به نظر می‌رسد که ایران در زمینهٔ سیاست خارجی، سال ۱۴۰۳ را با نامهٔ دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا به آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به پایان می‌برد.
نامه در روزی به تهران رسید که رهبر جمهوری اسلامی هنوز نامه را باز نکرده، در جمع گروهی از دانشجویان هوادار حکومت به آن واکنش نشان داد که برای بسیاری قابل پیش‌بینی بود.
او گفت: دعوت به مذاکره «فریب افکار عمومی» است و بار دیگر پای ماجرای برخورد دونالد ترامپ با برجام و کنار گذاشته شدن توافق هسته‌ای از سوی او در دور اول ریاست جمهوری‌اش را به میان کشید.
ایران ۱۴۰۳ که سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی، انتخاب دولت میانه‌روی مسعود پزشکیان، کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی گروه افراطی حماس در تهران، رویارویی ایران و اسرائیل، آلودگی هوا، کمبود انرژی، تورم سرسام‌آور، دلار ۹۰ هزار تومانی و بسیاری اتفاق‌های ریز و درشت را تجربه کرده است با این نامه و واکنش مقام‌های جمهوری اسلامی به آن، به استقبال سال ۱۴۰۴ می‌رود.
در برنامهٔ پاراگراف اول این هفته، همراه با محمدصادق جوادی حصار، عضو شورای مرکزی «حزب اعتماد ملی» در ایران و بهنام طالبلو، پژوهشگر ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها از آمریکا، به چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ در سایهٔ سیاست‌های خامنه‌ای و دونالد ترامپ پرداختیم.
«امکان مذاکره وجود دارد»
محمدصادق جوادی حصار با اشاره به صحبت‌های آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است که رهبر جمهوری اسلامی با «مذاکرهٔ مطلوب و نتیجه‌بخش که ضامن اجرای توافق‌ها باشد» موافق است.
به گفته این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، «رهبر جمهوری اسلامی با این سویه از مذاکرات که دونالد ترامپ ابتدا تهدید می‌کند و بعد گذشته را تخریب می‌کند مخالف است و خلاف این گفته‌ها یعنی با غیر از این موافقم».
ناشر روزنامه توقیف‌شده «توس»، بر این باور است که علی خامنه‌ای حتماً آن‌قدر«هوشیاری و دقت نظر» دارد که بداند چه تعدادی از ایرانیان از وضعیت کشور ناراضی هستند و چه تعدادی از آن‌ها با منتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی هم‌آوایی می‌کنند. اما مخاطبان پیام او «اگر خیلی غیر منصفانه بخواهیم برخورد کنیم، بیست میلیونی هستند که هنوز طرفداران جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند».
سیاست «تضعیف چرخه فشار حداکثری»
بهنام طالبلو با اشاره به صحبت‌های وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این‌که ایالات متحده هرگز اجازه دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای را نمی‌دهد، با اشاره به نامهٔ دونالد ترامپ به رهبر جمهوری اسلامی و بحث‌هایی که در واشینگتن در جریان است، ۱۴۰۴ را سال سرنوشت‌سازی برای نظام حاکم بر ایران می‌داند.
او می‌گوید: وقتی جمهوری‌خواهان و ترامپ می‌گویند همه گزینه‌ها از خوب تا بد روی میز است، این یعنی «بستگی دارد طرف مقابل کجا ایستاده است».
آقای طالبلو بازگشت سیاست «فشار حداکثری»، کمک تسلیحاتی به اسرائیل، دیپلماسی فعال آمریکا در قبال رقبای سنتی مانند روسیه و حتی دیپلماسی دو جانبه در مقابل دشمنان سنتی آمریکا مانند حماس را در وضعیت جمهوری اسلامی مؤثر می‌داند و می‌گوید: «با ارجحیت دادن به هر کدام از این‌‌ها، هر رخداد غیر‌قابل پیش‌بینی می‌تواند امکان‌پذیر شود».
این کارشناس مسایل سیاسی ایران با تأکید بر صحبت‌های آقای ترامپ که خود را «معامله‌گری» معرفی کرده که «معامله‌های بد را به معامله‌های خوب تبدیل می‌کند»، معتقد است که رئیسجمهور آمریکا در دوران اول ریاست جمهوری‌اش برای جمهوری اسلامی و برجام «وقت خرید».
او با تکذیب صحبت‌های این سو و آن‌سو دربارهٔ پیش‌شرط‌های مطرح‌شده درباره خلع‌سلاح ایران از سوی دولت دونالد ترامپ، می‌گوید: آن‌ها در اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و سازمان‌های غیر حکومتی دیگر خواستار «هدف‌گذاری برای مذاکرات» و خلع‌سلاح موشکی و اتمی ایران هستند و دستگاه دیپلماسی آمریکا چنین پیش‌شرطی نگذاشته است.
