پژوهشی تازه نشان میدهد که در مغز انسانهای سالم به اندازهٔ یک قاشق پلاستیکی یکبار مصرف ذرات ریز پلاستیکی وجود دارد.
این یافتهها که در مجلهٔ پزشکی «نیچر» منتشر شدهاند، بر اساس نمونهبرداری از مغز انسانهایی به دست آمده است که در دو بازهٔ زمانی سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۲۴ کالبدشکافی شدهاند.
دکتر متیو کمپن، استاد دانشگاه نیومکزیکو و یکی از نویسندگان اصلی این مطالعه، میگوید: «ما در نمونههای مغزی افرادی که عملکرد شناختی طبیعی داشتند و میانگین سنی آنان حدود ۴۵ تا ۵۰ سال بود، غلظت ۴۸۰۰ میکروگرم پلاستیک در هر گرم بافت مغز یا ۴۸ صدم درصد وزنی را یافتیم. این مقدار تقریباً معادل یک قاشق پلاستیکی استاندارد است.»
بر اساس این مطالعه، نمونههای مغزی اخیر حاوی ۵۰ درصد پلاستیک بیشتری نسبت به نمونههای گرفته شده در سال ۲۰۱۶ هستند و این نشاندهنده روند افزایشی نفوذ پلاستیکها به بافتهای بدن انسان است.
محققان همچنین دریافتهاند که نمونههای مغزی افراد مبتلا به زوال عقل حاوی سه تا پنج برابر ریزپلاستیکهای بیشتر نسبت به نمونههای سالم هستند. این خردهها در دیوارههای شریانها و وریدهای مغز و همچنین در سلولهای ایمنی مغز رسوب کردهاند.
به این ترتیب، انسانهای مورد مطالعه دارای ۹۹.۵ درصد مغز و نیم درصد پلاستیک هستند. این در حالی است که پژوهشها هنوز نتوانستهاند به طور قطعی نشان دهند که وجود این ذرات در مغز آسیبی ایجاد میکند یا خیر.
دکتر کمپن توضیح میدهد: «این یافتهها کمی نگرانکننده هستند، اما باید در تفسیر این نتایج بسیار محتاط باشیم زیرا افزایش میکروپلاستیکها میتواند به دلیل بیماری زوال عقل باشد و ما در حال حاضر نمیتوانیم بگوییم که میکروپلاستیکها علت این بیماری هستند.»
فیبی استاپلتون، استادیار دانشگاه راتگرز، که در این مطالعه شرکت نداشته است، میگوید: «مشخص نیست که آیا این ذرات در در جریان هستند و وارد و خارج از مغز میشوند، یا اینکه در بافتهای عصبی جمع میشوند و منجر به بیماری میشوند. تحقیقات بیشتری لازم است تا درک کنیم چگونه این ذرات با سلولها تعامل دارند و آیا این تعامل عواقب سمشناختی دارد یا خیر.»
در همین حال، دکتر فیلیپ لندریگان، از کالج بوستون، تاکید میکند که یافتن سطوح بالای میکروپلاستیکها در بافتهای انسانی منطقی است زیرا تولید پلاستیک، آلودگی پلاستیکی و مواجهه انسانها با پلاستیک به سرعت در حال افزایش است.
او میافزاید: «بیش از نیمی از تمام پلاستیکهایی که تا به حال ساخته شدهاند از سال ۲۰۰۲ به این سو ساخته شدهاند و پیشبینی میشود تولید آن تا سال ۲۰۴۰ دو برابر شود.»
ریزپلاستیکها تکههای کوچکی از پلیمرهای تجزیه شده هستند که در محیطزیست، از جمله آب، هوا و خاک یافت میشوند و مطالعات پیشین نیز نشان دادهاند که این مواد وارد بدن انسان نیز شده است.