ایلان ماسک، مشاور رئیسجمهور آمریکا و مدیرعامل شرکت تسلا، در سخنانی از ایجاد منطقه تجارت آزاد بدون تعرفه میان آمریکا و اروپا حمایت کرد. او که شنبهشب از طریق ارتباط ویدیویی در نشست حزب راستگرای «لیگ» در فلورانس ایتالیا سخن میگفت، ابراز امیدواری کرد که دو سوی اقیانوس اطلس به مشارکتی نزدیکتر دست یابند.
سخنان ماسک ساعاتی پس از آغاز اجرای تعرفههای گسترده جهانی دولت ترامپ ایراد شد. این تعرفهها شامل حداقل ۱۰ درصد برای واردات از همه کشورها و ۲۰ درصد برای کالاهای اروپایی از جمله آلمان است.
ماسک تأکید کرد که به جای اعمال تعرفهها، بهتر است آمریکا و اروپا به سمت حذف کامل تعرفهها و ایجاد منطقهای با تجارت آزاد حرکت کنند.
او در این نشست به پرسشهای ماتئو سالوینی، معاون نخستوزیر ایتالیا و رهبر حزب لیگ، پاسخ داد. ماسک پیشتر نیز از حزب راستگرای «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) حمایت کرده بود.
قرار است در ادامه این نشست، سیاستمداران دیگری از جریانهای راست تندروی اروپا از جمله ویکتور اوربان، جردن باردلا و سانتیاگو آباسکال نیز شرکت کنند.
اعلام افزایش بیسابقه تعرفههای وارداتی آمریکا توسط دونالد ترامپ در ۲ آوریل ۲۰۲۵، نگرانیهایی جدی در بازارهای جهانی ایجاد کرده است. اقتصاددانان هشدار دادهاند که این تصمیم با اعمال تعرفه ۲۰ درصدی بر کالاهای اروپایی میتواند به افزایش تورم، کاهش صادرات، و افت رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا منجر شود و صنایع کلیدی مانند خودروسازی، فولاد و داروسازی را تحت فشار قرار دهد.
تعرفهها اساساً مالیاتی است که توسط واردکننده پرداخت میشود و معمولاً به توزیعکنندگان، عمدهفروشان، خردهفروشان و در نهایت به مصرفکنندگان منتقل میشود.
اقتصاددانانی که با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی صحبت کردند گفتند که این پیامدهای جهانی میتواند به شدت به اتحادیه اروپا ضربه بزند.
در پی اجرای تعرفه ۱۰ درصدی واردات توسط دولت دونالد ترامپ از ۵ آوریل (۱۶ فروردین)، آمریکا نظم تجاری پس از جنگ جهانی دوم را کنار گذاشت. این اقدام بازارهای جهانی را دچار تزلزل کرد و موجب کاهش ۵ هزار میلیارد دلاری ارزش شاخص «اساندپی ۵۰۰» شد. کشورهای متعددی مانند بریتانیا، استرالیا، عربستان و برزیل مشمول این تعرفه شدند. تعرفههای شدیدتری برای شرکای اصلی تجاری مانند چین (تا ۵۴ درصد) نیز از هفته آینده اعمال خواهد شد.
چین در واکنش، اقدامات تلافیجویانه از جمله وضع تعرفه ۳۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی و محدودیت در صادرات مواد معدنی اعمال کرد. برخی رهبران جهان مانند مکرون و نخستوزیر بریتانیا خواستار تلاش برای توافق تجاری و محافظت از اقتصاد ملی شدهاند.
دونالد ترامپ با دفاع مجدد از برنامهٔ تعرفهای جنجالی خود، از آمریکاییها خواسته است «استقامت» داشته باشند. او در شبکهٔ تروث سوشیال نوشت که این سیاست باعث بازگشت سرمایه و اشتغال به کشور شده و آن را «انقلاب اقتصادی» توصیف کرد.
او نوشت: «ما مشاغل و کسبوکارها را با شدتی بیسابقه به کشور بازمیگردانیم. تاکنون بیش از پنج هزار میلیارد دلار سرمایهگذاری انجام شده و بهسرعت در حال افزایش است. این یک انقلاب اقتصادی است و ما پیروز خواهیم شد.»
ترامپ همچنان معتقد است که طرحش در بلندمدت نتیجه خواهد داد؛ او هدف خود را کاهش کسری تجاری آمریکا با سایر کشورها، حمایت از صنایع داخلی و تقویت اشتغال از طریق بازگرداندن تولید به خاک آمریکا اعلام کرده است.
آقای ترامپ پس از آنکه چین به اعلام تعرفههای جدید در «روز آزادی» واکنش نشان داد و تعرفهٔ متقابل ۳۴ درصدی بر واردات کالاهای آمریکایی اعمال کرد، این کشور را هدف انتقاد قرار داد و نوشت که «چین اشتباه بازی کرد، وحشت کرد — و این تنها چیزی است که نباید انجام میداد.»
شرکتهای آمریکایی که کالاهای خود را به چین صادر میکنند، از جمله در حوزههای هوافضا، کشاورزی و تجهیزات سنگین، روز جمعه به شدت آسیب دیدند. برخی از بزرگترین بازندگان روز پنجشنبه، از جمله بانکها، خطوط هوایی و شرکتهای فناوری، روز جمعه نیز سقوط کردند. با این حال، برخی بخشها مانند خردهفروشی، پوشاک و رستورانها کاهش کمتری داشتند و تعداد اندکی از جمله شرکت نایکی حتی سود اندکی ثبت کردند.
فرماندار کالیفرنیا بهدنبال توافقهای جداگانه برای مصونماندن از تعرفههای تلافیجویانه
گَوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا، اعلام کرده است که برای محافظت از اقتصاد ایالتش در برابر تعرفههای تلافیجویانه ناشی از سیاستهای تجاری دونالد ترامپ، به دنبال توافقهای جداگانه با دولتهای خارجی خواهد بود.
نیوسام از کشورها خواست محصولات ساخت کالیفرنیا را از اقدامات تلافیجویانه مستثنا کنند. او هشدار داد که تعرفهها میتواند زنجیرههای تأمین حیاتی و بازسازی مناطق آسیبدیده از بلایای طبیعی در این ایالت را مختل کند.
فرماندار کالیفرنیا گفت نگران آن است که تعرفههای تلافیجویانه از سوی کشورهایی که مصالح ساختمانی مانند چوب، فولاد و آلومینیوم تأمین میکنند، بتواند روند بازسازی لسآنجلس را پس از آتشسوزیهای ویرانگر ماه ژانویه مختل کند.
کاخ سفید نیز در واکنش، سیاستهای نیوسام را مورد انتقاد قرار داد.