وب‌سایت «مرکز مطالعات سیاستگذاری یهودیان» گزارش مفصلی را به قلم جاشوآ گودمن از حوادث هفته اول تظاهرات در مصر منتشر کرده است.
سردبیر این وب‌سایت در مقدمه خود بر این مطلب می‌نویسد که جاشوآ گودمن اهل فلوریدای آمریکاست و در دانشگاه تل‌آویو اسرائیل در رشته مطالعات خاورمیانه تحصیل کرده و تخصص او جامعه‌شناسی سیاسی مصر است.
در روزهای آغاز تظاهرات وی در قاهره بود و قبل از خروج از آن کشور توانست یک هفته حوادث خیابان‌های قاهره را از نزدیک مشاهده کند. آن چه در پی می‌آید چکیده‌ای از مشاهدات او در این یک هفته است.
سه‌شنبه ۲۵ ژانویه
اوضاع شهر عادی به نظر می‌رسید تا این که در یکی از خیابان‌های مرکز شهر گروه چند صدنفره‌ای را دیدم که مثل یک راهپیمایی کوچک در وسط خیابان حرکت می‌کردند. با خود گفتم امروز شاهد تحولی تاریخی هستیم. با وجود آن که در مصر نشان چندانی از نهادهای مدنی دیده نمی‌شود، این افراد را شاید بتوان نزدیک‌ترین نماد به فعالان جامعه مدنی دانست. اکثر آن‌ها جوانان تحصیل‌کرده‌ای به نظر می‌رسیدند که با سر و وضعی مرتب و لباس‌های غربی شعارهایی در حمایت از دموکراسی سر می‌دادند.
جمعیت به سمت میدان تحریر حرکت کرد و به فاصله کوتاهی این میدان از جمعیت پر شد. همزمان کامیون‌های حامل نیروهای پلیس مصر هم از راه رسید. صحنه برای بخش پایانی این نمایش آماده شد تا اینکه شعارهای «آزادی، آزادی» و سپس شعار «مرگ بر مبارک، مرگ بر مبارک» آغاز شد. گروهی از تظاهرکنندگان در مقابل خودروهای پلیس روی زمین نشستند و مرتب صدای فریاد «آرام باشید» شنیده می‌شد.
پنج‌شنبه ۲۷ ژانویه
امروز و روز گذشته نوعی آرامش بر شهر قاهره حاکم بوده است، ولی به خوبی می‌توان احساس کرد که این آتش زیر خاکستر است. تظاهرکنندگان هدف خود را خیلی صریح اعلام کرده و خوستار برکناری حکومت حسنی مبارک و حزب حاکم شده‌اند. مردم مصر به رژیم فعلی درست مثل حکومت سلطنتی در آستانه قیام ۱۹۵۲ نگاه می‌کنند، حکومتی انحصارطلب، فاسد و خودکامه. تفاوت مهم در این است که رژیم سلطنتی را ارتش یا افسران ملی‌گرای ارتش ساقط کردند، ولی رژیم فعلی را مردم می‌خواهند سرنگون کنند.
متاسفانه مقامات دولت آمریکا از جمله هیلاری کلینتون که از اوضاع مصر اطلاعی ندارند در اولین واکنش‌های خود در دفاع از رژیم حسنی مبارک مصر را «باثبات» اعلام کردند.
تاکنون نیروی محرکه اصلی این اعتراضات جوانان طبقه متوسط بوده‌اند. طبقه متوسط مصر پرشمار و تحصیل‌کرده است. برای مثال، قاهره بیش از نیم میلیون دانشجو دارد. در عین حال قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی در یک سال اخیر به شدت افزایش یافته و در مقابل درآمدهای واقعی رو به کاهش بوده‌اند. اگر دولت اقدامات لازم را انجام ندهد مسلما توده‌های وسیع‌تری از مردم به اعتراضات خواهند پیوست.
جمعه ۲۸ ژانویه
شبکه تلفن قطع است. اینترنت قطع است. مترو و خطوط اتوبوس‌رانی کار نمی‌کنند.
از ساعت ۴ بعداز ظهر مقررات منع رفت و آمد برقرار شده و از بالکن هتل می‌توان دید که تقریبا همه خیابان‌ها خالی هستند. همه می‌دانند که امروز روز پرآشوبی خواهد بود. در خلال گشت کوتاهی که در شهر زدم در نقاط مختلف سنگربندی دیدم. در این لحظات که مشغول نوشتن هستم قانون منع عبور و مرور افزایش یافته و در برخی از شهر‌ها نیروهای ارتش در خیابان‌ها مستقر شده‌اند.
