بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران روز پنج‌شنبه تاکید کرد که وزارت نفت در موضوع قطع گاز وارداتی از ترکمنستان دخالت نخواهد کرد و این مشکل «بازرگانی» باید از سوی دو شرکت ترکمن‌گاز و شرکت ملی گاز ایران برطرف شود.
وزیر نفت ایران روز پنج‌شنبه، ۱۶ دی‌ماه، در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان تاکید کرد که موضوع اختلاف واردات گاز ایران از ترکمنستان یک «اختلاف بازرگانی» بین شرکت ترکمن‌گاز با شرکت ملی گاز بوده و باید بین دو طرف حل شود.
به گفته وزیر نفت ایران، «نباید این موضوع را به بحث‌های سیاسی ارتباطی بدهیم تا به روابط بین دو کشور لطمه‌ای وارد نشود».
وزیر نفت ایران تصریح کرد: «این دو شرکت باید مشکل میان خود را حل کنند و راه‌حل این موضوع نیز در قراردادهای فی‌مابین قید شده و باید از همان راه‌ها استفاده کرد و دست به دامان سایر راه‌ها برای برطرف کردن مشکلات نباشند.»
شرکت ملی گاز ایران ابتدای هفته جاری اعلام کرد: ترکمنستان به دلیل آن چه اختلاف بر سر بدهی گازی اعلام شده، صادرات گاز به ایران را متوقف کرده است.
بر اساس قراردادی که از ۲۰ سال پیش میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت ترکمن‌گاز منعقد شده، بخشی از گاز مصرفی مناطق شمالی کشور با واردات از این کشور تأمین می‌شود.
ایران پارسال حدود ۹ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان دریافت کرد که این رقم دو برابر میزان گاز دریافتی ایران از همسایه شمالی در سال ۹۳ بود.
پس از اعلام قطع گاز وارداتی از ترکمنستان، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، تاکید کرد که «تهران نمی‌خواهد این مسئله را سیاسی ببیند»، نکته‌ای که وزیر نفت نیز بر آن تاکید دارد.
به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران، «این بحث بیشتر بحثی فنی و مالی است که میان دو شرکت گاز ایران و ترکمنستان است و با درایتی که وجود خواهد داشت با کشور همسایه خودمان به شکل مرضی‌الطرفین به نتیجه می‌رسیم.»
با این حال وزارت خارجه ترکمنستان با انتشار بیانیه‌ای به موضوع قطع گاز ارسالی به ایران ورود کرد.
در حالی که ترکمنستان علت قطع گاز را بدهی ایران عنوان کرده، مقام‌های ایرانی هم ترکمنستان را به«بدعهدی» متهم کرده‌اند.
در همین زمینه شرکت ملی گاز ایران روز چهارشنبه در بیانیه‌ای با تاکید بر «بی‌پاسخ ماندن» تقاضای مذاکره با طرف ترکمنستانی اعلام کرد: «ایران فرایند ارجاع اختلافات به داوری بین‌المللی را در دستور کار خود قرار داده است.»
بر اساس بیانیه شرکت ملی گاز ایران، این شرکت «در طول سال‌های اخیر مطالبات جاری و بخشی از بدهی قبلی خود را به شرکت ترکمن‌گاز که بالغ بر بیش از ۵٫۴ میلیارد دلار شده از طرق مختلف پرداخت کرده است.»
در این بیانیه، بدهی شرکت ملی گاز ایران به شرکت ترکمن‌گاز مربوط به دوره تحریم اعلام شده است که «در آن دوره نیز امکان پرداخت مستقیم به دلیل تحریم‌های بین‌المللی مقدور نبود.»
پیش از این نیز در زمستان سال ۸۶، طرف ترکمن با رفتاری مشابه و قطع گاز صادراتی به ایران خواستار افزایش مبلغ قرارداد شده بود و دولت محمود احمدینژاد، با افزایش ۹ برابری قیمت گاز موافقت کرد.
شاید به همین دلیل بود که غلامرضا انصاری، سفیر سابق ایران در ترکمنستان و عضو فعلی شورای شهر تهران، در مطلبی در روزنامه الکترونیکی «امید ایرانیان»، دولت احمدینژاد را به کوتاهی در مذاکره به طرف ترکمن متهم کرد.
بر اساس گفته‌های بیژن نامدار زنگنه، تولید گاز در داخل ایران در حال حاضر با افزایش ۵۰ درصدی در سه سال گذشته به ۷۲۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است.
زنگنه همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا پس از حل شدن مشکل میان ایران و ترکمنستان، مجددا واردات گاز از این کشور آغاز خواهد شد یا خیر؟ گفت: «این موضوع مربوط به شرکت‌ها است و ما دخالتی در آن نخواهیم داشت.»
