در پی تحریم ده‌ها نفتکش حامل نفت ایران و روسیه طی ماه‌های گذشته، خبرگزاری رویترز از جهش چشمگیر ذخایر نفت بی‌مشتری روی آب این دو کشور خبر داد.
خبرگزاری رویترز با استناد به آمارهای شرکت اطلاعات کالا، کپلر، گزارش داده است که از ابتدای سال جاری میلادی، ۱۰ تا ۲۰ میلیون بشکه به ذخایر نفت روی آب ایران اضافه شده است.
طبق برآورد کپلر، ۸۰ درصد ذخایر نفت ایران در نفتکش‌هایی که در آب‌های سنگاپور و مالزی لنگر انداخته‌اند، انبار شده است.
ریچارد برونز، رئیس بخش ژئوپلیتیک شرکت مشاوره انرژی اَسپکتس نیز به ادامه ترفندهای قاچاق نفت مانند غیرفعال کردن و جعل پیام‌های سامانه شناسایی خودکار نفتکش‌ها و انجام انتقال کشتی به کشتی محموله‌های نفتی از سوی این دو کشور اشاره کرده است.
او می‌افزاید این به این معنی است که احتمالاً حجم نفت بی‌مشتری ایران بیشتر از برآوردها است و برآورد شرکت مشاوره انرژی وُرتکسا نیز نشان می‌دهد حجم نفت بی‌مشتری ایران از ۷۳ میلیون بشکه نیز فراتر رفته است.
ایالات متحده آمریکا از اکتبر پارسال که ایران دومین حمله موشکی گسترده به خاک اسرائیل را انجام داد، بیش از ۵۰ نفتکش حامل نفت ایران و روسیه را تحریم کرده و باعث اخلال در انتقال نفت ایران شده است.
از طرفی، چین اوایل ماه ژانویه امسال ورود کشتی‌های تحریم‌شده به بندر شاندونگ را که پذیرای بخش اعظم نفت تحریمی ایران، روسیه و ونزوئلا است، ممنوع اعلام کرد.
بنگاه اجاره نفتکش، برائمار، به رویترز گفته است تاکنون ۵۷ درصد از ۱۲۶ نفتکش عظیمی که در کار قاچاق نفت ایران بودند، توسط آمریکا تحریم شده‌اند.
شرکت کپلر می‌گوید جمهوری اسلامی در یافتن نفتکش‌های جدید غیرتحریمی برای انتقال نفت دچار مشکل شده است.
پیشتر شرکت ردیابی نفتکش‌ها، تانکر ترکرز، به همراه کپلر به رادیو فردا گفته بودند که حجم صادرات (بارگیری) نفت ایران در ماه گذشته میلادی نسبت به اواخر سال ۲۰۲۴ مقداری افزایش یافته و به حدود ۱.۶ میلیون بشکه رسیده است.
شرکت وُرتکسا نیز به رویترز گفته است ایران در ماه ژانویه ۱.۷۸ میلیون بشکه صادرات روزانه نفت داشته است.
این گزارش می‌افزاید افزایش صادرات (بارگیری) نفت ایران و ناتوانی در فروش آن به مشتریان چینی باعث شده ذخایر نفت روی آب ایران به شدت افزایش یابد.
اخیراً دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا فرمان احیای «سیاست فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی را امضا کرد که هدف آن رساندن صادرات نفت ایران به «صفر» است؛ اگرچه او اظهار امیدواری کرد که نیازی به استفاده از این اهرم نباشد.
همایون فلکشاهی، کارشناس ارشد شرکت کپلر به رادیو فردا می‌گوید اگر فشارهای آمریکا بر چین، تنها مشتری نفتی ایران، کارگر شود، احتمالاً تا چند ماه آینده فروش روزانه نفت ایران نیم میلیون بشکه کاهش خواهد یافت.
صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۰، آخرین سال ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در دور قبلی ریاست‌جمهوری به ۳۵۰ هزار بشکه سقوط کرده بود.
رویترز همچنین از قول منابع تجارت نفت می‌گوید ایران تخفیف‌های نفتی به مشتریان چینی را به ۵۰ سنت (در مقایسه با نفت شاخص برنت) کاهش داده، در حالی که دو ماه پیش این رقم ۲.۵ دلار بود.
وضعیت بدتر روسیه
وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا ۲۲ دی‌ماه ۱۸۳ نفتکش حامل نفت روسیه به چین و هند را تحریم کرد که البته هشت فروند آن در کار قاچاق نفت ایران نیز مشارکت داشتند.
پس از تحریم این نفتکش‌ها در روزهای پایانی دولت جو بایدن، ذخایر نفت بی‌مشتری روسیه به شدت افزایش یافت.
برآورد شرکت کپلر نشان می‌دهد ذخایر نفت روی آب روسیه در ۲۷ ژانویه امسال با ۲۴ درصد افزایش نسبت به ۱۰ ژانویه از ۸۸ میلیون بشکه فراتر رفته است.
از طرفی هزینه اجاره نفتکش برای انتقال نفت روسیه به چین از زمان تحریم گسترده اخیر آمریکا علیه نفتکش‌ها، سه برابر شده و به ۴.۵ میلیون دلار اوج گرفته است و هزینه بیمه محموله‌های نفتی نیز جهش کرده است.
رویترز می‌نویسد برخی نفتکش‌ها که پیشتر در کار حمل پنهانی نفت ایران بودند، به انتقال نفت روسیه متمایل شده‌اند؛ موضوعی که فشارها بر جمهوری اسلامی برای انتقال نفت به چین را افزایش داده است.