بعدازظهر دوباره به مناطق مرکزی شهر رفتم. در بخش‌هایی از مرکز شهر پلیس ضدشورش سعی می‌کرد تظاهرکنندگان را عقب براند، ولی به خوبی می‌توان دید که ناآرامی‌ها در سطح قاهره گسترش یافته و اوضاع از کنترل پلیس خارج است. هیچ کس فکر نمی‌کند که حسنی مبارک حامیان چندانی در میان مردم داشته باشد، ولی تا قبل از این ایجاد هراس و سرکوب باعث شده بود که نیروهای مخالف وارد عمل نشوند.
شنبه ۲۹ ژانویه
تظاهرکنندگان به خیابان‌ها بازگشته‌اند، اما یک چیز متفاوت است: پلیس خیابان‌ها را ترک کرده و به جای آن ارتش با کامیون‌ها و تانک‌های خود در سطح شهر مستقر شده است. مردم از حضور ارتش استقبال می‌کنند. خیابان‌ها از باقی‌مانده سنگرها پاک شده‌اند، ولی اینجا و آنجا لاشه سوخته خودروهای پلیس یادآور حوادثی است که در چند روز گذشته روی داده است.
در بخش‌هایی از شهر مغازه‌ها غارت شده‌اند، حتی در مناطقی که تظاهراتی وجود نداشت. شاید این جزء عوارض طبیعی چند روز فضای خشونت‌آمیز در سطح شهر باشد. یکی از ساختمان‌هایی که مورد حمله قرار می‌گیرد موزه مصر باستان است. قبل از این که ارتش به محل برسد بخشی از آثار باارزش تمدن باستانی مصر نابود شده یا به سرقت رفته است.
باری دیگر مقررات منع رفت وآمد برقرار شده، از ساعت ۴ بعدازظهر تا ۸ صبح. تلویزیون دولتی مدام بر ضرورت حفظ یکپارچگی ملی تاکید می‌کند. حسنی مبارک با برکنار کردن نخست وزیر عمر سلیمان را به عنوان معاون ریاست جمهوری تعیین کرده است. مردم مصر با وی چندان آشنا نیستند، چون او همیشه در سایه بوده، ولی اکثر کار‌شناسان معتقدند که وی همواره به عنوان جانشین حسنی مبارک چه در حالت علنی و چه پشت پرده محسوب می‌شده است.
در طول شب صدای تیراندازی به گوش می‌رسد. دلیل آن را نمی‌توان مشخصا توضیح داد، ولی شاید در غیاب نیروهای پلیس نظم و امنیت در شهر حاکم نیست.
یکشنبه ۳۰ ژانویه
من شانس آورده و توانستم برای پرواز فردا صبح به مقصد پاریس بلیت بخرم. فرودگاه قاهره شکل باغ وحش را پیدا کرده، هزاران نفر سرگردان سعی می‌کنند راه خود را به سوی ترمینال پیدا کنند. مردم بر سر تهیه و خرید بلیت با یکدیگر گلاویز می‌شوند. همه جا پر از آشغال است. من باید ۲۰ ساعت منتظر پرواز بنشینم.
دوشنبه ۳۱ ژانویه
وزارت خارجه آمریکا پس از روز‌ها تردید تصمیم گرفته است اتباع آمریکا را از مصر خارج کند. من نیز همراه گروه دیگری از آمریکایی‌ها به سالن ویژه و لوکسی که برای ما تعیین شده است می‌روم. در میان آمریکایی‌هایی که منتظر خروج از قاهره هستند افراد دیگری را می‌بینم که مثل من به عشق مشاهده یک انقلاب به قاهره آمده بودند. ولی حقیقت این است که وقتی آشوب همراه با این حوادث از راه می‌رسد ما خارجی‌ها امنیت نخواهیم داشت. موارد متعددی از حمله به خارجیان روی داده است. در برخی موارد مامورین لباس شخصی به خبرنگاران حمله کرده‌اند و در موارد دیگری توریست‌ها یا خارجیان کنجکاو توسط تظاهرکنندگان مورد حمله قرار گرفته‌اند.
در پایان این سفر یک نکته برای من روشن است و آن این که من حتما دیده‌ها و شنیده‌های خود از حوادث قاهره و صدای اعتراض مردم را به گوش جهانیان خواهم رساند. این مطلب با همین هدف نوشته شده است.
