دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، تهدید کرد در صورت عدم عقب‌نشینی چین از تعرفه‌های ۳۴درصدی که هفته گذشته بر کالاهای آمریکایی اعمال کرد، ۵۰ درصد دیگر بر واردات از چین تعرفه خواهد بست؛ اقدامی که می‌تواند تنش‌ها در جنگ تجاری میان دو کشور را بیش از پیش افزایش دهد.
این جنگ تعرفه‌ها تاکنون هزاران میلیارد دلار از ارزش بازارهای جهانی کاسته است.
آقای ترامپ روز دوشنبه ۱۸ فروردین در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «تمامی گفت‌وگوها با چین دربارهٔ درخواست ملاقات با ما لغو خواهد شد!»
این اعلامیه، بازارهای مالی را دچار نوسانات تازه‌ای کرد؛ بازارهایی که از زمان اعلام تعرفه‌های گسترده از سوی رئیس‌جمهور آمریکا در روز ۱۴ فروردین با روند نزولی مواجه بوده‌اند.
از روز شنبه، تعرفهٔ ۱۰ درصدی بر تمام واردات به بازار مصرفی ایالات متحده اجرایی شده و قرار است تعرفه‌های هدفمند تا سقف ۵۰ درصد نیز از روز چهارشنبه اعمال شود.
تعرفه‌ها و سقوط بازارهای سهام
تا پیش از تهدید دونالد ترامپ به اعمال تعرفهٔ مضاعف ۵۰ درصدی علیه چین، بازارهای بورس آمریکا روز دوشنبه ابتدا سقوط کردند اما پس از آن‌که کوین هَسِت، مشاور کاخ سفید، اعلام کرد که دونالد ترامپ در حال بررسی توقف ۹۰ روزه تعرفه‌ها برای همه کشورها به‌جز چین است، روندی صعودی یافتند.
با این حال، سهام بار دیگر افت کردند، چراکه ان‌بی‌سی به‌نقل از کاخ سفید گزارش داد که اظهارنظر مربوط به توقف تعرفه‌ها «خبر جعلی» بوده است.
سه شاخص اصلی وال‌استریت شامگاه یکشنبه نیز بین چهار تا پنج درصد دیگر سقوط کرده بودند. این بازارها در روزهای پنجشنبه و جمعه نیز شاهد سقوط سهام بودند.
بازارهای مالی آسیا در پی پافشاری دولت ایالات متحده بر اِعمال تعرفه‌های جدید، در نخستین روز هفته کاری با سقوط شدید ارزش سهام روبه‌رو شدند، روند نزولی قیمت نفت ادامه یافت و احتمال وقوع رکود اقتصادی در آمریکا بالاتر رفت.
در نخستین ساعات شروع به کار بازارهای بورس در روز دوشنبه شاخص سهام در استرالیا بیش از چهار درصد سقوط کرد. این رقم در بورس هنگ‌کنگ ۱۲ درصد و تایوان نزدیک به ۱۰ درصد بود.
شاخص سهام نیکی در ژاپن حدود هشت درصد سقوط کرد و بورس سنگاپور هم شاهد بیش از هفت درصد کاهش ارزش بود.
شاخص سهام عربستان سعودی، تداول، روز یکشنبه شش درصد سقوط کرد و روز دوشنبه نیز سه درصد افت نشان داد. این رقم در مورد شاخص سهام بورس قطر، چهار درصد در روز یکشنبه و دو درصد در روز دوشنبه بود. بورس کویت هم پنج درصد در روز یکشنبه افت کرد.
در پاکستان، شاخص سهام این کشور پنج درصد کاهش یافت. پاکستان با تعرفه ۲۹ درصدی دولت دونالد ترامپ روبرو شده است. آمریکا حدود پنج میلیارد دلار منسوجات و سایر کالاها از این کشور وارد می‌کند.
درخواست غرامت از اروپا
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز ۱۴ فروردین تعرفه‌های جدید بر کالاهای وارداتی به آمریکا را اعلام کرد که پس از آن، بازارهای مالی جهان دچار تلاطم‌های شدید شد.
آقای ترامپ بامداد دوشنبه در هواپیمای ریاست جمهوری در پاسخ به سوالی درباره وضعیت سقوط بازار سهام گفت: «من نمی‌خواهم چیزی سقوط کند، ولی گاهی اوقات برای درست کردن چیزی باید دارو مصرف کرد.»
او همچنین خواستار پرداخت غرامت از سوی اروپا به آمریکا شد.
