سال ۱۹۴۹ که نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت افتتاح شد، خوشبینی و امیدواری چندانی در میان دستاندرکاران کتاب موج نمیزد. حالا که هفتادمین نمایشگاه در جریان است، هفت هزار و ۳۰۹ ناشر از ۱۰۲ کشور در آن حاضرند با ۹ هزار روزنامهنگار و احتمالاً ۲۸۰ هزار بازدیدکننده که یکسومشان اهل فن هستند.
نیکی هیلی از مخالف ترامپ به یکی از مشاوران و همراهان نزدیک او بدل شد و نقشی عمده در سخت شدن سیاست واشینگتن در قبال تهران داشت. استعفای او حالا تبعاً در تهران با خشنودی روبهرو خواهد شد، ولی این خشنودی شاید موجه نباشد.
رفتار و رویکرد دولت ترامپ از چند جهت شاخص و بیسابقه است، از جمله در قبال معاهدات و قراردادهای بینالمللی. سابقه نداشته است که دولتی در آمریکا در مدتی کوتاه از چندین معاهده و توافق بینالمللی خارج شود. واکنشها به این رویکرد دولت ترامپ متفاوت بوده است.
سخنان تحریکآمیز دولتمردان عربستان در یکی دو سه سال اخیر یا ارتباط آنها با برخی گروههای خشونتگرای مخالف حکومت ایران میتواند به حمایت ریاض از «حادثه تروریستی و انزجارآور» اهواز تلقی شود، ولی برای اثبات نقش عربستان و متحدانش و اقناع بینالمللی، به خصوص در شرایط کنونی اسناد و مدارک بیشتری لازم است.
اینک چند هفته است که بحران سوریه روی حمله یا عدم حمله نیروهای ارتش سوریه، روسیه و ایران به ادلب متمرکز شده است. با توافقی که روز دوشنبه (۲۷ شهریور) در سوچی میان رؤسای جمهور روسیه و ترکیه (بدون حضور نمایندگان حکومت سوریه و ایران) به دست آمد این حمله تا اطلاع ثانوی منتفی خواهد بود.
انتخابات پارلمانی سوئد که روز یکشنبه برگزار میشود به لحاظ شکست احتمالاً تاریخی سوسیال دمکراتها و قدرتگیری یک حزب پوپولیست بیسابقه است. چشمانداز تشکیل دولت با ابهامات و سوالهای زیادی روبرو است.
در بحبوبه تظاهرات ضدخارجی در شرق آلمان که هسته بسیجگر آن را راست افراطی تشکیل میدهد، کتابی بحثانگیز منتشر شده که نسبت به «خطر اسلام و مسلمانها» برای فرهنگ و هویت و اقتصاد اروپا و آلمان هشدار میدهد. واکنشها نسبت به این کتاب هم بحثانگیز است.
رویداد تازهای در شرق آلمان بار دیگر نگرانی از نفوذ ایدهها و گرایشهای راست افراطی در جامعه و حتی نهادهای دولتی را تشدید کرده است. همزمان کتابی که به تأثیر مهاجران بر طراحی مد در آلمان و نقش آنها در غنای فرهنگی این کشور میپردازد همچنان کتاب مطرح روز است.
۵۰ سال پیش، روز ۱۹ اوت، یعنی یک روز قبل از ورود ارتشهای پیمان ورشو به چکسلواکی هاینریش بل به دعوت انجمن نویسندگان چکسلواکی به این کشور رفته بود، بیخبر از این که روز بعد باید شاهد هجوم ارتشهای پیمان ورشو با پیشقراولی ارتش شوروی به چکسلواکی باشد.
انجمن نویسندگان شوروی در دوران پروستریکای گورباچف فرصت را مناسب دید که درباره سرنوشت شماری از نویسندگان ناراضی دوران استالین و بعد از آن و نوع برخورد حکومت با آنها، تحقیق و تفحص کند. کمیسیونی به همین منظور در انجمن تشکیل شد. لازمه تحقیق ولی دسترسی به آرشیوهای کا گ ب بود.
بحران اقتصادی در ایران و ونزوئلا مؤلفههای مشابهی دارد. هر دو کشور حالا همزمان برای مهار بحران به رویکردهایی را در پیش گرفتهاند که در کارآیی آنها تردید وجود دارد. با این همه، نظام سیاسی ایران در قیاس با ونزوئلا گیر و گرفتهای بیشتری دارد و همین شاید حل نهایی بحران را دشوارتر کند.
پناهجویان نوکیش ایرانی و افغان در آلمان برای برخی از کلیساها موجب رونق شدهاند، ولی دادگاههای پناهجویی اغلب این نوکیشی را باور نمیکنند. کلیسا پیوسته با چالش حفظ و افزایش باورمندان روبهرو بوده است، از جمله این روزها سالگرد صدور فتوایی از سوی واتیکان است که همچنان موضوع مناقشه است.
فوتبال عامل وصل است یا جدایی؟ سه رویداد و موضعگیری در روزهای اخیر پاسخهای متفاوتی به این سؤال میدهند. برای دانشآموزان گرفتارآمده در غار تایلند فوتبال عامل غلبه بر شرایط غیرقابل تصوری که پیدا کردهاند. فدراسیون فوتبال سوئیس و علی مطهری اما با مواضع خود از فوتبال جدایی و مرزکشی را طلب میکنند.
سفر حسن روحانی به سوئیس و اتریش با این امید همراه بود که مناسبات اقتصادی با این دو کشور تا حدودی فشار تحریمهای آمریکا را خنثی کند. ولی شرایط هم در درون اتریش و هم در عرصه بینالمللی متفاوتتر از آن است که به سود موفقیت سفر روحانی باشد.
گشایش احتمالی در اختلافات میان ایران و آمریکا و عادیشدن مناسبات میان آنها از برخی جهات به سود منافع و مصالح روسیه نیست. با این همه یک ایران دارای روابط عادی با غرب میتواند با روسیه نیز مناسباتی متوازن و نزدیک داشته باشد.