لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۲۳

اختلافات فتح و حماس و تعویق تشکیل دولت انتقالی فلسطینی


دیدار ماه گذشته خالد مشعل و محمود عباس در قاهره
دیدار ماه گذشته خالد مشعل و محمود عباس در قاهره
در حالی که جنبش‌های فلسطینی رقیب؛ فتح و حماس، از حدود دوماه پیش سند آشتی خود را امضا کردند اما دیداری که قرار بود سه‌شنبه بیستم ژوئن، سی‌ام خرداد، میان محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی با خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس در قاهره انجام شود، به تعویق افتاده است.

موعد دیگری نیز برای دیدار آن دو تعیین نشده است؛ دیداری که می‌بایست در آن اسامی رئیس دولت انتقالی، شخصیت‌های عضو این کابینه وحدت ملی و رئوس کار آن اعلام شود.

عزام الاحمد، رئیس هیئت اعزامی فتح به مذاکرات آشتی ملی فلسطینی در قاهره در این زمینه گفت: «از برادران (در حماس) و سران مصر خواسته‌ایم که این دیدار را برای چند روز به تعویق بیندازند».

به گفته آقای الاحمد، دلیل تعلیق دیدار، «مشغله کاری زیاد» محمود عباس است اما این تعویق، فوراً این شائبه را تقویت کرد که هنوز اختلافاتی جدی میان فتح و حماس، به صورت حلّ نشده، باقی مانده است.

طاهر النونو، سخنگوی حماس نیز در قاهره گفت که وی و یارانش آماده ملاقات در «هر زمانی هستند که فتح آمادگی آن را داشته باشد».

با وجود گذشت دو ماه از توافق طرفین برای آشتی، سران فتح و حماس هنوز نتوانسته‌اند در زمینه چند موضوع مهم به راه حلّ برسند.

طرفین هنوز نیز شماری از نیروهای مقابل را در زندان خود دارند؛ نیروهای فتح همچنان در بازداشت حماس در باریکه غزه هستند و نیروهای تشکیلات امنیتی فتح در کرانه باختری شماری از فعالان حماس را در زندان خود دارند.

اما عمده‌ترین مانع از تحقق آشتی طرفین، اختلاف نظرها بر سر تشکیل دولت انتقالی است؛ نبود تفاهم هنگامی جدّی‌تر شد که هفته گذشته فتح و حماس بیانیه‌هایی علیه یکدیگر صادر کرده و با پیشنهاد طرف مقابل در مورد شخصیتی که پست نخست‌وزیری دولت انتقالی را برعهده گیرد، مخالفت کردند.

کمیته مرکزی جنبش فتح آقای سلام فیاض را نامزد احراز نخست‌وزیری در دولت گذار معرفی کرده بود.

اما حماس بلافاصله با ردّ این پیشنهاد، تأکید کرد که سلام فیاض حتی نباید در دولت انتقالی یک وزیر ساده باشد چه برسد به اینکه در مقام نخست‌وزیری قرار گیرد.

آقای فیاض در سال‌های اخیر، نخست‌وزیر دولت وابسته به فتح در کرانه باختری بوده است.

حماس سپس در بیانیه دیگری، اعلام کرد که اسماعیل هنیه تنها شخصیتی است که شایستگی ریاست دولت انتقالی را دارد؛ درخواستی که از سوی سران فتح رد شد.

فتح و حماس اوائل ماه مه، به هنگام امضای سند آشتی ملی در قاهره، موافقت کرده بودند که با منحل کردن دولت‌های جداگانه خود در کرانه باختری و نوار غزه، یک دولت انتقالی تا زمان برگزاری انتخابات بعدی رهبری و پارلمانی تشکیل دهند.

از تابستان چهار سال پیش، حماس دولتی برای خود در باریکه غزه به نخست‌وزیری اسماعیل هنیه داشته است در حالی که سلام فیاض نخست‌وزیر دولت فتح در کرانه باختری بوده است.

به هنگام امضای سند آشتی گفته شد که دولت انتقالی و وحدت ملی احتمالاً تا یک سال عمر خواهد کرد زیرا از تاریخ ماه مه سال آینده به عنوان موعد احتمالی برگزاری انتخابات همزمان ریاست تشکیلات فلسطینی و مجلس سخن رفته بود.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در هفته‌های اخیر با انتقاد شدید از آشتی فتح با حماس، محمود عباس را به «پاره کردن سند آشتی» و «انتخاب بین صلح با اسرائیل یا قرار گرفتن در کنار حماس» فرا خوانده است.

باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز در هفته‌های اخیر گفته است می‌تواند درک کند که اسرائیل نمی‌تواند با دولتی گفت‌وگو کند که حماس بخشی از آن باشد زیرا دستور کار حماس نابودی اسرائیل است.

محمود عباس در حالی که به حماس نزدیک شده و آشتی را «یک نیاز داخلی مهم فلسطینی» توصیف کرده است، در روزهای اخیر تکرار کرد که همچنان خواهان بازگشت به میز مذاکرات با اسرائیل است.

ابومازن در دیدار روزهای اخیر با کاترین اشتون، وزیر خارجه اتحادیه اروپا، دیوید هیل و دنیس راس، دو دیپلمات اعزامی آمریکا به منطقه و نیز در ملاقات با گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان گفت که «بهترین و اولین گزینه» را هنوز دیالوگ صلح با اسرائیل می‌داند.

در همین زمینه، شیمون پرز، رئیس‌جمهور اسرائیل نیز یکشنبه از دولت نتانیاهو خواست که برای پیشبرد صلح تلاش جدی‌تری انجام دهد.

آقای پرز که در روزهای اخیر با محمود عباس دیدار کرد و کانال ارتباطی با او را حفظ کرده است، گفت که «اسرائیل نمی‌تواند از واقعیات خاورمیانه غافل شود».

رئیس‌جمهور اسرائیل در مصاحبه با سی.ان.ان گفت که زمان برای رسیدن به پیمان نهایی صلح در حال از دست رفتن است.

آقای پرز که خود در سال ۱۹۹۳ همراه با اسحاق رابین، معمار پیمان صلح اوسلو با سازمان آزادیبخش فلسطین و بانی ایجاد تشکیلات خودگردان فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه شد، گفت که رهبری فلسطینی اگر برای استقلال کشور فلسطین به سازمان ملل متوسل شود، مرتکب یک اشتباه جدی می‌شود.
XS
SM
MD
LG