مجید محمدی جامعهشناس ایرانی مقیم آمریکاست.
شامگاه جمعه ۱۹ خرداد ۱۳۹۱ گروهی موتورسوار به پارک طالقانی در مرکز شهر تهران حمله کرده و پس از آسیب رساندن به چند خودرو و مضروب ساختن چند تن از شهروندان از این محل متواری شدند.
نظامهای سياسی بيش از آن که با آرمانها و اهداف اعلام شده شان از يکديگر متمايز شوند با روشهايی که می خواهند آن آرمانها و اهداف را محقق کنند تمايز پيدا می کنند.
علی خامنهای تصمیمات خود را همواره متکی میکرده است بر سه عامل: خطاهای راهبردی و نقاط ضعف طرف مقابل (مثل حملهٔ بوش به عراق، تنفر القاعده از غرب، عدم بهرهگیری مخالفان از فرصتها و تفرق و پراکندگی آنان) که وی از آنها با عنوان دشمن یا عوامل دشمن یاد میکند، ظرفیتهای واقعی حکومت در حوزهٔ قهر و آتشافروزی (با اتکا به روشهای ارتشهای نامنظم و هستههای خوابیدهٔ تروریستی با پمپاژ دلارهای نفتی)، و توصیههای مشاوران دستبوسی که البته دایرهشان از حیث تنوع بسیار کوچک شده است.
در یکی دو هفته بعد از انتشار ترانه «آی نقی» شاهین نجفی و پس از صدور فتوای ارتداد، گروهی که به عنوان اصلاحطلب مذهبی معرفی میشوند، با فرض اعلام ناشده توهینآمیز بودن آن ترانه به مخالفت با توهین به مقدسات پرداختند. جالب توجهتر آن که مارکسیستهای اصلاحطلب نیز که دین را روبنا میدانند با فرض توهینآمیز بودن این ترانه ستیز با دین را نیز (بدون درک اهمیت نهادها در ساختار اجتماعی) روبنا و غیر ضروری خواندند.
اعلام ممنوعيت پوشيدن چادر سياه توسط زندانيان زن (پس از سه دهه مجبور کردن آنان به پوشيدن همين رنگ چادر) به خوبی گويای اين ديدگاه در ميان مقامات جمهوری اسلامی است که چادر به عنوان حجاب برتر (به قول علی خامنهای رهبر کشور) ديگر نمی تواند لباس هر کسی در جامعهی ايران باشد بلکه لباس زنان طبقهی ممتازه است. بعيد نيست به زودی ديگر زنانی نيز که وفاداری چندانی به نظام سياسی ندارند، نا همرنگ تلقی می شوند يا اعضای طبقهی ممتازهی جامعه (زنان و دختران روحانيون، سپاهيان و مديران جمهوری اسلامی) نيستند به تدريج از پوشيدن چادر سياه منع شوند تا اين لباس معرف خودی بودن و دارای امتيازات ويژه بودن در جامعه تلقی شود.
در دورهٔ سه سالهٔ پس از بروز جنبش سبز و سرکوبهای متعاقب آن دهها نامه توسط زندانیان سیاسی جنبش سبز به رهبر جمهوری اسلامی در اعتراض به سرکوبها و نحوهٔ ادارهٔ کشور نوشته شده است. این نامهها در عین آنکه علامتی از غیر عادی بودن شرایط جامعه است (فقدان آزادی رسانهها و آزادی بیان، در بند بودن روزنامه نگاران و فعالان سیاسی که مجاری ابراز نظر را بسته است) نشانهٔ شجاعت زندانیانی است.
در هفتم خرداد ۱۳۹۱ نهمين دورهی مجلس شورا در جمهوری اسلامی آغاز به کار خواهد کرد. اين مجلس چه ترکيبی خواهد داشت؟ اين ترکيب بر اساس چه نگاهی به مجلس گذشته يا کدام ارزيابی از عملکرد آن شکل گرفت؟ اين مجلس را چه کسانی هدايت و مديريت خواهند کرد؟
کسانی که منتظر وقوع انقلاب در ايران و براندازی جمهوری اسلامی هستند بعضا بدين نکته توجه ندارند که حکومت جمهوری اسلامی ۳۳ سال در حال براندازی تدريجی خود بوده است.
