در حالی که سیاست خارجی ایران به شدت در گیر موضوعات جنجال برانگیزی مانند پرونده هسته‌ای و موشکی است، مراکش اعلام کرد که سفارت خود در تهران را تعطیل کرده و از محمدتقی موید سفیر جمهوری اسلامی در رباط خواسته خاک این کشور را ترک کند.
در شرایطی که جهانیان منتظر اعلام نظر ترامپ مبنی بر بقا یا خروج از برجام هستند خبر قطع رابطه رباط با تهران چندان مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفت. این در حالی است که مسئله فشار امریکا و متحدانش بر تهران بابت برنامه موشکی و هسته‌ای به موازات سیاست دیگر این کشورها یعنی منزوی ساختن جمهوری اسلامی در جریان است. نمونه این تلاش‌ها را می‌توان در قطع رابطه رباط با تهران دید.
رباط علت این تصمیم خود را ارتباط گرفتن حزب الله لبنان با جدایی طلبان جبهه پولیساریو اعلام کرده است. رباط گفته که اسناد موثق و بسیاری به دست آورده که سفارت ایران در الجزایر موجبات دیدار مقامات حزب الله لبنان و جبهه پولیساریو را فراهم آورده و حزب الله از نوامبر ۲۰۱۶ با حمایت مالی و آموزش نیروهای پولیساریو در صدد حمایت از این جریان جدایی طلب برآمده است. رباط این اقدام ادعایی حزب الله را از چشم جمهوری اسلامی، موسس و حامی همه جانبه حزب الله، دانسته و به همین دلیل روابط خود با تهران را قطع کرده است.
جبهه آزادیبخش پولیساریو معتقد به اشغال صحرای غربی توسط مراکش است. این صحرا به وسعت ۲۴۵٬۸۵۷ کیلومتر مربع در جنوب مراکش قرار دارد و از سال ۱۹۷۹ ضمیمه خاک مراکش شده است.
سیاست خارجی جمهوری اسلامی در وضعیت انفعال قرار گرفته که در نتیجه آن، کشورهای عربی و مسلمان نیز در مناسبت‌های مختلف یک به یک مبادرت به قطع رابطه یا کاهش رابطه با تهران کرده و می‌کنند. این یعنی سیاست منزوی ساختن ایران که خواست سه کشور عربستان و اسرائیل و امریکاست با موفقیت پیش رفته است.
از سوی دیگر قطع رابطه مراکش با ایران شدیدا مورد استقبال بحرین و امارات قرار گرفته است. در سال‌های اخیر عربستان، بحرین، یمن، جیبوتی و سودان روابط خود را با تهران قطع کرده بودند. مصر نیز قریب به چهار دهه در قطع رابطه سیاسی با تهران به سر می‌برد. به این ترتیب، مراکش هفتمین کشور عربی است که مبادرت به قطع روابط دیپلماتیک با تهران کرده است. قطع رابطه این تعداد کشور عربی با تهران خود گواه تنش موجود بین ایران و جهان عرب است به ویژه هنگامی که به یاد آوریم روابط تهران با بسیاری دیگر کشورهای عربی مانند اردن، تونس، الجزایر، کویت، امارات، لبنان و... چندان گرم نیست. این موضوع از رأی منفی کشورهای عربی در اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی علیه جمهوری اسلامی به خوبی مشهود است.
اما، آنچه قطع رابطه مراکش را متمایز می‌سازد این است که این قطع رابطه برای دومین بار صورت می‌گیرد . بار نخست رباط در سال ۲۰۰۹ مبادرت به قطع رابطه با تهران نموده بود که تا سال ۲۰۱۶ ادامه داشت. در آن سال رباط با اشاره به فعالیت‌های شیعه گرایانه جمهوری اسلامی علت قطع رابطه خود با تهران را توهین به ارزش‌های دینی مراکش که مبتنی بر مذهب مالکی است، اعلام کرده بود.
اینک در کمتر از دو سال از زمان تجدید رابطه رباط با تهران قطع رابطه دوباره این کشور با جمهوری اسلامی اما این بار به بهانه مداخله در امور داخلی، بسیار بامعناست. گو اینکه مراکش و ایران در دو سال گذشته روابط تنگاتنگی نداشتند ولی قطع رابطه این کشور از منظر تحلیل گران حکومتی نه به دلیل مداخله ایران در امور داخلی مراکش بلکه به دلیل فشار عربستان بر رباط بود که از هر فرصتی برای منزوی کردن جمهوری اسلامی استفاده می‌کند.
نمونه بارز این رویکرد عربستان را می‌توان در قطع رابطه خارطوم با تهران دید که از روابط تنیده و تنگاتنگی با تهران برخوردار بود ولی در نهایت به اردوگاه عربستان پیوست و با حضور در ائتلاف عربی به رهبری ریاض در جنگ این کشور علیه حوثی‌های مورد حمایت تهران مشارکت نظامی جست.
در پی قطع رابطه دوباره رباط با تهران آنچه بیش از هر چیز قابل توجه است اینکه سخنگوی وزارت خارجه ایران واکنش محکمی نسبت به این رویداد نشان نداده و صرفا اظهارات منتسب به وزیر امورخارجه مراکش را مبنی بر همکاری یکی از دیپلمات‌های ایرانی مقیم در سفارت ایران در الجزایر با جبهه پولیساریو نادرست و موضوعی خلاف واقع عنوان کرد. با توجه به حمایت‌های همه جانبه تهران از حزب الله لبنان، سخنگو اما، به نفی ارتباط حزب الله لبنان با جبهه پولیساریو اشاره نکرد. این در حالی است که حزب الله در کانون فشار عربستان قرار دارد.
ریاض حزب الله لبنان را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده و تا کنون توانسته علیه این سازمان در شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی قطعنامه بگیرد.
حزب الله به نوبه خود ارتباط با پولیساریو را رد کرده و اتهامات رباط علیه خود را نتیجه فشار آمریکا، اسرائیل و سعودی بر رباط دانسته و منکر هرگونه ارتباطی با جبهه آزادیبخش پولیساریو علیه رباط شده است.
اگر این ادعای حزب الله درست باشد که تصمیم رباط برای قطع رابطه با تهران نه به‌طور مستقل توسط رباط بلکه با فشار اسرائیل و امریکا و عربستان گرفته شده، آن گاه می‌توان انتظار داشت که مشابه این اقدام توسط دیگر کشورها نیز اتخاذ گردد.
این بدان معناست که باید تصمیم کشورهای یاد شده برای منزوی کردن ایران را اقدامی موثر دانست. به عبارت دیگر، سیاست خارجی جمهوری اسلامی در وضعیت انفعال قرار گرفته که در نتیجه آن، کشورهای عربی و مسلمان نیز در مناسبت‌های مختلف یک به یک مبادرت به قطع رابطه یا کاهش رابطه با تهران کرده و می کنند. این یعنی سیاست منزوی ساختن ایران که خواست سه کشور عربستان و اسرائیل و امریکاست با موفقیت پیش رفته است.
————————————
یادداشت‌ها و مقالات آرا و دیدگاه‌های نویسندگان خود را بازتاب می‌دهند و بیانگر دیدگاه رادیو فردا نیستند.