سردبیر این وب‌سایت در مقدمه خود بر این مطلب می‌نویسد که جاشوآ گودمن اهل فلوریدای آمریکاست و در دانشگاه تل‌آویو اسرائیل در رشته مطالعات خاورمیانه تحصیل کرده و تخصص او جامعه‌شناسی سیاسی مصر است.
در روزهای آغاز تظاهرات وی در قاهره بود و قبل از خروج از آن کشور توانست یک هفته حوادث خیابان‌های قاهره را از نزدیک مشاهده کند. آن چه در پی می‌آید چکیده‌ای از مشاهدات او در این یک هفته است.
سه‌شنبه ۲۵ ژانویه
اوضاع شهر عادی به نظر می‌رسید تا این که در یکی از خیابان‌های مرکز شهر گروه چند صدنفره‌ای را دیدم که مثل یک راهپیمایی کوچک در وسط خیابان حرکت می‌کردند. با خود گفتم امروز شاهد تحولی تاریخی هستیم. با وجود آن که در مصر نشان چندانی از نهادهای مدنی دیده نمی‌شود، این افراد را شاید بتوان نزدیک‌ترین نماد به فعالان جامعه مدنی دانست. اکثر آن‌ها جوانان تحصیل‌کرده‌ای به نظر می‌رسیدند که با سر و وضعی مرتب و لباس‌های غربی شعارهایی در حمایت از دموکراسی سر می‌دادند.
جمعیت به سمت میدان تحریر حرکت کرد و به فاصله کوتاهی این میدان از جمعیت پر شد. همزمان کامیون‌های حامل نیروهای پلیس مصر هم از راه رسید. صحنه برای بخش پایانی این نمایش آماده شد تا اینکه شعارهای «آزادی، آزادی» و سپس شعار «مرگ بر مبارک، مرگ بر مبارک» آغاز شد. گروهی از تظاهرکنندگان در مقابل خودروهای پلیس روی زمین نشستند و مرتب صدای فریاد «آرام باشید» شنیده می‌شد.
پنج‌شنبه ۲۷ ژانویه
امروز و روز گذشته نوعی آرامش بر شهر قاهره حاکم بوده است، ولی به خوبی می‌توان احساس کرد که این آتش زیر خاکستر است. تظاهرکنندگان هدف خود را خیلی صریح اعلام کرده و خوستار برکناری حکومت حسنی مبارک و حزب حاکم شده‌اند. مردم مصر به رژیم فعلی درست مثل حکومت سلطنتی در آستانه قیام ۱۹۵۲ نگاه می‌کنند، حکومتی انحصارطلب، فاسد و خودکامه. تفاوت مهم در این است که رژیم سلطنتی را ارتش یا افسران ملی‌گرای ارتش ساقط کردند، ولی رژیم فعلی را مردم می‌خواهند سرنگون کنند.
متاسفانه مقامات دولت آمریکا از جمله هیلاری کلینتون که از اوضاع مصر اطلاعی ندارند در اولین واکنش‌های خود در دفاع از رژیم حسنی مبارک مصر را «باثبات» اعلام کردند.
تاکنون نیروی محرکه اصلی این اعتراضات جوانان طبقه متوسط بوده‌اند. طبقه متوسط مصر پرشمار و تحصیل‌کرده است. برای مثال، قاهره بیش از نیم میلیون دانشجو دارد. در عین حال قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی در یک سال اخیر به شدت افزایش یافته و در مقابل درآمدهای واقعی رو به کاهش بوده‌اند. اگر دولت اقدامات لازم را انجام ندهد مسلما توده‌های وسیع‌تری از مردم به اعتراضات خواهند پیوست.
جمعه ۲۸ ژانویه
شبکه تلفن قطع است. اینترنت قطع است. مترو و خطوط اتوبوس‌رانی کار نمی‌کنند.
از ساعت ۴ بعداز ظهر مقررات منع رفت و آمد برقرار شده و از بالکن هتل می‌توان دید که تقریبا همه خیابان‌ها خالی هستند. همه می‌دانند که امروز روز پرآشوبی خواهد بود. در خلال گشت کوتاهی که در شهر زدم در نقاط مختلف سنگربندی دیدم. در این لحظات که مشغول نوشتن هستم قانون منع عبور و مرور افزایش یافته و در برخی از شهر‌ها نیروهای ارتش در خیابان‌ها مستقر شده‌اند.
