درگیری آذربایجان و ارمنستان شدت یافته، ولی به نظر نمی‌رسد دو کشور مایل به ورود به یک جنگ تمام‌عیار باشند. به احتمال قوی این عدم تمایل و منافع ژئوپولیتیک روسیه و ترکیه این درگیری را به درازا نخواهد کشاند.
منطقه اصلی درگیری بر پایه گزارش‌ها، منطقه فضولی آذربایجان (هم‌مرز با ایران) است که ارمنستان آن را به اضافه بخش‌های دیگری از آذربایجان، به عنوان عمق استراتژیک برای حفظ قره‌باغ تصرف کرد. آذربایجان می‌گوید دهکده‌هایی را در منطقه فضولی تحت کنترل خود در آورده است. درگیری دو سال پیش دو کشور هم در همین منطقه بود.
ارمنستان و قره‌باغ نیروهای خود را به طور کامل بسیج کرده‌اند، ولی آذربایجان علاوه بر بسیج بخشی از نیروهای مسلحش، پروازهای بین‌المللی را معلق کرده و در برخی از شهرها هم مقررات منع عبور و مرور، و نوعی حکومت نظامی بر قرار کرده است.
به نظر می‌رسد که آذربایجان قصد دارد در این مرحله از درگیری، تا سر حد امکان عمق استراتژیک ارمنستان را کاهش دهد و برخی از بخش‌های تصرف شده را آزاد کند، گو اینکه اغلب این بخش‌ها خالی از سکنه است.
آذربایجان از حمایت ترکیه برخوردار است و روسیه هم در این میانه بازی دوگانه‌ای را در قفقاز جنوبی در پیش گرفته است. در ارمنستان پایگاه نظامی دارد و در عین حال با آذربایجان تعاملات اقتصادی و نظامی و بر آن است که موازنه‌ای بین روابط و التزامات خود با این دو کشور بوجود بیاورد و از درگیری آنها جلوگیری کند؛ کاری که بدون حل و فصل قطعی مسئله قره‌باغ، اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود.
سال‌هاست که گروه مینسک، و سازمان امنیت و همکاری اروپا، با تلاش‌های بی‌ثمر نتوانسته این مسئله را حل کند.
روسیه می‌داند که درگیری و تنش بیشتر در قفقاز جنوبی، موجب نفوذ بیشتر ترکیه و ناتو در آذربایجان خواهد شد و در نتیجه تنها دوست روسیه در قفقاز جنوبی، ارمنستان خواهد بود.
بی‌شک باکو از این استراتژی روسیه آگاه است و امید دارد که حمایت روسیه از ارمنستان محدود باشد. این در حالی است که آذربایجان در این درگیری روی پشتیبانی وسیع ترکیه از نظر نظامی و تسلیحاتی حساب باز کرده است.
ایروان می‌گوید، ترکیه دو روز پیش یک جت ارمنستان را سرنگون کرده اما ترکیه این موضوع را انکار می‌کند.
در این درگیری نیروهای ارمنستان و آذربایجان از نظر تسلیحات و جغرافیای منطقه عملیات، محدودیت‌هایی دارند و از این نظر پیش‌بینی نمی‌شود تغییرات اساسی و چشم‌گیری در خط مقدم آشکار شود.
در صورتی که جنگ ادامه یابد و از حالت محدود فعلی خارج شود، نیروهای آذربایجان می‌توانند در زمین‌های نسبتاً مسطح خط مقدم، به پیشروی‌هایی نایل شوند، ولی این پیشروی با نزدیک شدن به اراضی کوهستانی و پیچیده قره‌باغ بسیار کند خواهد شد.
در مقابل نیروهای ارمنستان و قره‌باغ توان آن را ندارند که با وارد کردن ضربه سنگین و دائمی بر نیروهای آذربایجان، جنگ را به عمق آذربایجان تسری دهند و اراضی بیشتری را تصرف کنند.
در کوتاه‌مدت و در جریان این درگیری تغییرات ارضی در امتداد خط مقدم جزئی خواهد بود. مگر اینکه در آینده تغییرات اساسی در موضع روسیه و ترکیه، یعنی دو بازیگر اصلی، آشکار گردد و آذربایجان یا ارمنستان بتوانند وضعیت فعلی را تغییر دهند.
جمهوری اسلامی در این میانه نمی‌تواند کاری اساسی انجام دهد؛ جز اینکه هر دو کشور را به خویشتن‌داری فرا خواند. جمهوری اسلامی بازیگر اصلی مانند روسیه و ترکیه نیست. موضع آمریکا هم با قدری جرح و تعدیل، شبیه جمهوری اسلامی است و آتش‌بس و ترک مخاصمه میان دو کشور را توصیه می‌کند.
