علیرغم مسائل گوناکون جاری در بسیاری از کشورهای دنیای عرب، جنگ داخلی سوریه همچنان در کانون توجه مطبوعات این کشورها قرار دارد.
وجه مشترک گزارش‌ها و تفسیرهای منتشرشده در بسیاری از این مطبوعات پرداختن به نقش حکومت ایران در این جنگ است.
مکرم محمد احمد، نویسنده و روزنامه‌نگار سرشناس مصری، در مطلبی در روزنامه «الاهرام» با عنوان «کی و چگونه ایران از سوریه خارج خواهد شد؟» نه تنها به ارتباط ایران و جنگ داخلی سوریه، بلکه به حمایت حکومت ایران از حوثی‌های یمن، حزب‌الله لبنان و گروه‌هایی در عراق پرداخته است.
این کارشناس مصری خاورمیانه در مقاله خود بر این باورست که در حال حاضر «کمک‌های تسلیحاتی ایران» به این گروه‌ها، عملاً این گروه‌ها را به موقعیتی رسانده که در مواردی، «طرف‌های تعیین‌کننده سرنوشت جنگ و صلح در خاورمیانه» به شمار می‌روند. او اضافه می‌کند که «سوریه گروگان ایران است».
همانگونه که در بسیاری از تحلیل‌های مفسران سیاسی اوضاع خاورمیانه، در نوشته مکرم محمد احمد نیز به بهره‌مندی اسرائیل از حضور نیروهای ایرانی در سوریه اشاره شده است.
او می‌نویسد «از آنجا که اسرائیل حضور نیروهای ایرانی در سوریه را خطری علیه موجودیت خود اعلام کرد، این فرصت را به دست آورده تا در کنگره آمریکا جریانی قدرتمند، حتی خواستار ضمیمه شدن بلندی‌های جولان به اسرائیل شود».
بلندی‌های جولان، بخشی از قلمروی سوریه است که در جریان جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل به اشغال اسرائیل در آمد.
تا پیش از جنگ داخلی در سوریه دولت‌های حافظ اسد و بشار اسد، اقدامی سیاسی یا نظامی برای بازپس‌گیری این منطقه به عمل نیاوردند.
شلیک موشک‌های منتسب نیروهای ایرانی از خاک سوریه به بلندی‌های جولان در ماه‌های اخیر، با واکنش بلافاصله اسرائیل روبه‌رو شد که در نتیجه تعداد رسماً نامعلومی از نیروهای ایرانی در سوریه کشته شدند.
مکرم محمد احمد می‌نویسد «بشار اسد و وزیر خارجه او، ولید معلم، تکذیب کرده‌اند که ایران به جز مستشار، دارای نیروهای نظامی دیگری در سوریه است اما چگونه است که گزارش‌هایی خبر از کشته شدن حتی بیش از هزار نظامی ایرانی در سوریه می‌دهند؟».
او تاریخی را برای خروج نیروهای ایرانی از سوریه پیش‌بینی نمی‌کند ولی می‌گوید: اقدامات پیگیر اسرائیل برای قانع کردن روسیه که ادامه حضور و نفوذ ایران در سوریه به سود مسکو نیست، افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی آمریکا بر حکومت ایران، گسترش مشکلات موجود در روابط بسیاری از کشورهای عرب با حکومت ایران و سرانجام نارضایتی فزاینده مردم ایران از سیاست‌های حکومت در پیوستن به هم، حکومت ایران را ناچار به خروج از سوریه خواهد کرد.
در مورد اینکه این نظر و پیش‌بینی تا چه اندازه واقعیت خواهد یافت، باید منتظر آینده بود. اما پیش از آن، تحولات دیگر در سوریه در مطبوعات دنیای عرب همچنان بازتاب دارد از جمله روزنامه لبنانی «الانوار» خبر می‌دهد اخیراً، گروه‌هایی از نیروهای روسیه در سوریه به مناطقی در نزدیکی مرز سوریه با لبنان منتقل شده‌اند.
آیا این انتقال با هدف کنترل مرز سوریه و لبنان صورت گرفته است؟ «الانوار» در این زمینه سکوت کرده است.
«السیاسه» در کویت به اوضاع در بخش دیگری در سوریه، شمال شرقی این کشور پرداخته و می‌نویسد «به نظر می‌رسد توافق آمریکا و ترکیه موسوم به توافق منبج، در عمل چندان ساده نباشد، چرا که ترکیه خواستار خلع سلاح شبه‌نظامیان کرد پیش از خروج آنها از منبج است، اما آمریکا گروه‌های کرد را شریک خود در مبارزه با داعش می‌داند».
این روزنامه نیز این گفته «مولود چاوش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه را بازتاب داده که گفته است «همکاری آمریکا و ترکیه در سوریه، جایگزین همکاری ترکیه و روسیه در مورد سوریه نخواهد بود».
بر اساس «توافق منبج» که میان وزیران خارجه ترکیه و ایالات متحده به امضا رسید، قرار است خروج نیروهای کرد مورد حمایت آمریکا از «منبج» و دیگر شهرهای منطقه پس از خلع سلاح آنها آغاز شود. مدت این همکاری شش ماه خواهد بود که به نوشته «السیاسه»، وزیر خارجه ترکیه، این مدت را فرصتی مغتنم برای از میان بردن تنش‌ها اخیر در روابط ترکیه و آمریکا و گسترش دوستی دیرینه دو کشور ارزیابی کرده است.
در کنار پرسش مکرم محمد احمد در مورد خرمج ایران از سوریه، پرسش میلیون‌ها شهروند سوری آواره و در مانده در جنگ داخلی این کشور این است، کی همه نیروهای غیرسوری از جمله فرستادگان حکومت ایران از کشورشان خارج می‌شوند و اسد قدرت را به نمایندگان واقعی مردم خواهد سپرد تا آنان بر ویرانه‌های سوریه بنایی تازه برای نسل‌های آینده برپا کنند؟
به نظر می‌رسد آینده نزدیک، پاسخی روشن برای این پرسش در آستین ندارد.
