکارا و پايتخت های اروپايی برای تامين مشارکت ايران انجام نگرفته و مذاکره بر سر طرح نابوکو بدون حضور تهران جريان دارد.
به بيان ديگر شرايط سياسی حاکم بر ايران، روابط تيره آن با ايالات متحده آمريکا، و روابط نه چندان بهتر آن با اتحاديه اروپا، اين کشور را از دستيابی به مهم ترين بازار گاز جهان محروم می کند.
روسيه، که تمام توان ديپلماتيک خود را برای به شکست کشاندن طرح نابوکو به کار انداخته، طبعا از عدم حضور ايران در نشست بوداپست شادمان است.
