لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ تهران ۲۰:۰۸

از پارچين تا پيونگ يانگ، رفتارهای دوگانه با ايران و کره


تصویر ماهواره ای از پارچین
تصویر ماهواره ای از پارچین
انجام سومين آزمايش هسته ای کره شمالی تنها چند ساعت پيش از آغاز سخنرانی سالانه رييس جمهور آمريکا، نشانه عدم هراس دولت اقتدار گرای پيونگ يانگ از اقدامات تلافی جويانه غرب و همچنين بی اعتنايی به رفتار های انتقادی متحدان شرقی آن کشور است.

در برخوردی متفاوت با کره شمالی، بازرسان آژانس بين المللی انرژی اتمی که در ايران بسر ميبرند آماده بازديد از مرکز نظامی پارچين در جنوب شرق تهران برای يافتن رد پای آزمايش احتمالی "ماشه بمب اتمی" شده اند.

در حالی که هنوز احتمال آزمايش ماشه بمب اتمی نيز در ايران به اثبات نرسيده، پرونده اتمی ايران بار ديگر آماده ارسال به شورای امنيت ميشود.

ندادن اجازه بازديد بازرسان آژانس از پارچين احتمال شکست مذاکرات تعيين وقت شده ( ۲۵ فوريه) مابين ايران و گروه موسوم به ۱+۵ ،مرکب از اعضاء ثابت شورای امنيت و آلمان، را افزايش داده و ختم شدن راه پرونده کنونی به شورای امنيت را هموار خواهد ساخت.
در نتيجه تحريمهای يکجانبه آمريکا و جامعه اروپا که علاوه بر تحريمهای رسمی شورای امنيت عليه جمهوری اسلامی اعمال شده اند، صادرات و توليد نفت خام ايران طی يکسال گذشته به حدود نصف کاهش يافته و بيش از ۷۰ در صد ارزش مبادله ريال، پول ملی ايران، در مقايسه با ارز های ديگر از دست رفته است.

تفاوتهای دو کشور

اگرچه جمهوری اسلامی هرگز در طرح انتقاد از نحوه رفتار های جامعه جهانی با خود، موضوع کره شمالی را مورد مقايسه قرار نداده، و تنها به حقوق ملتهای در چار چوب پيمان منع گسترش سلاحهای هسته ای استناد کرده، با اين وجود تفاوتهای برخورد جامعه جهانی با دو کشور آشکار تر از آن است که بتوان به آسانی نا ديده گرفت و از کنار آن گذشت.

کره شمالی از سال ۲۰۰۶ تاکنون به انجام سه آزمايش اتمی مبادرت نموده و علاوه بر بمب هسته ای، دارای قدرت موشکی با قابليت هدف قرار دادن خاک آمريکا است، در حالی که بزرگترين اتهام ايران در اين مرحله، مبادرت احتمالی به انجام آزمايش "ماشه " بمب است!
بی شک محبوبيت بيشتر رهبری فردی در کره شمالی و يا ساختار حکومت غير دمکراتيک آن کشور رفتار ملايمتر جامعه جهانی با پيونگ يانگ را نسبت به تهران موجب نشده. تفاوت های رفتار دوگانه جامعه جهانی با جمهوری اسلامی و کره شمالی را بايد در عرصه های ديگری جستجو کرد.

بزرگترين تفاوت دو کشور را ميتوان در جغرافيای سياسی ايران و کره شمالی ديد. در همسايگی کره شمالی چين، ژاپن و کره جنوبی به راحتی قادر به مهار کره شمالی هستند.
مسلح شدن کره شمالی به بمب اتمی دور تازه ای از مسابقه اتمی را در شرق آسيا و دريای چين آغاز نخواهد کرد، در حالی که توان نظامی ايران و مسلح شدن احتمالی جمهوری اسلامی به بمب اتمی، ترکيه، عربستان سعودی و مصر را در مسير ايران قرار خواهد داد.
رقابت اتمی در منطقه جغرافيايی ايران در حدی است که حتی بکار گرفتن راکتور اتمی ايران هم دولتهای امارات، ترکيه و مصر را به ساختن راکتور های توليد برق اتمی در کشور های خود وادار ساخته است.

در برابر کره شمالی، کره جنوبی و ژاپن صبوری بيشتری را اعمال ميکنند، در حالی که در برابر جمهوری اسلامی ، اسرائيل و اعراب انعطاف ناپذير مينمايند. اين عامل ( رفتار همسايگان) در تدوين سياستهای امنيتی و نظامی آمريکا در قبال جمهوری اسلامی تاثير قاطع گذاشته است.

