کشته شدن ژنرال داود رجا، وزير دفاع، ژنرال آصف شوکت همسر خواهر بشار اسد و ژنرال حسن ترکمنی دستيار امنيتی معاون رييس جمهور و همچنين زخمی شدن محمد شعار وزير کشور سوريه در ساختمان شورای امنيت ملی آن کشور در دمشق، در نگاه بسياری از ناظران غربی، آغازی است بر پايان حيات سياسی سوريه در شکل کنونی آن.
تحولات روز چهارشنبه در دمشق، دو روز پس از انتشار اعلاميه ارتش آزاد سوريه مبنی بر تدارک حمله نهايی برای بدست گرفتن قدرت در پايتخت آن کشور رويداد.
لئون پانه تا وزير دفاع آمريکا در واکنش به رويداد های روز چهارشنبه در دمشق اظهار داشت: اوضاع سوريه به سرعت درحال خارج شدن از کنترل است.
دور روز پس از وقوع انفجار در مرکز شورای امنيت ملی سوريه، شورشيان مسلح پستهای مرزی آن کشور با ترکيه و عراق را به تصرف درآورده و در حلب جبه تازه ای عليه نيروی های امنيتی اسد گشودند.
سخنگوی شورشيان مسلح مخالف اسد که از آن به نام ارتش آزاد سوريه ياد ميشود بعد از پشت سر گذاشتن هفته سرنوشت ساز رويارويی با نيروی های دولتی، اعلام داشت که تا پايان ماه رمضان اسد از قدرت برکنار خواهد شد.
نظر جنبلاط
در نگاهی متفاوت با شورشيان و ناظران غربی پيرامون اوضاع سوريه، وليد جنبلاط رهبر حزب سوسياليست پيشرو لبنان روز جمعه در گفتگو با يک روزنامه عرب زبان اظهار داشت که رژيم اسد هنوز در شرايط کامل سقوط نيست و به مقاومت در برابر فشار ها ادامه خواهد داد.
پيش از وقوع انفجار خبر ساز ۱۸ ژوئيه در دمشق، ارتش آن کشور و نيروی های امنيتی با وجود تحمل تلفات چشم گير در مقابله با مخالفان، همچنان پايتخت سوريه و شهر های بزرگ مانند حلب را در کنترل خود داشتند.
پيامد رويدادهای هفته گذشته، گزارشهای منابع غربی و عربی حاکی از ترک خدمت بی سابقه نيروی های نظامی و دولتی، افزايش تصاعدی پناه جويان سوری در لبنان و ترکيه و تغيير موازنه قدرت به نفع شورشيان در شهر حلب، دومين شهر بزرگ سوريه بعد از دمشق است.
تجهيزات بهتر
با وجود تاثير تعيين کننده انفجار روز ۱۸ ژوئيه در تغيير وضعيت سوريه، نحوه تدارک آن و هويت عامل فرضی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد.
مخالفان اسد که مسئوليت انفجار را به خود نسبت ميدهند، اعلام داشته اند که وسيله انفجاری با ترکيبی از تی ان تی و ماده منفجره سی-۴ را درون مرکز امنيتی رژيم اسد قرار داده اند. در عين کمترين نشانه ای برای اثبات ادعا مخالفان در دست نيست و رژيم سوريه نيز از انتشار تصوير های محل انفجار تا کنون خودداری نموده.
ساقط شدن يک فروند هليکوپتر ام-۸ ساخت روسيه ارتش سوريه بدست نيروهای مخالف اسد در روز جمعه حاکی است که نيرو های مخالف اسد به سلاحهای پيشرفته تری مجهز شده اند، و طی هفته های آينده جنگ فرسايشی خود را عليه نيروی های اسد با شدت بيشتری دنبال خواهند کرد.
تا کنون بيش از ۱۷۰۰۰ نفر طی درگيری های ۱۶ ماهه سوريه جان خود را از دست داده اند. شمار تلفات روز جمعه در آن کشور به تنهايی بالغ بر ۳۵۰ نفر برآورد شده است.
ثبات ديکتاتوری
رژيم کنونی سوريه ميراث حافظ اسد، پدر بشار، رييس جمهور کنونی آن کشور است. در زمان حکومت اسد پدر، مانند عراق در زمان حکومت صدام، سوريه از ثبات سياسی و اقتصادی برخوردار بود.
ثبات سوريه در زمان حکومت اسد (ها) از راه اعمال ترور و محدود ساختن کامل آزادی های سياسی و فردی فراهم آمده بود. وضعيت سياسی سوريه در منطقه و حکومت موروثی خانواده اسد در داخل، بعد ترور رفيق حريری نخست وزير پيشين لبنان، به مرحله تازه ای وارد شد. حکومت اسد متهم بود که در ترور حريری دست داشته است.
شکل گرفتن بهار عربی در ابتدای سال گذشته، بحران خفته در سوريه را فعال ساخت. اين وضعيت، عليرغم ايستادگی سياسی روسيه و چين در کنار رژيم اسد، و ادامه حمايت جمهوری اسلامی و حزب الله لبنان از آن محکوم به تغيير شده است. تحولات چند هفته آينده در سوريه نشان خواهد داد که تغييرات سياسی اجتناب ناپذير در سوريه در با کندی و تخريب بيشتر و يا با سرعت و تلفات کمتر دنبال خواهد شد.
---------------------------------------------------
* نظرات مطرح شده در این یادداشت الزاماً دیدگاه رادیو فردا نیست
---------------------------------------------------
* نظرات مطرح شده در این یادداشت الزاماً دیدگاه رادیو فردا نیست
