در حالی که خبر می‌رسد نخست وزیر ژاپن، احتمالاً برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا، برای دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای و حسن روحانی آماده می‌شود، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز سه‌شنبه ضمن تأیید این که «تاریخ سفر نخست‌وزیر ژاپن در حال هماهنگی است» گفت که «ما فعلاً چشم‌اندازی برای مذاکره نمی‌بینیم».
این مقام وزارت خارجه ایران همچنین تاکید کرد که «ایران بنا ندارد که با هیچ یک از مقامات دولت آمریکا مذاکره‌ای داشته باشد».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز سه‌شنبه، هفتم خرداد، در اولین نشست خبری خود در این باره تأکید کرد که «ما نیازی به کانال نداریم» و «فعلاً پیام ویژه‌ای برای کسی نداریم.»
با بالا گرفتن تنش بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده در چند هفته اخیر، گمانه‌زنی‌هایی حاکی از فعال شدن «شش کانال میانجی‌گری» میان ایران و آمریکا از طریق کشورهای ژاپن، عمان، آلمان، سوئیس، پاکستان و عراق منتشر شده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، یک روز پیش از این، در سفری که به ژاپن داشت در نشست خبری مشترک با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، گفت: «معتقد هستم ایران می‌خواهد گفت‌وگو کند، و اگر آنها خواستار گفت‌وگو باشند، ما هم خواستار آن هستیم.»
رئیس‌جمهوری ایالات متحده افزود: «خواهیم دید چه پیش خواهد آمد، ولی می‌دانم که نخست‌وزیر [ژاپن، شینزو آبه] در واقع روابط خیلی نزدیکی با دستگاه رهبری ایران دارد.»
در واکنش به این تحولات، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز سه‌شنبه با تأیید این‌که تاریخ سفر شینزو آبه به ایران «در حال هماهنگی و فیکس کردن است» گفت: «طبیعی هست که کشورهای مختلف نگرانی‌هایی راجع به مسائل مختلف داشته باشند. ایران کشور قدرتمندی است. من از لفظ میانجی‌گری استفاده نمی‌کنم، ولی ما شنونده نکات کشورهایی که موضوع را از روی حسن نیت دنبال می‌کنند هستیم.»
او افزود: «میانجی‌گری الزامات و مقدماتی دارد. تنش‌هایی که بین ایران و آمریکاست باید به ریشه آن توجه کرد. ریشه آن بدعهدی آمریکایی‌ها و تروریسم اقتصادی آمریکا است. کشورهای دیگر اوضاع را رصد می‌کنند و ما به نقطه نظرات کشورهای دوست گوش می‌کنیم. الان در مرحله میانجی‌گری نیستیم.»
عباس موسوی در پاسخ به این پرسش که «آیا کشورها حامل پیام خاصی از طرف آمریکا برای ایران بوده‌اند؟» گفت: «پیام ویژه‌ای از طرف کشورهای دوستی که به ایران سفر کردند نداشتیم و ما پیامی برای کسی نداشتیم. ما نیازی به کانال نداریم و می‌توانیم حرف‌های خود را بزنیم و همه بشنوند. ما فعلاً پیام ویژه‌ای برای کسی نداریم.»
دونالد ترامپ با خروج از برجام و پیش گرفتن سیاست «فشار حداکثری» بر جمهوری اسلامی خواستار تغییر سیاست منطقه‌ای ایران و بازگشتن مقام‌های جمهوری اسلامی به میز مذاکره برای امضای توافقی جدید با آمریکا شده است.
اما سخنگوی وزارت خارجه ایران در خصوص شرایط ایران برای مذاکره با آمریکا نیز گفت: «فعلاً ما مذاکره‌ای با دولت آمریکا نداریم. مبنای حرف ما این بوده که احترام به توافقات بین‌الملل مبناست. ما فعلاً چشم‌اندازی برای مذاکره نمی‌بینیم. صرف دیدار به مفهوم مذاکره نیست.»
