جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا، روز پنج‌شنبه، ۲۲ آذرماه، اعلام کرد که ایالات متحده قصد دارد با نفوذ اقتصادی و سیاسی روسیه و چین در قاره آفریقا مقابله کند.
سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به انتقادهای آقای بولتون تاکید کرد که پکن به «همکاری دوستانه» خود در آفریقا بدون توجه به اظهار نظر دیگران ادامه خواهد داد.
جان بولتون دو کشور روسیه و چین را «رقبای قدرتمند آمریکا» نامید که به گفته او با استفاده از شیوه‌های توام با «فساد» و «غارتگری» در حال گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی خود در قاره آفریقا هستند و در این رقابت آمریکا را پس زده‌اند.
مشاور امنیت ملی آمریکا که در «بنیاد هریتج» سخنرانی می‌کرد، گفت: «چین از روش‌هایی مانند رشوه دادن، توافق‌نامه‌های غیرمتعارف، سوء استفاده استراتژیک از بدهی‌ها برای به دام انداختن کشورهای آفریقایی استفاده می‌کند، تا آنها تحت کنترل پکن قرار داشته باشند.»
جان بولتون در این سخنرانی، اتهامات مشابهی را نیز به روسیه وارد کرد.
به گفته مشاور امنیت ملی آمریکا، «روسیه در حال گسترش روابط سیاسی و اقتصادی خود در سرتاسر قاره آفریقا، بدون احترام قائل شدن برای حاکمیت قانون، مسئولیت‌پذیری و شفافیت است.»
جان بولتون افزود: «مسکو همچون همیشه از فروش سلاح و حامل‌های انرژی در ازای «رأی» کشورهای آفریقایی در سازمان ملل متحد استفاده می‌کند.»
به گفته بولتون، همین «رأی»ها، «نظامیان قدرتمند» را در حکومت‌های آفریقایی نگاه می‌دارد، صلح و امنیت را از بین برده و در تضاد با منافع اصلی ملت‌های آفریقاست.
مشاور امنیت ملی آمریکا، «اقدامات غارتگرانه» روسیه و چین را مانع رشد اقتصادی در آفریقا و تهدید استقلال اقتصادی این کشورها دانست.
روابط پکن و واشینگتن در ماه‌های گذشته بر سر وضع تعرفه‌های تجاری و روابط بازرگانی، به سردی گراییده است، اختلافاتی که تحت عنوان جنگ تجاری یا جنگ تعرفه‌ها نگرانی‌هایی را برای اقتصاد جهانی رقم زده است.
همچنین واشینگتن و مسکو نیز بر سر موضوعات مختلفی در ماه‌های اخیر با یکدیگر کشمکش داشته‌اند، اختلاف دو کشور بر سر معاهده موشکی از جدیدترین اختلاف‌نظرهای روسیه - آمریکاست.
لو کونگ سخنگوی وزارت خارجه چین طی سخنانی در پکن، در پاسخ به این سخنان گفت: «همکاری‌های چین با آفریقا در راستای کمک به توسعه این قاره بوده و به طور گسترده مورد ستایش قرار گرفته است.»
به گفته این سخنگوی وزارت خارجه چین، آن چه پکن در آفریقا دنبال می‌کند، همان چیزی است که فرایند توسعه آفریقا واقعا به آن نیاز دارد، مانند مدرنیزاسیون کشاورزی.
لو کونگ تاکید کرد: «چین، همکاری‌های دوستانه و فعالیت‌های خود در آفریقا را بدون توجه به آنچه دیگران می‌گویند، ادامه خواهد داد.»
جان بولتون، در بخشی از سخنرانی خود بدون بیان جزئیات از برنامه ویژه آمریکا برای حمایت از سرمایه‌گذاری و رشد طبقه متوسط در قاره آفریقا خبر داد.
توجه ویژه آقای بولتون به این قاره یک سال پس از آن بیان می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در دی‌ماه سال ۹۶، در حضور شماری از نمایندگان کنگره این کشور، چند کشور آفریقایی و هاییتی را «چاله مستراح» خواند و گفت که بهتر است آمریکا در مقابل مهاجرانی از کشورهایی مثل نروژ، بپذیرد.
آن سخنان رئیس جمهوری آمریکا با واکنش اتحادیه آفریقا روبه‌رو شد که سخنان رئیس جمهوری ایالات متحده را «توهین‌آمیز و نژادپرستانه» خواند و از دونالد ترامپ خواست تا بابت این سخنان «رسما عذرخواهی کند.»
دونالد ترامپ از زمان روی کار آمدن تاکنون سفری به قاره آفریقا نداشته است.
