خبر کوتاه و غافلگیرکننده بود. رهبر کره شمالی پیشنهاد داده که با رییس‌جمهور آمریکا دیدار کند و این دیدار مورد پذیرش دونالد ترامپ قرار گرفته است. رهبر کره شمالی اعلام آمادگی کرده که در زمان مذاکرات احتمالی، حاضر به تعلیق برنامه موشکی و هسته‌ایش است.
موفقیت یا شکست این رویداد محتمل چه تاثیری بر پرونده اتمی ایران خواهد داشت؟ آیا کره شمالی همچون جمهوری اسلامی در «تله مذاکرات» گیر افتاده و قرار است امتیازات کلان دهد و برجام بی‌فرجام کره شمالی را امضا کند؟ نگاه «دلواپسان» ایران که با تمجید از کره شمالی، منتقد برجام بودند اینک چگونه است؟
موافقت ترامپ با این پیشنهاد در حالی اعلام شد که دو طرف تا اندکی پیشتر یکدیگر را تهدید به جنگ می‌کردند. ترامپ در بی حاصل بودن مذاکره با کره شمالی وزیر خارجه وقت خود را که به دنبال راه مذاکره با کره شمالی بود، سرزنش کرده بود که تیلرسون «در حال تلف کردن وقت خود در تلاش برای مذاکره با مرد کوتوله موشکی است».
از گفته‌های ترامپ، از تهدید کره شمالی در مجمع عمومی سازمان ملل تا پذیرش دیدار با رهبر این کشور، ممکن است دو استنباط پدید آید؛ یکی آنکه می‌گوید سیاست خارجی آمریکا در برابر این کشور اتمی، به هیچ وجه یک سیاست خارجی مدون نیست. و دو اینکه دونالد ترامپ نمی‌داند با کره شمالی چه کند.
در این موارد چنین استدلال می‌شود که قبول دعوت کره شمالی به اندازه‌ای شتاب‌زده بود که موجب شد در فاصله اندکی از آن اطرافیان ترامپ به دنبال سامان دادن به یکی دیگر از رفتارهای غافلگیرکننده او برآیند. خبرگزاری رویترز خبر داد که کاخ سفید به خاطر موافقت با مذاکرات هدف انتقادهایی قرار گرفته و به همین دلیل رهبران دو کشور با هم ملاقات نخواهند کرد مگر اینکه کره شمالی «گام‌های واقعی» درباره برنامه هسته‌ایش بردارد.
اما حتی اگر این موارد درست باشد، باز هم چنین استنباطی را مسلما نمی‌شود در سیاست خارجی ترامپ در مقابل «برجام» داشت. او حتی پیش از گام نهادن در کاخ سفید، در کارزارهای تبلیغاتی‌اش برجام را آماج حملات خود قرار داده بود. او گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات یکی از نخستین اقداماتش خروج از برجام است. گرچه او هنوز دست به اقدام نزده ولی همچنان بر این گزینه پافشاری می‌کند.
اما استنباط و نگاه دوم این است که به پای میز مذاکره آمدن کشور سرسختی همچون کره شمالی نتیجه افزایش تحریم‌ها بر این کشور و انزوای اقتصادی آن است. به عبارت دیگر، همانگونه که فشار تحریم‌ها بر جمهوری اسلامی پاسخ داد، در مورد کره شمالی نیز اینک پاسخ داده است و در نتیجه ترامپ می‌تواند آن را به عنوان دستآورد سیاست خارجی خود مطرح کند.
در آخرین قطعنامه که به پیشنهاد آمریکا به شورای امنیت برای تشدید تحریم‌ها علیه کره شمالی ارائه شد کلیه اعضا از جمله روسیه و چین نیز رأی مثبت دادند. از این رو، ترامپ می‌تواند مدعی شود که او توانسته اجماع جهانی علیه پیونگ یانگ ایجاد کرده و این کشور سرسخت را به پای مذاکره آورد.
در قطعنامه‌ای که در ۲۲ دسامبر از تصویب شورای امنیت گذشت صادرات سالانه نفت به کره شمالی از دو میلیون بشکه نفت به نیم میلیون بشکه نفت کاهش پیدا کرده است. همچنین صدور مواد غذایی، محصولات کشاورزی، ماشین‌آلات، تجهیزات الکتریکی و کشتی به کره شمالی ممنوع اعلام شده است. مایک پنس معاون رئیس جمهوری آمریکا گفته که در نتیجه «فشار حداکثری» بر پیونگ یانگ، انزوای کیم جونگ اون موثر افتاده است.
اگر این را موفقیت سیاست خارجی ترامپ بدانیم، جمهوری اسلامی نیز چاره‌ای ندارد جز آنکه در برابر خواسته‌های ترامپ برای تجدید نظر در برجام و قبول محدودیت در برنامه موشکی کوتاه بیاید تا گرفتار تشدید مجازات‌های اقتصادی نشود. خبرها از دیدار محرمانه ایران و اروپا در حاشیه اجلاس مونیخ که قرار است در ایتالیا نیز تکرار شود، می‌تواند در همین راستا تفسیر شود. به عبارت دیگر، کره شمالی به گونه‌ای و جمهوری اسلامی نیز به گونه دیگر مذاکره را گردن نهاده‌اند.
از یاد نباید برد که در نگاه اصولگرایان «دلواپس»، کره شمالی همواره مدلی از مقاومت سرسختانه علیه آمریکا به حساب می‌آمد. آن‌ها همواره با تمجید و تحسین از مدل کره شمالی، روند مذاکراتی را که منتهی به برجام شد، به باد انتقادهای تند خود می‌گرفتند. آن‌ها با شعار «دلواپسیم» در سفارت آمریکا «همایش بزرگ مخالفان توافق با آمریکا» را برپا کردند و با اشاره به مقاومت کره شمالی در برابر آمریکا، ظریف و روحانی را «خائن» خواندند و برجام را به منزله نوشاندن جام زهر به رهبر می‌دانستند.
برای نمونه حسین شریعتمداری پیشتر در یادداشتی نوشته بود که: «کره شمالی به درخواست آمریکا برای مذاکره پاسخ مثبت نداد و برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود را غیرقابل مذاکره اعلام کرد. با جرأت می‌توان گفت که کره‌شمالی در این زمینه از مذاکرات بی‌نتیجه و فاجعه‌آمیز ایران با آمریکا الگو گرفته و از این روی حاضر نشده است خود را مانند ما به چنبره فریب آمریکا گرفتار کند.»
اینک با قبول مذاکره و تعلیق برنامه هسته‌ای در زمان مذاکره از طرف کره شمالی، و احتمالا تلاش برای دستیابی به توافق با آمریکا، «دلواپسان» می‌بینند که کشور سرسختی همچون کره شمالی نیز حاضر به مذاکره بر سر برنامه موشکی‌اش هست تا از شر تحریم‌ها بگریزد. این یعنی نرمش از نوع کره شمالی.
پایگاه خبری «اعتدال» نزدیک به حسن روحانی در یادداشتی نوشت: «به زبان ساده می‌شود گفت رییس کره شمالی دل دلواپسان ایرانی را شکست».
----------------------------------
یادداشت‌ها و مقاله‌ها بیانگر آرا و نظر نویسندگان خود هستند و نه بازتاب‌دهنده دیدگاهی از رادیو فردا.