خاله شادونه يک نمايش تلويزيونی با محبوبيتی که در ميان کودکان دارد گروه بازيگرانش را به خرمدره ، در استان زنجان می برد تا لبخندی بر لبان کودکان نقاشی کند و پدر و مادرها نيز ساعتی را در کنار فرزندانشان با خوبی و خوشی بگذرانند. گروه نمايش مثل همه جای دنيا کودکان را مشارکت می دهد و آنها را پس از آوردن به روی صحنه به ميان جمع می فرستد.
در هفته اول ارديبهشت ۱۳۹۱ نام محمود هاشمی شاهرودی، رئيس هيئت حل اختلاف ميان سه قوه و عضو مجمع تشخيص مصلحت به کرات به سه مناسبت در رسانههای داخل و خارج کشور مطرح شد.
دو دسته تصميم گيری جمهوری اسلامی در حوزهی امور افغانستان را بايد در کنار هم گذاشت تا سياست اين دولت در اين حوزه روشن شود.
رسانههای دولتی، مقامات و نظریهپردازهای جمهوری اسلامی از کسانی مانند روپرت مرداک غولهایی شکستناپذیر ساختهاند برای اثبات این مدعا که در کشورهای غربی آزادی وجود ندارد.
جمهوری اسلامی سه تابوی کلیدی دارد: رابطه با آمریکا، حجاب اختیاری و به رسمیت شناختن کشور اسرائیل. تصور جمهوری اسلامی با این سه برای هواداران ولی فقیه از طیفهای متفاوت بسیار دشوار و شاید غیرممکن است.
با پیشرفت و تحکیم حکومت مطلقه و حاکمیت یافتن تمامیتطلبان در ایران، در چهارمین دهه از عمر نظام جمهوری اسلامی تقریبا با ضعیفترین حوزهٔ عمومی در این کشور در یک صد سال اخیر مواجه هستیم.
در دهه شصت مخالفان جمهوری اسلامی عمدتا با معيار موافقت و مخالفت با مبارزه مسلحانه از يکديگر متمايز می شدند. در دو دهه هفتاد و هشتاد تا انتخابات سال ۱۳۸۸ مخالفان جمهوری اسلامی عمدتا بر اساس «نحوه برخورد با رژيم» يعنی براندازی (غير خشونت آميز) و اصلاح طلبی از يکديگر تمايز می يافتند.
نمايندهی ولی فقيه در روزنامهی کيهان يک بار خطاب به مخالفان و منتقدان حکومت نوشته بود که طرفداران ولی فقيه در سياست داخلی در جادهای يک طرفه و بر خلاف مسير حرکت عادی ترمز بريدهاند و کسی نمی تواند آنها را متوقف کند.
نظریهپردازان و مقامهای سیاسی جمهوری اسلامی که همه اسلامگرا بودهاند چه رهیافتی به شاهنامه داشتهاند؟ بررسیها نشانگر وجود چهار رهیافت در این قلمرو است.
تِرِيوان جوان ۱۷ سالهی آفريقايی تباری بود که بدون در اختيار داشتن سلاح توسط يکی از پاسداران لباس شخصی يک جامعهی کوچک محافظت شده به نام جرج زيمرمن در محلهی سَنفورد واقع در اورلاندوی فلوريدا با شليک گلوله به قتل رسيد.
تصويری که امروز رسانههای دولتی و شبه دولتی جمهوری اسلامی از جامعه ايران به صورت پراکنده عرضه می کنند- با همهی اصراری که بر سفيد نمايی در داخل و سياه نمايی در خارج کشور دارند- جامعهای است که از هر جهت در سراشيبی و انحطاط است.
اعضای مجلس هشتم با توجه به شناختی که از احمدی نژاد داشتند بايد می دانستند که وی در برابر سوالات دهگانه چگونه عکس العملی خواهد داشت: افشاگری عليه اشخاص، خرده گيری از روال کار در مجلس و محاکمهی آن، انداختن توپ به زمين طرف مقابل، طفره روی، مظلوم نمايی، جا خالی دادن با شوخی، وعدهی استخدام آن دسته از اعضايی که در مجلس نهم حضور نخواهند داشت، پاسخ با طرح پرسشهای ديگر، و تبديل جلسه به محفل شوخی و خوشگذرانی؟ با اين شناخت، چرا به اين اقدام اصرار داشتند؟ و در نهايت دستاورد هر طرف در اين مجادلات لفظی چه بود؟
بیشتر