آژانس بین المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش خود از وضعیت یارانه‌های انرژی در جهان می گوید که ایران در صدر لیست قرار دارد.
بر اساس این گزارش که در سایت رسمی آژانس منتشر شده است، ایران سال گذشته ۴۵ میلیارد دلار یارانه انرژی (محصولات نفتی، گاز، برق) هزینه کرده است که نسبت به سال قبل آن ۵۵ درصد افزایش نشان می دهد. این میزان از یارانه برابر تقریبا ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۱۵ درصد کل یارانه‌های انرژی جهان در سال گذشته است.
عمده علت این میزان افزایش به رشد چشمگیر قیمت نفت بر می گردد. ایران همچنین سال گذشته واردات بنزین را ۴.۵ درصد افزایش داد و تولید برق حرارتی (با سوخت گاز، گازوئیل و نفت کوره) بیش از ۸.۵ درصد افزایش یافت.
تولید برق ایران از سدهای آبی در سال گذشته حدود ۴ درصد کاهش یافته بود، اما در سال جاری به خاطر شدت گرفتن خشکسالی و کمبود آب سدها، تولید برق آبی ایران نصف شده است و انتظار می رود ایران یارانه بیشتری برای تولید برق حرارتی متقبل شود.
از طرفی قیمت نفت در سال جاری نیز اوج گرفته است و انتظار می رود که میزان یارانه‌های پرداختی ایران برای مصارف انرژی بخشهای مختلف کشور در سال جاری میلادی با افزایش چشمگیر مواجه شود، خصوصا اینکه ارزش پول ملی ایران نیز به شدت سقوط کرده است.
آژانس می گوید که ایران در سال گذشته ۱۶.۵ میلیارد دلار یارانه برای محصولات نفتی، ۱۲.۳ میلیارد دلار برای برق و بیش از ۱۶.۳ میلیارد دلار برای گاز هزینه کرده است.
البته وزیر نفت ایران اخیرا اعلام کرد که دولت قصد دارد بنزین یارانه‌ای را سهمیه بندی کند. بنزین سهمیه بندی شده به نرخ کنونی فروخته خواهد شد که ۱۵۰۰ تومان است. این رقم ۶ تا ۱۰ برابر قیمت بنزین در کشورهای همسایه ایران است و اخیرا گزارشهایی از اوج گرفتن قاچاق بنزین و گازوئیل به کشورهای همسایه منتشر شده بود.
جلال میرزایی، عضو کمیسیون انرژی مجلس اخیرا گفته بود که «احتمالا بعد از اربعین، بنزین دونرخی می‌شود».
این نماینده مجلس با ذکر جزئیاتی از این طرح گفت: «بر این اساس احتمالا ۶۰ تا ۸۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای با قیمت فعلی یعنی لیتری یک هزار تومان در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و نرخ دوم با قیمت آزاد عرضه می‌شود».
قیمت آزاد به معنی افزایش چندین برابری قیمتهای کنونی است.
از طرفی مصرف بنزین، تنها بخش کوچکی از مصرف انرژی ایران است و معلوم نیست که کاهش یارانه‌ها در این بخش، اصولا تاثیر چندانی بر میزان کل یارانه‌های انرژی ایران بگذارد یا نه. ایران همچنین با تورم فزاینده مواجه هست و معلوم نیست و افزایش قیمت سوختها نهایتا به دامن زدن به تورم بیشتر خواهد انجامید.
آژانس می گوید که یارانه‌های جهانی انرژی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ تقریبا نصف شده است و بخشی از آن بخاطر کاهش قیمت نفت بود. قیمت نفت از بالای ۱۰۵ دلار در سال ۲۰۱۲ به حدود ۴۵ دلار در سال ۲۰۱۶ سقوط کرد و سال گذشته دوباره افزایش یافت و هم اکنون به ۷۷ دلار رسیده است.
