حسن روحانی، علی لاریجانی و صادق آملی لاریجانی، سران سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه ایران، در نشست مشترکی پیرامون مهم‌ترین مسایل ملی و منطقه‌ای گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
حسن روحانی همچنین می گوید :«برای جذب بهتر سرمایه‌گذاری بویژه از سوی کارآفرینان ایرانی خارج از کشور تصمیمات خوبی اتخاذ کردیم به گونه‌ای که همه سرمایه‌گذاران و کارآفرینان بتوانند در چارچوب قانون و مقررات کشور، از فضای اقتصادی کشور بهره‌برداری بکنند».
فضای کسب و کار ایران چه می گوید؟
هر چند با امضای تفاهم نامه برجام و آمادگی دولت برای پذیرش سرمایه خارجی انتظار میرفت، فضای کسب و کار داخلی نیز، به دلیل شوک مثبتی که بوجود آمد بهبود یابد، اما گزارش‌های بانک جهانی چنین چیزی را تایید نمی کند. بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب و کار ۲۰۱۸» وضعیت ۱۹۰ کشور جهان از نظر وضعیت فضای کسب و کار سهولت فعالیت‌های اقتصادی به بررسی گذاشته است.
بر اساس این گزارش فضای کسب و کار در در روند رو به بهبود را نشان نمی دهد. چه ایران امسال در رتبه بندی جهانی فضای کسب و کار در میان ۱۹۰ کشور با ۴ پله نزول در رده ۱۲۴ جهان قرار گرفته است. امتیاز ایران در سال جاری ۵۶.۴۸ عنوان شده که نسبت به امتیاز سال گذشته (۵۷.۲۶) کاهش داشته است.
از منظر بانک جهانی رتبه ایران در سال گذشته نیز نسبت ه به سال پیش از آن ۳ پله کاهش داشت داشت و از رتبه ۱۱۷ به ۱۲۰ رتبه کاهش داشت. کارنامه کسب و کار ایران اما در زمینه‌های معینی مانند آغاز کسب‌وکار و کسب اعتبارات بهبود یافته است اما در زمینه‌های دیگر مانند کسب پروانه کار، ثبت داراییها، دسترسی به برق و ورشکستگی نسبت به سال قبل بدتر شده است. در عرصه منطقه‌ای نیز ایران موقعیت مناسبی ندارد.
ایران در میان ۲۰ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارای رتبه دوازدهم است. کشورهای امارات، بحرین و مراکش در بالاترین جایگاه این رتبه بندی قرار گرفته و کشورهای سوریه، لیبی و یمن دارای پایین‌ترین رتبه در میان این کشورها هستند.
ایران در میان ۲۰ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارای رتبه دوازدهم است. کشورهای امارات، بحرین و مراکش در بالاترین جایگاه این رتبه بندی قرار گرفته و کشورهای سوریه، لیبی و یمن دارای پایین‌ترین رتبه در میان این کشورها هستند.
بر پایه گزارش تازه بانک جهانی، در سال جاری نیوزیلند رتبه نخست فضای کسب و کار را داشته است و سنگاپور، دانمارک، هنگ کنگ، کره جنوبی، نروژ، انگلیس، آمریکا، سوئد و مقدونیه به ترتیب رتبه‌های دوم تا دهم را دارند. شاخص کل فضای کسب و کار شامل ۱۰ زیرشاخص جزء است که در برگیرنده مولفه هایی همچون سهولت آغاز کسب و کار،کسب پروانه کار، ثبت داراییها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق می باشد. این شاخص در واقع نشان دهنده مساعد بودن زمینه فعالیت اقتصادی و بازرگانی در کشورهای گوناگون به نوعی شاخص رقابتی بودن هر اقتصاد از نظر جذب سرمایه می باشد.
رتبه پایین فضای کسب و کار ایران معلول چه عواملی است؟
قوانین، مقررات، فرهنگ، احترام به حقوق فردی و اقتصادی افراد اعم از شهروند ایرانی یا شهروندان دیگر کشورها، اعتماد مردم به یکدیگر و به حاکمیت‌که سرمایه اجتماعی خوانده میشود- بر فضای کسب و کار موثر است. کلیت همین عوامل- اعم از اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که فضای کسب و کار را سامان میدهد. رتبه پایین فضای کسب و کار نماد توان محدود مدیریت حاکم بر اقتصاد ایران در سازماندهی و هدایت فرایند اقتصادی و بکار گیری منابع اعم از منابع مالی، طبیعی، انسانی و مدیریتی به شکل موثر است. جلوه‌های این رتبه پایین را میتوان در زندگی روزمره به شکل گرانی، رشوه خواری، فساد مدیریت، فرار از مسئولیت و کار، رانت خواری و تبعیض دید.
فضای کسب و کار مناسب به مثابه شاخص رقابتی بودن اقتصاد
در میان سردمداران حاکمیت توافق وجود دارد که منابع مالی داخلی برای پوشش نیازهای داخلی کافی نیست.
چه بخش عمده منابع اقتصادی داخلی یا به باد رفته و یا به شکل امتیاز و رانت در میان نهادها و افراد ذی نفوذ توزیع میشود. بنابراین اینک بر خلاف دهه نخست پس از سقوط رژیم سابق، جذب سرمایه خارجی به یکی از اهداف و آرزوهای حاکمیت تبدیل شده است. اما جذب سرمایه خارجی در جهان پررقابت امروز ساده نیست و نیازمند پیش زمینه و تسهیلاتی است.
چه بازار جهانی سرمایه با دقت فراوان این تحولات درونی اقتصادی هر کشور را مطالعه و بر اساس تنها به شرط بهبود جایگاه کشورها از نظر شاخص‌های کسب و کار و ریسک است که عنایتی به آنها نشان میدهد. شاخص فضای کسب و کار هم به همین اعتبار شاخص رقابتی شدن اقتصادی است.
نامساعد شدن محیط کسب و کار یکی از موانعی است که نه تنها جذب سرمایه را دشوار کرده بلکه عامل تشویقی برای فرار سرمایه داخلی ایران است. فارغ از تنش‌های سیاسی بین المللی ایران- که البته به نوبه خود مهم هم هستند- حاکمیت ایران باید پاسخ دهد که برای بهبود فضای کسب و کار ایران که شاخص مهمی برای جذب سرمایه خارجی است چه کرده است.
---------------------------------------------------
یادداشت‌ها و گفتارها بیانگر آرا و نظرات نویسندگان خود هستند و نه بازتاب دیدگاهی از سوی رادیو فردا