رئیس‌جمهور ایالات متحده گفت: «ما تعرفه زیادی بر اروپا بستیم. آنها پای میز مذاکره می‌آیند. آنها می‌خواهند صحبت کنند، اما هیچ صحبتی در کار نخواهد بود مگر این‌که سالانه پول زیادی را هم برای زمان حال و هم گذشته به ما پرداخت کنند».
او افزود: «من با بسیاری از رهبران اروپایی، آسیایی و سراسر جهان صحبت کردم. آنها برای توافق خود را به آب و آتش می‌زنند، اما من گفتم "ما نباید با کشور شما کسری داشته باشیم"... برای من کسری یک زیان است. ما مازاد خواهیم داشت یا در بدترین حالت ممکن است بیشتر ورشکسته شویم».
آقای ترامپ در مورد مذاکره با چین برای برداشتن تعرفه‌ها گفت که آمریکا باید ابتدا کسری تجاری خود را با این کشور کاهش دهد.
رئیس‌جمهور ایالات متحده ۱۴ فروردین که آن را «روز آزادی» خواند، تعرفهٔ ۳۴ درصدی بر چین وضع کرد. آمریکا پیشتر نیز تعرفهٔ ۲۰ درصدی بر واردات کالاهای چینی اعمال کرده بود.
سقوط بازارهای سهام اروپا
بازارهای سهام اروپا نیز در آغاز معاملات روز دوشنبه خود به شدت سقوط کردند، به‌طوری که ارزش سهام در بورس فرانکفورت تا ۱۰ درصد افت کرد، پاریس بیش از شش درصد، لندن نزدیک به شش درصد، آمستردام بیش از پنج درصد و اسلو و میلان نیز بیش از سه درصد کاهش یافتند.
در همین حال، یانیس استورنارس، رئیس بانک مرکزی یونان، در مصاحبه با روزنامه فایننشال تایمز گفت: «اقدامات تعرفه‌ای دونالد ترامپ می‌تواند رشد اقتصادی منطقه یورو را بین نیم تا یک درصد کاهش دهد».
اظهارات استورنارس در شرایطی است که کشورهای اتحادیه اروپا در حال بررسی اولین مجموعه اقدامات متقابل هدفمند علیه بیش از ۲۸ میلیارد دلار واردات از ایالات متحده، از نخ دندان گرفته تا الماس، در روزهای آینده هستند».
این بلوک ۲۷ کشوری با تعرفه ۲۵ درصدی واردات فولاد و آلومینیوم و خودرو و تعرفه «متقابل» ۲۰ درصدی برای تقریباً همه کالاها روبرو شده‌اند.
کاهش قیمت نفت
از سوی دیگر، خبرگزاری رویترز گزارش داد که بهای نفت در اولین ساعات دوشنبه بیش از سه درصد دیگر کاهش یافت و روند نزولی روزهای اخیر «که به دلیل نگرانی از رکود اقتصادی و احتمال کاهش تقاضا آغاز شده» پی گرفته شد.
بنابر این گزارش، قیمت هر بشکه نفت خام دریای برنت با ۳.۵ درصد کاهش به ۶۳.۳۰ دلار رسید و قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدیت هم ۳.۶ درصد کاهش یافت و به زیر ۶۰ دلار رسید.
پیشتر، در روز جمعه، بهای نفت برنت ۱۰.۹ درصد سقوط کرد و وست تگزاس اینترمیدیت هم ۱۰.۶ درصد کاهش یافت.
در حال حاضر قیمت‌های این دو شاخص نفتی به کمترین سطح از آوریل ۲۰۲۱ (زمان همه‌گیری کرونا) رسیده است.
نگرانی از وقوع رکود اقتصادی یکی از مهم‌ترین دلایل سقوط ارزش سهام در بازارهای جهانی و کاهش شدید قیمت نفت عنوان شده است.
به نوشته شاخص اسپکتیتر، برآورد بازارها نشان می‌دهد که احتمال وقوع رکود اقتصادی در ایالات متحده در سال جاری میلادی به ۶۶ درصد افزایش یافته است.
آقای ترامپ گفته است اِعمال تعرفه‌های گسترده بر کالاهای وارداتی و کاهش کسری تراز تجاری به افزایش تولید در آمریکا منجر خواهد شد.
با این حال ناظران و کارشناسان اقتصادی ارزیابی کرده‌اند که این اقدامات به افزایش تورم و کاهش ارزش دلار منجر خواهد شد و احتمال رکود را بالا می‌برد.