کره شمالی باوجود داشتن حکومت ايدئولوژيکی و وفادار ماندن به کمونيسم، در صدد صدور شيوه حکومتی خود به کشور های همسايه نيست. اختلافات کره شمالی با کره جنوبی نيز بيشتر بر اساس آرمان اتحاد با جنوب شکل گرفته و هرگز اقدامی جدی در راه عملی ساختن آرمان ياد شده سازمان داده نشده است.

کره شمالی متهم به دست داشتن در تروريسم جهانی نيست. پيونگ يانگ بجای ايجاد ارتباط با گروههای سياسی و يا نظامی و شبه نظاميان معارض، منحصرا با دولتها مرتبط است.

کره شمالی در گلوگاه عبور ۴۰ در صد از نفت تجاری جهان قرار ندارد و خود فاقد ذخاير نفت و گاز است.

منزوی ساختن کره شمالی و کنترل آن کم هزينه و مقدور مينمايد. بزرگترين ذخيره مالی مصادر شده کره شمالی در بانکهای خارجی از ۲۵ ميليون دلار فرا تر نرفته، حال آنکه درآمدهای نفتی ايران در سال گذشته و پيش از اعمال تحريم های بانکی و نفتی توسط اروپا در حدود ۲۰۰ ميليارد دلار بوده است.

مسلح شدن کره شمالی تعادل قدرت را در آبهای چين و ژاپن متزلزل نساخته، در حالی که مسلح شدن احتمالی ايران به بمب اتمی تعادل قدرت را در حساسترين منطقه جغرافيايی و با اهميت ترين آبراه تجاری جهان تغيير خواهد داد.

روزنه ای تازه

مردم متحمل کره شمالی تا حدودی شيوه حاکميت سياسی و روال کنونی زندگی خود را پذيرفته اند. در ايران، شايد بيش از هر نقطه ديگری از خاورميانه و شمال آفريقا، انتظار و چشم براه فرصت مناسب داشتن برای تغيير، نماز روانه مردم است.

با توجه به اين تفاوت های آشکار، رهبری کره شمالی نه در داخل نگران خشم افکار عمومی است و نه از خارج خود را در خطر حمله نظامی و جنگ ميبيند.

در ايران، حاکميت اقتدار گرای مذهبی –نظامی، هر دو منبع تهديد داخلی و خارجی را لمس ميکند. از اين لحاظ ضمن تکرار شعار های قراردادی از زبان رهبران، حاکميت با حفظ صورت در جستجوی راهی برای خروج از بحران کنونی است.

بازديد روز چهارشنبه بازرسان آژانس از پارچين، که احتمال انجام آن طی حضور بی نتيجه آنها در ماه دی ميرفت، ( و يا اعلام موافقت قطعی با آن و تعيين تاريخ بازديد) زمينه موفقيت گفتگوهای با اهميت سياسی در قزاقستان را فراهم ميسازد.

اگر چه مصطفی دولتيار، يکی از مذاکره کنند گان اتمی جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ ضمن اشاره به مذاکرات ۲۵ و ۲۶ فوريه در ابتدای هفته جاری اعلام داشت: " ما در قزاقستان شنونده ايم" و با اين گفته به عدم تغيير مواضع ايران بعد از مذاکرات بی نتيجه مسکو تاکيد کرد، نشانه های ديگر حاکی از تغيير موضع و کاهش سطح انتظارات ايران از جامعه جهانی است.

علی آهنی سفير جمهوری اسلامی در پاريس طی ديدار با اعضاء کميته روابط خارجی و نيرو های مسلح پارلمان فرانسه از امکان صدور اجازه بازديد از پارچين سخن گفت.
نمايندگان آژانس اينک در تهران حضور يافته اند. تاريخ مذاکرات بعدی با گروه ۱+۵ در قزاقستان اعلام شده، و امروز ( سه شنبه) رامين مهمان پرست سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نسبت به حصول توافق با آژانس ابراز خوشبينی کرد.

مفهوم ساده "رسيدن به توافق با آژانس" قبول تامين بخشی از خواسته های پايه جامعه جهانی و به عبارت ديگر داخل شدن تهران از در تسليم بعد از تحمل هزينه ها است. در صورت از دست رفتن دو فرصت فراهم آمده امروز در تهران و ۲۵ فوريه در آلماتی، راه مذاکره برای خروج از بن بست اتمی ايران برای مدت نا مشخصی بسته خواهد شد.

در صورت شکست مذاکرات جاری و برنامه ريزی شده سياسی، ساير گزينه های تنبيهی عليه ايران قوت بيشتری ميگيرند. در حالی که کره شمالی بی تفاوت و آسوده خاطر از تهديد های داخلی و خارجی است، جمهوری اسلامی ضعيف تر از آن مينمايد که از خطر افزايش فشارها استقبال کند.

____________________

دیدگاه های مطرح شده در این نوشته الزاما بازتاب دیدگاه های رادیو فردا نیست.
XS
SM
MD
LG