بعدازظهر دوباره به مناطق مرکزی شهر رفتم. در بخش‌هایی از مرکز شهر پلیس ضدشورش سعی می‌کرد تظاهرکنندگان را عقب براند، ولی به خوبی می‌توان دید که ناآرامی‌ها در سطح قاهره گسترش یافته و اوضاع از کنترل پلیس خارج است. هیچ کس فکر نمی‌کند که حسنی مبارک حامیان چندانی در میان مردم داشته باشد، ولی تا قبل از این ایجاد هراس و سرکوب باعث شده بود که نیروهای مخالف وارد عمل نشوند.
شنبه ۲۹ ژانویه
تظاهرکنندگان به خیابان‌ها بازگشته‌اند، اما یک چیز متفاوت است: پلیس خیابان‌ها را ترک کرده و به جای آن ارتش با کامیون‌ها و تانک‌های خود در سطح شهر مستقر شده است. مردم از حضور ارتش استقبال می‌کنند. خیابان‌ها از باقی‌مانده سنگرها پاک شده‌اند، ولی اینجا و آنجا لاشه سوخته خودروهای پلیس یادآور حوادثی است که در چند روز گذشته روی داده است.
در بخش‌هایی از شهر مغازه‌ها غارت شده‌اند، حتی در مناطقی که تظاهراتی وجود نداشت. شاید این جزء عوارض طبیعی چند روز فضای خشونت‌آمیز در سطح شهر باشد. یکی از ساختمان‌هایی که مورد حمله قرار می‌گیرد موزه مصر باستان است. قبل از این که ارتش به محل برسد بخشی از آثار باارزش تمدن باستانی مصر نابود شده یا به سرقت رفته است.
باری دیگر مقررات منع رفت وآمد برقرار شده، از ساعت ۴ بعدازظهر تا ۸ صبح. تلویزیون دولتی مدام بر ضرورت حفظ یکپارچگی ملی تاکید می‌کند. حسنی مبارک با برکنار کردن نخست وزیر عمر سلیمان را به عنوان معاون ریاست جمهوری تعیین کرده است. مردم مصر با وی چندان آشنا نیستند، چون او همیشه در سایه بوده، ولی اکثر کار‌شناسان معتقدند که وی همواره به عنوان جانشین حسنی مبارک چه در حالت علنی و چه پشت پرده محسوب می‌شده است.
در طول شب صدای تیراندازی به گوش می‌رسد. دلیل آن را نمی‌توان مشخصا توضیح داد، ولی شاید در غیاب نیروهای پلیس نظم و امنیت در شهر حاکم نیست.
یکشنبه ۳۰ ژانویه
من شانس آورده و توانستم برای پرواز فردا صبح به مقصد پاریس بلیت بخرم. فرودگاه قاهره شکل باغ وحش را پیدا کرده، هزاران نفر سرگردان سعی می‌کنند راه خود را به سوی ترمینال پیدا کنند. مردم بر سر تهیه و خرید بلیت با یکدیگر گلاویز می‌شوند. همه جا پر از آشغال است. من باید ۲۰ ساعت منتظر پرواز بنشینم.
دوشنبه ۳۱ ژانویه
وزارت خارجه آمریکا پس از روز‌ها تردید تصمیم گرفته است اتباع آمریکا را از مصر خارج کند. من نیز همراه گروه دیگری از آمریکایی‌ها به سالن ویژه و لوکسی که برای ما تعیین شده است می‌روم. در میان آمریکایی‌هایی که منتظر خروج از قاهره هستند افراد دیگری را می‌بینم که مثل من به عشق مشاهده یک انقلاب به قاهره آمده بودند. ولی حقیقت این است که وقتی آشوب همراه با این حوادث از راه می‌رسد ما خارجی‌ها امنیت نخواهیم داشت. موارد متعددی از حمله به خارجیان روی داده است. در برخی موارد مامورین لباس شخصی به خبرنگاران حمله کرده‌اند و در موارد دیگری توریست‌ها یا خارجیان کنجکاو توسط تظاهرکنندگان مورد حمله قرار گرفته‌اند.
در پایان این سفر یک نکته برای من روشن است و آن این که من حتما دیده‌ها و شنیده‌های خود از حوادث قاهره و صدای اعتراض مردم را به گوش جهانیان خواهم رساند. این مطلب با همین هدف نوشته شده است.
