در پی اصرار جمهوری اسلامی بر کاهش تخفیف نفتی به پالایشگاه‌های چینی، صادرات نفت ایران به این کشور با «اخلال و وقفه» مواجه شده است.
خبرگزاری رویترز از قول پنج منبع آگاه تجارت نفت روز جمعه ۱۵ دی گزارش داده که ایران پارسال به‌طور متوسط ۱۳ دلار در هر بشکه به پالایشگاه‌های چینی تخفیف داده، اما ماه نوامبر این تخفیف را به ۱۰ دلار کاسته و اوایل ماه گذشته به مشتریان چینی گفته است بیشتر از پنج تا شش دلار تخفیف نخواهد داد.
آمارهای شرکت ردیابی نفتکش‌ها، وُرتکسا، نشان می‌دهد صادرات روزانه نفت ایران به چین از حدود ۱.۵ میلیون بشکه در ماه اکتبر به ۱.۲۲ میلیون بشکه در ماه نوامبر و ۱.۱۸ میلیون بشکه در ماه دسامبر کاهش یافته است.
شرکت اطلاعات کالا، کپلر، نیز برآورد تقریباً مشابهی از افت صادرات نفت ایران به چین دارد.
اکنون در آغاز سال جاری میلادی، منابع پالایشگاهی و تجاری به رویترز گفته‌اند تجارت نفت چین با ایران به بن‌بست خورده، زیرا تهران ارسال محموله‌ها را متوقف کرده و قیمت‌های بالاتری برای نفت خود مطالبه می‌کند.
ایران ۹۰ درصد نفت خود را با تغییر برند و توسل به دلال‌های خارجی، تحت عنوان نفت امارات و مالزی به پالایشگاه‌های خصوصی کوچک چینی، موسوم به «تی‌پات» (قوری) می‌فروشد و کاهش میزان تخفیف، حاشیه سود این پالایشگاه‌ها را پایین خواهد آورد.
هیچ پالایشگاه بزرگ یا دولتی چینی به خاطر تحریم‌های آمریکا نفت از ایران خریداری نمی‌کند. بقیه نفت ایران به سوریه صادر می‌شود.
رویترز می‌نویسد پالایشگاه‌های «تی‌پات» چینی پارسال از تخفیف نفتی ایران، ونزوئلا و روسیه میلیاردها دلار سود کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد ارائه معافیت تحریمی آمریکا به ونزوئلا برای صادرات نفت باعث شده است این کشور بجای فروش نفت ارزان به چین، نفت خود را با قیمت‌های بالاتری به مشتریان دیگر بفروشد و ایران نیز دیگر اجباری به رقابت با ونزوئلا در ارائه تخفیف بیشتر به چین ندارد.
از طرفی روسیه نیز توانسته بر اعمال سقف قیمت ۶۰ دلاری غرب بر صادرات نفتش فائق آید و اخیرا نفت خود را به ۸۵ دلار نیز به فروش رساند.
یک مدیر اجرایی تجارت نفت در چین به این خبرگزاری گفته است که به نظر می‌رسد مقامات ارشد ایران اقدامی گسترده برای افزایش قیمت نفت به پالایشگاه‌های چینی را آغاز کرده و حتی برخی محموله‌های ارسالی به چین را فراخوانده و ارائه نفت به دلال‌ها را نیز متوقف کرده‌اند.
او در ادامه گفته است معلوم نیست پایان رویکرد جدید ایران چه خواهد شد، اما باید دید نهایتاً مشتریان چینی راضی به کاهش تخفیف خواهند شد یا نه.
رویترز از قول دو منبع تجاری گزارش داده است که حداقل یک پالایشگاه چینی در شاندونگ ماه گذشته راضی شده که یک محموله نفتی ایران را با ۵.۵ تا ۶.۵ دلار تخفیف خریداری کند، اما دیگر پالایشگاه‌های چینی هنوز تصمیمی نگرفته‌اند.
یک خریدار نفت ایران در استان شاندونگ که پالایشگاه‌های کوچک چینی عمدتا در آنجا مستقر هستند، به رویترز گفته است مشتریان چینی برای یافتن راه‌حلی در رابطه با افزایش قیمت نفت ایران دچار چالش هستند.
او گفته است گزینه‌های محدودی برای خرید نفت ارزانتر از دیگر کشورها وجود دارد و ایران در موضع خود برای کاهش تخفیف مُصر است.