به اعتقاد آقای طالبلو، این جمهوری اسلامی است که پیش‌شرط گذاشته و می گوید تا زمانی که فشار حداکثری باقی است، مذاکره نمی‌کند.
«خودفریبی برجامی»
محمدصادق جوادی حصار می‌گوید، از صحبت‌های آقای طالبلو این معنا مستفاد می‌شود که برجام اگر هم امضا شد برآورنده «حاجات جمهوری اسلامی» بوده است.
او با مطرح کردن «نتیجه، تداوم و اجرای مذاکرات»، ایالات متحده را از زمان «گفت‌وگوهای الجزایربر بر سر موضوع عراق» تا به امروز، به نقض تعهداتش در قبال ایران متهم می‌کند.
جوادی حصار از بهنام طالبلو دیگر مهمان پاراگراف اول می‌پرسد، اگر قرار باشد مناسبات جهانی هر چهار سال یک‌بار با انتخاب رئیسجمهور آمریکا به هم بریزد، سنگ روی سنگ مناسبات جهانی بند خواهد شد؟
آقای طالبلو در پاسخ می‌گوید: بحث میل این رئیسجمهور یا آن یکی نیست، بحث منافع ملی آمریکا و چگونگی گره خوردن آن با قوانین بین‌المللی است.
بهنام طالبلو با پیش‌کشیدن بحث‌هایی که ده سال گذشته درباره برجام در کنگره آمریکا مطرح بود، می‌گوید: «برجام هیچ‌گاه به عنوان یک توافقنامه در سنا به تصویب نرسید».
او می‌افزاید: دولتمردان جمهوری اسلامی و از جمله محمد‌جواد ظریف این موضوع را به سخره گرفتند و «اکنون چوبش را می‌خورند».
پژوهشگر ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها می‌گوید: «سیاست فشار حداکثری تنها یک‌سال و نیم در صحنه حضور داشت» اما با شکست مذاکرات بازگشت به برجام، آغاز جنگ روسیه با اوکراین و اعتراض‌های «زن، زندگی، آزادی»، اروپایی‌ها سیاست دونالد ترامپ را در قبال ایران دنبال و عملی کردند.
آقای طالبلو از چند جانبه شدن تحریم‌ها بدون حضور دونالد ترامپ می‌گوید و معتقد است، اگر تاریخ برجام و خود آن درست فهمیده نشود، «خودگول‌زنی» است.
نارضایتی‌ها، منافع ملی و خطر جنگ
محمدصادق جوادی‌حصار می‌گوید: آقای طالبلو گفت میل آمریکایی‌ها با منافع ملی‌شان فرق می‌کند، خب این طرف هم «منافع ملت ایران و امنیت ملی ایران با نارضایتی‌هایی که بر اثر مسائل اقتصادی و غیره به وجود می‌آید، از هم قابل تفکیک هستند».
او در پاسخ به پرسشی درباره هزینه‌هایی که اقدام‌های ایران مانند شعار «نابودی اسرائیل» برای منافع و امنیت ملی به دنبال داشته، معتقد است: «این حرف‌ها تاریخ مصرف دارد و جمهوری اسلامی یک بار هم ابتدایی به اسرائیل حمله نکرده است».
بهنام‌طالب‌لو با اشاره به حمله‌های تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی، «وعده صادق ۱و۲» می‌گوید، چنین چیزی سابقه نداشته که کشوری که تسلیحات هسته‌ای ندارد به یک کشور دارای تسلیحات هسته‌ای حمله موشکی کند.
محمدصادق جوادی‌حصار از بهنام طالبلو می‌پرسد: «معنای این چیست؟ برای شما معنایش این است که ایران سلاح اتمی دارد و به پشتوانه آن حمله کرده است».
آقای طالبلو با رد پیش‌فرض دیگر مهمان پاراگراف اول می‌گوید، این به آن معناست که سیاستمداران و مخصوصاً آن‌هایی که در حوزهٔ نظامی هستند میزان خطرپذیری با اسرائیل را به جایی رسانده‌اند که جنگی که برای چهل سال دولتمردان جمهوری اسلامی از منافع ملی مردم ایران برای حمایت شبه‌نظامی‌ها و نیابتی‌ها در آن هزینه می‌کردند به سمت جنگ علنی رفته است.
این پژوهشگر امور سیاسی در واشینگتن معتقد است که الان در اسراییل و آمریکا بحث بر سر قبول یا رد نامه ترامپ از سوی جمهوری اسلامی نیست، بحث بر سر ماهیت حمله است.
