۱۰۴ روزنامه نگار با امضای بیانیه ای نسبت به فشارهای اخير دستگاه های امنيتی جمهوری اسلامی ایران بر خانواده برخی از کارکنان رسانه های فارسی زبان در خارج از کشور اعتراض کرده اند.
اگر چه روند احضار بستگان روزنامه نگاران در رسانه هايی از جمله تلويزيون بی بی سی فارسی، راديو فردا و ديگر رسانه ها، برای مدتی متوقف شده بود، اما باز هم در هفته های اخير، مواردی از احضار خانواده های برخی از کارکنان بخش فارسی تلويزيون بی بی سی گزارش شده است.
در بخشی از اين بيانيه آمده است: «مرد ۹۰ ساله را به دستگاه امنيتی فراخوانده اند که چرا فرزندت در يک رسانه خبری جهانی کار می کند؟ يا دختر جوانی را به حراست محل کارش احضار کرده اند تا پس از تحمل تهديد و ارعاب، گريان، به خانه برگردد و به برادر خود در بيرون از ايران پيام برساند که اگر از همکاری با رسانه های جهانی دست برندارد، آرامش و معيشت خانواده شان در خطر خواهد افتاد.»
اما دستگاه های امنيتی ايران بر چه اساسی خانواده روزنامه نگاران را برای احضار انتخاب می کند؟
احمد رافت، روزنامه نگار از لندن می گويد: من فکر می کنم که اينها يک بررسی روانشناسی از خانواده ها انجام می دهند و خانواده هايی را که به نوعی می توانند بيشتر رويشان تاثير بگذارند يا بيشتر آنها را بترسانند را انتخاب می کنند تا بلکه از طريق آنها به روی همکاری فشار بياورند و حضورش را در آن رسانه کم رنگ کرده و فعاليت هايش را به نوعی کاهش دهند.»
احضار و بازجويی خانواده روزنامه نگارانی که در رسانه های فارسی زبان خارج از کشور فعاليت می کنند از دو سال پيش و با احضار خانواده کارکنان تلويزيون فارسی بی بی سی و راديو فردا آغاز شد. اما بيرون از مرزهای ايران چه راه هايی برای بازداشتن دستگاه امنيتی ايران از آزار خانواده روزنامه نگاران وجود دارد؟
احمد رافت: تنها يک راه به نظرم می آيد و آن هم جلب حمايت بين المللی است. يعنی روزنامه نگارانی که در خارج از کشور فعاليت می کننند به طور جمعی و نهادهايی که اين روزنامه نگاران برای آنها فعاليت می کنند بايد بتوانند حمايت و پشتيبانی نهادهای خبرنگاری و حقوق بشری بين المللی را جلب کنند چون از اين طريق، جمهوری اسلامی به نوعی عقب نشينی خواهد کرد.
تجربه هم نشان داده است که جمهوری اسلامی ايران نسبت به فشارهای بين المللی، اگر چه می خواهد وانمود کند که هيچ گونه تاثيری ندارند، حساس و تاثيرپذير است و هميشه در اين شرايط گام هايی به عقب برداشته است.»
اعمال فشار دستگاه امنيتی ايران در دو سال گذشته شامل حال ده خانواه از بستگان کارکنان راديو فردا نيز شده است. نتيجه اين فشارها چه بوده است؟
آرمان مستوفی، مدیر راديو فردا می گويد: فشارهايی که مقام های حکومت ايران بر خانواده های کارکنان راديو فردا از تقريبا دو سال پيش شروع شد. طبق گزارش هايی که ما داشته ايم مواردی که گزارش شده است در سال گذشته خيلی شدت پيدا کرد اما الان حدود هشت يا نه ماهی است که تا حدی – تاکيد می کنم تا حدی – اين فشارها کاهش يافته است و به شدت پارسال نيست. اما اين که چه تاثيری بر کار راديو فردا دارد؟ مطمئن باشيد که هيچ. برای اينکه نوع کار راديو فردا که يک ژورناليسم حرفه ای به دور از گرايش های سياسی است، تغييری نمی کند. تجربه دو سال اخير نشان داده است که چنين تاثيری «نزديک به صفر» است.»
در رسانه های بين المللی برای زبان ها و کشورهای مختلف بخش های مستقلی در نظر گرفته شده است. آيا روزنامه نگاران شاغل در بخش های غير فارسی در اين رسانه ها با مشکلاتی از اين دست مواجه اند؟
آرمان مستوفی: از بيست کشوری که راديو اروپای آزاد- راديو آزادی- برای آنها برنامه پخش می کند، اين ارگان در ۱۷ پایتخت از این کشورها دفتر رسمی دارد. يعنی آنجا به طور آزاد و رسمی فعاليت می کند، بنابر اين در آن کشورها مشکلی ندارند. راديو اروپای آزاد در سه کشور دفتر ندارد و از جمله اين کشورها ايران است. ولی تا جايی که من خبر دارم تنها در ايران است که بستگان روزنامه نگاران هم تحت فشار قرار گرفته اند. اين وضع حتی در رژيم هايی مانند ترکمنستان و ازبکستان هم تا آن جايی که من اطلاع دارم ، اتفاق نيفتاده است.»
پيش از اين، کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران و سازمان گزارشگران بدون مرز، اعمال فشار دستگاه های امنيتی ایران بر خانواده کارکنان رسانه های فارسی زبان خارج از کشور را محکوم کرده و از ايران خواسته بودند تا به اين روند پايان دهد.
