کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو، خبر داده است که توافقنامه همکاری راهبردی بین ایران و روسیه برخلاف پیمان‌هایی که کرملین با کره شمالی و بلاروس امضا کرده شامل بند «دفاع متقابل» نخواهد بود.
این مطلب را خبرگزاری دولتی تاس روسیه روز پنج‌شنبه ۲۷ دی ماه به نقل از کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو گزارش گرده است.
بنا به این گزارش، سفیر ایران با اشاره به اینکه «ماهیت این توافق با پیمان‌های دیگری که روسیه امضا کرده متفاوت است، گفته است که «بلاروس و کره‌شمالی در زمینه‌هایی با مسکو همکاری دارند که به آن‌ها ورود نکرده‌ایم.»
کاظم جلالی به عنوان دلیل این امر نیز گفته است که «برای ما، استقلال، امنیت و اتکاء به توان داخلی کشور بسیار اهمیت دارد و ایران علاقه‌ای به پیوستن به هیچ ائتلاف و یا بلوکی ندارد.»
روسیه در شراکت‌های خود با کره‌شمالی و بلاروس، بندهایی مربوط به دفاع متقابل را گنجانده است.
کرملین روز دوشنبه ۲۴ دی ماه اعلام کرده بود که ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، رؤسای جمهور روسیه و ایران قرار است روز جمعه ۲۸ دی ماه در مسکو با یکدیگر دیدار کنند. پس از این دیدار توافقنامه جامع شراکت راهبردی میان دو کشور به امضاء خواهد رسید.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز دوشنبه ۲۴ دی ماه در یک نشست خبری با تأیید این خبر و بدون اشاره به تاریخ امضا گفته بود که روند تهیه این معاهده حدود دو سال و نیم طول کشیده و این موافقتنامه «متن به‌روزشده» توافق‌نامه‌ای است که در اواخر دهه ۷۰ خورشیدی بین دو کشور منعقد شده است.
به گفته آقای بقائی، این پیمان در تابستان سال جاری نهایی و آماده شده و در سفر مسعود پزشکیان به کرملین امضا خواهد شد.
«پیام‌رسان محرمانه مالی»
کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در مسکو،روز پنج‌شنبه در اظهاراتی دیگر نیز گفت که «ما پیام‌رسان محرمانه خود را بین ایران و روسیه افتتاح کرده و دیگر نیازی به سوئیفت نداریم.»
به گفته او رئيس بانک مرکزی جمهوری اسلامی هم در حال رایزنی با طرف روسی در خصوص پیمان پولی دوجانبه است.
روسیه و ایران هر دو تحت تحریم‌های شدید غرب قرار دارند که شامل محدودیت‌ها در صنایع حیاتی انرژی این دو کشور نیز می‌شود.
تهران و مسکو با وجود هشدارهای کشورهای غربی در میانه حمله نظامی روسیه به اوکراین، همکاری‌های نظامی خود را گسترش داده‌اند. همچنین اروپا و ایالات متحده تحریم‌های جدیدی علیه نهادها و شخصیت‌های ایرانی به دلیل «حمایت تسلیحاتی» از روسیه وضع کرده‌اند. در مقابل اما ایران مدعی است که در جنگ اوکراین «بی‌طرف» بوده است.
موضوع امضای پیمان همکاری میان ایران و روسیه در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئيسی به شکل پررنگ‌تری پی گرفته شد. با این حال در طول ماه‌های اخیر بارها اخبار متناقضی در خصوص دلایل تأخیر به امضا رسیدن این توافق منتشر شده بود.
در طول سال‌های اخیر مواضع روسیه در قبال موضوعات مختلف از جمله مناقشه بین ایران و امارات متحده عربی بر سر سه جزیره خلیج فارس انتقادات زیادی را در داخل کشور به همراه داشته است.
در آذر ماه سال ۱۴۰۲، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در اجلاس کشورهای عربی در مراکش بیانیه مشترکی را امضا کرد که در یکی از بندهای آن به حق امارات برای اقامه دعوی علیه ایران در رابطه با جزایر سه‌گانه اشاره شده بود.
این موضوع باعث شد تا مقام‌های دولت ابراهیم رئیسی که روابط نزدیکی هم با کرملین داشتند لب به انتقاد از متحد خود بگشایند و از مسکو بخواهند از «مداخلات غیردوستانه» در امور ایران پرهیز کند.
همچنین مقام‌های سیاسی و نظامی در جمهوری اسلامی در طول سال‌های اخیر بارها از آنچه «بدقولی روس‌ها» در موارد مختلف از جمله تحویل واکسن کووید ۱۹، هواپیماهای سوخو و همچنین سامانه ضد موشکی اس ۳۰۰ گلایه کرده بودند.
