پیشروی شورشیان مسلح در سوریه و تصرف پیاپی شهرهای این کشور توسط آن‌ها، بار دیگر نام گروه اسلامگرای جهادی «هئیت تحریرالشام» را در صدر خبرها قرار داد.
این گروه و شماری دیگر از گروه‌های مسلح متحدش، روز ۷ آذر، عملیات نظامی ناگهانی آغاز کردند و طی آن به سرعت دو استان ادلب و حلب را به طور کامل تصرف کرده و پس از تصرف شهر حماه، به سوی شهر حمص پیش رفتند.
شورشیان مسلح می‌گویند که هدف‌شان تصرف دمشق پایتخت سوریه و سرنگونی نظام حاکم بر این کشور است.
هیئت تحریرالشام، قدرتمندترین گروه مسلح مخالف حکومت در سوریه به شمار می‌آید که اعضایش پیش از این، از سازمان تروریستی القاعده پیروی می‌کردند. این گروه که پیشتر «النصره» نام داشت، سال ۲۰۱۷ با تغییر نام، جدایی خود را از القاعده اعلام کرد.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه یا «هیئت تحریرالشام» را به عنوان سازمانی تروریستی معرفی کرد؛ اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار داده‌اند.
آکادمی نظامی
روزنامه بریتانیایی «فایننشال تایمز» در گزارشی که پنجشنبه ۱۵ آذر منتشر کرد، نوشته است: «هیئت تحریرالشام که در سال‌های گذشته، به دلیل جنگ علیه نیروهای دولتی فرسوده شده بود، امروز آکادمی نظامی، فرماندهی مرکزی و واحدهای متخصص دارد که به سرعت می‌توان آن‌ها را به کار گرفت؛ از جمله واحدهای زمینی، توپخانه‌ای، زرهی، پهپادی، تک‌تیرانداز و عملیات ویژه.»
بنا بر این گزارش، این گروه شبه‌نظامی توانست طی چهار یا پنج سال گذشته، توانایی‌های خود را گسترش داده «و با توسعه توانایی ساخت محلی جنگ‌افزار، از جمله پهپاد و موشک، به یک گروه مسلح تقریبا کامل تبدیل شود.»
ناوگان پهپادی
پیش از تحولات اخیر، هیئت تحریرالشام در شهر ادلب و مناطق اطراف آن متمرکز بود، اما هر از چند گاهی در استان‌های دیگر همچون حلب، حماه و درعا، دست به عملیات می‌زد.
اخیرا، حساب‌های کاربری نزدیک به این گروه در شبکه‌های اجتماعی، تصاویری از به کارگیری پهپاد توسط این گروه منتشر کردند که می‌گویند به استفاده از آن، مواضع نیروهای دولتی سوریه در حلب و حماه را هدف قرار می‌دهند.
بر اساس گزارش این حساب‌های کاربری، اکثر پهپادهای مورد استفاده از سوی هیئت تحریرالشام، پهپادهای «شاهین» هستند که به پرواز در ارتفاع پایین و تونایی حمل مواد منفجره شناخته می‌شوند.
پیش از این، گروه‌های مسلح مخالف حکومت سوریه، در اختیار داشتن پهپاد را فاش نکرده بودند. در روزهای اخیر اما برای نخستین بار با اعلام در اختیار داشتن پهپاد، آن را «گردان‌های شاهین» نامیدند.
گروه‌های مسلح مخالف حکومت سوریه طی روزهای گذشته، ویدئوهایی منتشر کردند که در آن، به کارگیری پهپاد برای هدف قرار دادن تانک‌ها و مراکز نظامی دولتی را ثبت کردند؛ پهپادهایی که بخشی انتحاری بودند و بخشی دیگر، بزرگ‌تر و با توان پرواز طولانی‌تر هستند که اقدام به پرتاب بمب می‌کردند.
این گروه‌ها، از نوع دیگری پهپاد هم استفاده می‌کنند که به نظر می‌رسد ساخت داخل سوریه باشد.
فابین هینز، تحلیلگر ارشد امور دفاعی و نظامی در انستیتوی بین‌المللی مطالعات راهبردی، به شبکه الحره گفته است: «هنوز نمی‌دانیم که آیا برای ساخت این پهپادها، کمک خارجی دریافت کرده‌اند یا نه، اما به نظر می‌رسد تلاشی حقیقی برای توسعه صنعت ساخت پهپاد محلی وجود داشته باشد.»
از جمله کاربردهای دیگر پهپادها در جنگ جاری توسط شورشیان، جاسوسی برای ره‌گیری محل حضور نیروهای دولتی و پرتاب بروشور در مناطق تحت کنترل دولت برای تشویق نیرهای دولتی به جدا شدن است.
به کارگیری پهپاد توسط شورشیان مسلح، تهدیدی جدید برای نیروهای دولتی سوریه ایجاد کرده است؛ به ویژه این‌که ارتش سوریه توانایی خاصی برای مقابه با پهپاد در اختیار ندارد.
موشک‌های دوربرد
شورشیان مسلح در عملیات نظامی جاری، از موشک‌های دوربرد، موشک‌های هدایت شونده و خمپاره‌های ضد تانک استفاده می‌کنند.
روزنامه «فایننشال تایمز» و دید‌ه‌بان حقوق بشر سوریه می‌گویند که بخشی از این سامانه موشکی، ساخت داخل است.
به نوشته «فایننشال تایمز»، گروه تحریرالشام، «اخیرا از یک سامانه موشک هدایت شونده جدید پرده برداشته که اطلاعات درباره آن کم است. اما کارشناسان می‌گویند که این موشک غول‌پیکر، با توان حمل مقادیر زیادی مواد منفجره است و احتمالا قیصر نام دارد.»
بنا بر این گزارش، کارشناسان بر این باورند که استفاده از این موشک، جایگزین خودروهای بمب‌گذاری انتحاری شده که هیئت تحریرالشام تا پنج سال پیش از آن استفاده می‌کرد.