اگر چه روند احضار بستگان روزنامه نگاران در رسانه هايی از جمله تلويزيون بی بی سی فارسی، راديو فردا و ديگر رسانه ها، برای مدتی متوقف شده بود، اما باز هم در هفته های اخير، مواردی از احضار خانواده های برخی از کارکنان بخش فارسی تلويزيون بی بی سی گزارش شده است.
در بخشی از اين بيانيه آمده است: «مرد ۹۰ ساله را به دستگاه امنيتی فراخوانده اند که چرا فرزندت در يک رسانه خبری جهانی کار می کند؟ يا دختر جوانی را به حراست محل کارش احضار کرده اند تا پس از تحمل تهديد و ارعاب، گريان، به خانه برگردد و به برادر خود در بيرون از ايران پيام برساند که اگر از همکاری با رسانه های جهانی دست برندارد، آرامش و معيشت خانواده شان در خطر خواهد افتاد.»
اما دستگاه های امنيتی ايران بر چه اساسی خانواده روزنامه نگاران را برای احضار انتخاب می کند؟
احمد رافت، روزنامه نگار از لندن می گويد: من فکر می کنم که اينها يک بررسی روانشناسی از خانواده ها انجام می دهند و خانواده هايی را که به نوعی می توانند بيشتر رويشان تاثير بگذارند يا بيشتر آنها را بترسانند را انتخاب می کنند تا بلکه از طريق آنها به روی همکاری فشار بياورند و حضورش را در آن رسانه کم رنگ کرده و فعاليت هايش را به نوعی کاهش دهند.»
احضار و بازجويی خانواده روزنامه نگارانی که در رسانه های فارسی زبان خارج از کشور فعاليت می کنند از دو سال پيش و با احضار خانواده کارکنان تلويزيون فارسی بی بی سی و راديو فردا آغاز شد. اما بيرون از مرزهای ايران چه راه هايی برای بازداشتن دستگاه امنيتی ايران از آزار خانواده روزنامه نگاران وجود دارد؟
احمد رافت: تنها يک راه به نظرم می آيد و آن هم جلب حمايت بين المللی است. يعنی روزنامه نگارانی که در خارج از کشور فعاليت می کننند به طور جمعی و نهادهايی که اين روزنامه نگاران برای آنها فعاليت می کنند بايد بتوانند حمايت و پشتيبانی نهادهای خبرنگاری و حقوق بشری بين المللی را جلب کنند چون از اين طريق، جمهوری اسلامی به نوعی عقب نشينی خواهد کرد.
تجربه هم نشان داده است که جمهوری اسلامی ايران نسبت به فشارهای بين المللی، اگر چه می خواهد وانمود کند که هيچ گونه تاثيری ندارند، حساس و تاثيرپذير است و هميشه در اين شرايط گام هايی به عقب برداشته است.»
اعمال فشار دستگاه امنيتی ايران در دو سال گذشته شامل حال ده خانواه از بستگان کارکنان راديو فردا نيز شده است. نتيجه اين فشارها چه بوده است؟
آرمان مستوفی، مدیر راديو فردا می گويد: فشارهايی که مقام های حکومت ايران بر خانواده های کارکنان راديو فردا از تقريبا دو سال پيش شروع شد. طبق گزارش هايی که ما داشته ايم مواردی که گزارش شده است در سال گذشته خيلی شدت پيدا کرد اما الان حدود هشت يا نه ماهی است که تا حدی – تاکيد می کنم تا حدی – اين فشارها کاهش يافته است و به شدت پارسال نيست. اما اين که چه تاثيری بر کار راديو فردا دارد؟ مطمئن باشيد که هيچ. برای اينکه نوع کار راديو فردا که يک ژورناليسم حرفه ای به دور از گرايش های سياسی است، تغييری نمی کند. تجربه دو سال اخير نشان داده است که چنين تاثيری «نزديک به صفر» است.»
در رسانه های بين المللی برای زبان ها و کشورهای مختلف بخش های مستقلی در نظر گرفته شده است. آيا روزنامه نگاران شاغل در بخش های غير فارسی در اين رسانه ها با مشکلاتی از اين دست مواجه اند؟
آرمان مستوفی: از بيست کشوری که راديو اروپای آزاد- راديو آزادی- برای آنها برنامه پخش می کند، اين ارگان در ۱۷ پایتخت از این کشورها دفتر رسمی دارد. يعنی آنجا به طور آزاد و رسمی فعاليت می کند، بنابر اين در آن کشورها مشکلی ندارند. راديو اروپای آزاد در سه کشور دفتر ندارد و از جمله اين کشورها ايران است. ولی تا جايی که من خبر دارم تنها در ايران است که بستگان روزنامه نگاران هم تحت فشار قرار گرفته اند. اين وضع حتی در رژيم هايی مانند ترکمنستان و ازبکستان هم تا آن جايی که من اطلاع دارم ، اتفاق نيفتاده است.»
پيش از اين، کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران و سازمان گزارشگران بدون مرز، اعمال فشار دستگاه های امنيتی ایران بر خانواده کارکنان رسانه های فارسی زبان خارج از کشور را محکوم کرده و از ايران خواسته بودند تا به اين روند پايان دهد.
