خبرگزری رويترز در تحليلی به لغو سخنرانی سعود الفيصل وزير خارجه عربستان سعودی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشاره کرده و می‌نويسد برای حکومت عربستان که هميشه گفتگو و ديپلماسی در پشت صحنه را به واکنش‌های علنی ترجيح می‌دهد لغو اين سخنرانی يک واکنش جدی به تغييرات اخير در فضای ديپلماتيک خاورميانه و احتمال بهبود مناسبات ايران و آمريکا بود. خلاصه ای از این تحلیل به شرح زیر است:
عربستان سعودی که بر سر نفوذ راهبردی خود در منطقه با حريف اصلی خود يعنی ايران درگير يک رقابت جدی است از برخورد جامعه بين المللی و موضع گيری شورای امنيت سازمان ملل متحد در مورد بحران سوريه به شدت خشمگين است.
اين خشم و نارضايتی نه فقط روسيه و چين بلکه موضع گيری ساير اعضای اين شورا يعنی آمريکا و متحدان غربی آن را شامل می شود.
رهبران عربستان مثل متحد ديگر آمريکا در منطقه يعنی اسرائيل، معتقدند که روش برخورد باراک اوباما با حکومت ايران طی سالهای اخير باعث شده که جمهوری اسلامی ايران در کشمکش های منطقه ای و بين المللی دست بالا را بگيرد.
بعيد است که اين اختلافات باعث شود که مناسبات استرتژيک آمريکا و عربستان سعودی گسسته شود. اما همانطور که حدود ۴۰ سال پيش در ماجرای تحريم نفتی غرب توسط اوپک به خاطر حمايت آمريکا از جنگ اسرائيل عليه اعراب شاهد بوديم، دولت عربستان سعودی حاضر است بدون مختل کردن جريان انتقال انرژی به غرب بر سر منافع منطقه ای خود در برابر آمريکا بيايستد.
از نگاه رهبران عربستان سعودی بزرگترين خطری که منافع منطقه ای آن کشور را تهديد می کند گسترش نفوذ اسلام شيعه در قالب حمايت حکومت ايران از قدرت ها و گروههای رقيب در خاورميانه است. دولت عربستان از عدم حمايت آمريکا از شورشيان سوريه به شدت ناراضی بود و مواضع اخير رهبران آمريکا و تمايل آن کشور برای بهبود مناسبات با ايران خشم حاکمان رياض را دوچندان کرده است.
رهبران سعودی از اين هراس دارند که در صورت نوعی توافق هسته ای بين غرب و ايران ، دولت آمريکا اجازه دهد که متحدان منطقه ای ايران از رژيم سوريه گرفته تا گروههايی مثل حزب الله لبنان بر دامنه فعاليت خود بيافزايند.
برخی از مقامات عربستان حتی در مصاحبه های علنی خود چنين نگرانی را بيان کرده و می گويند که بهبود مناسبات بين تهران و واشنگتن ممکن است به قيمت تضعيف کشورهای عربی و به خصوص کشورهای عربی حوزه خليج فارس تمام شود.
دولت آمريکا به خاطر منافع دراز مدت خود از تضعيف مناسبات با عربستان سعودی پرهيز خواهد کرد. ولی تغيير تعادل قوا در منطقه خاورميانه ممکن است حدی از سردی و تنش در روابط واشنگتن و رياض ايجاد کند. آمريکا با توجه به افزايش توليد انرژی در داخل اين کشور به نسبت گذشته از سرد شدن مناسبات با رياض نگرانی کمتری دارد.
به نظر می رسد که اختلاف نظر رهبران عربستان با آمريکا فقط به آينده مناسبات با ايران محدود نمی شود در مورد تحولات اخير مصر به خوبی می توان ديد که دو کشور موضع متفاوتی دارند. در شرايطی که واشنگتن از بازگشت نظاميان به قدرت راضی نيست و حتی بخشی از کمک های خود را به مصر قطع کرده رهبران عربستان سعودی به شکل همه جانبه ای از حکومت انتقالی مورد حمايت نظاميان حمايت کرده و سرکوب اخوان المسلمين را تاييد می کنند.
کارشناسن معتقدند که در حال حاضر مورد سوريه و سرنوشت رژيم بشار اسد بهترين و مهمترين صحنه برای سنجش سياست آمريکا در قبال ايران و متحدان منطقه ای تهران است. به همين خاطر رياض تحولات سوريه و چرخش مواضع جامعه بين المللی و سياست آمريکا در قبال اين بحران را با نگرانی دنبال می کند.
عربستان سعودی از سالها پيش دريافته که در مواردی می تواند و بايد سياست هايی مغاير با سياست های جاری آمريکا در منطقه را دنبال کند.
بعيد است حکومت عربستان مثل مورد ۴۰ سال پيش و تحريم نفتی غرب از سوی اعضای اوپک از سلاح نفت و انرژی برای اعمال فشار به آمريکا استفاده کند ولی نبايد ترديد کرد که حاکمان رياض همانطور که در تسليح و حمايت از شورشيان سوريه و يا مورد حمايت از نظاميان مصر نشان داده اند مواضعی کاملا متفاوت از آمريکا اتخاذ خواهند کرد و اگر فضای بهبود مناسبات بين تهران و واشنگتن به نتايج جدی برسد دولت عربستان بيشتر از گذشته از مدار همسويی با سياست های منطقه ای آمريکا خارج خواهد شد.
بعيد است حکومت عربستان مثل مورد ۴۰ سال پيش و تحريم نفتی غرب از سوی اعضای اوپک از سلاح نفت و انرژی برای اعمال فشار به آمريکا استفاده کند ولی نبايد ترديد کرد که حاکمان رياض همانطور که در تسليح و حمايت از شورشيان سوريه و يا مورد حمايت از نظاميان مصر نشان داده اند مواضعی کاملا متفاوت از آمريکا اتخاذ خواهند کرد و اگر فضای بهبود مناسبات بين تهران و واشنگتن به نتايج جدی برسد دولت عربستان بيشتر از گذشته از مدار همسويی با سياست های منطقه ای آمريکا خارج خواهد شد.