عباس موسوی تأکید کرد: «ضمناً ایران بنا ندارد که با هیچ یک از مقامات دولت آمریکا مذاکره‌ای داشته باشد. باید منتظر تحولات و شرایط بمانیم. ایران بر اساس ملاحظات سیاسی، ملی، امنیتی و بر اساس سابقه تعامل خود، راه دیپلماسی را نبسته است. این به مفهوم امیدواری به اروپا نیست. ما خواستار این هستیم که اروپا تعهدات خود را انجام دهد.»
منظور او از اروپا، سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان هستند که طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای با ایران را تشکیل می‌دهند و با وجودی که پس از خروج آمریکا از برجام سعی داشته‌اند راه‌هایی برای حفظ این توافق و دور زدن تحریم‌های آمریکا برای ایران ترتیب دهند، جمهوری اسلامی از روند این کوشش‌ها ناراضی است.
رد دوباره ۱۲ شرط پومپئو
عباس موسوی در نشست خبری خود در خصوص شروط دوازده‌گانه آمریکا و احتمال مذاکره گفت: «ما ۱۲ شرط کذایی که پومپئو گفته بود را قابل پذیرش نمی‌دانیم. ضمناً ما میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم، مبنایی به نام برجام باقی است. ما فکر نمی‌کنیم موضوعی برای مذاکره باشد. مذاکرات انجام شده و جمع‌بندی انجام شده و اسناد آن موجود است.»
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز ۳۱ اردیبهشت ۹۷ در یک سخنرانی در اندیشکده بنیاد هریتج برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای جدید با ایران ۱۲ شرط تعیین کرد و افزود که «اگر حکومت ایران رفتار خود را عوض نکند فشار تحریم‌ها افزایش خواهد یافت».
وزیر خارجه آمریکا در این باره توضیح داد: «ایران باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. ایران باید حمایت از گروه‌های تروریستی را در خاورمیانه، از جمله حزب‌الله لبنان، حماس، و جهاد اسلامی فلسطین را متوقف کند. ایران باید تمامی نیروهای تحت فرماندهی خود را از سراسر سوریه بیرون بیاورد، و ایران باید از رفتار تهدیدآمیز نسبت به همسایگانش، که خیلی از آنها از هم‌پیمانان ایالات متحده هستند، دست بکشد.»
موضوع پیمان منطقه‌ای عدم تعرض
علاوه بر ایالات متحده و اسرائیل، کشورهای عرب خلیج فارس نیز از جانب ایران احساس تهدید کرده و خواستار تغییر سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی هستند.
با این حال، ایران با رد مداخله و تهدید نسبت به کشورهای منطقه خلیج فارس اعلام کرده که خواستار «تنش‌زدایی» با این کشورها است و در همین راستا، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز یکشنبه در بغداد گفته بود که ایران تاکنون پیشنهادهای مختلفی برای امضای «پیمان عدم تعرض» با کشورهای منطقه خلیج فارس ارائه کرده و این پیشنهادها «همچنان روی میز است».
در این پیوند، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، دربارهٔ طرح ظریف مبنی بر پیمان عدم تعرض نیز گفت: «ایران با وجود برخی اختلاف نظرات جزئی اعلام کرده که آماده است با کشورهای منطقه‌ای وارد گفت‌وگو شود. این پیشنهاد برای کشورهایی است که به اشتباه از سمت ایران احساس تهدید می‌کنند. امیدواریم که گوش شنوایی برای پیشنهادهای ما باشد.»
موسوی در ادامه گفت: «من تأیید نمی‌کنم که ایران پیشنهاد میانجی‌گری بین ایران و عربستان داده باشد، ولی ایران همواره از پیشنهادات دیگران برای گفت‌وگو استقبال می‌کند و برای کاهش تنش در منطقه آماده است.»
