روزنامۀ «نیویورک تایمز» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داد که جمهوری اسلامی ایران در تلاش است با استفاده از راه‌هایی «میان‌بر و سریع‌تر»، به ساخت «سلاح هسته‌ای ابتدایی و غیرپیشرفته» دست یابد.
این گزارش در آستانۀ دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید که مقابله با برنامه هسته‌ای ایران یکی از محورهای اصلی دستور کار مذاکرات آن‌هاست، منتشر شده است.
نیویورک تایمز روز دوشنبه ۱۵ بهمن با استناد به اظهارات شماری از مقامات کنونی و پیشین آمریکایی نوشت اطلاعات تازه دریافت‌شده دربارۀ برنامه هسته‌ای تهران، مقامات آمریکا را متقاعد کرده که «تیمی مخفی از دانشمندان ایران در حال بررسی راه‌هایی سریع‌تر برای ساخت سلاح هسته‌ای است، حتی اگر سلاح از نوع ابتدایی‌تر آن باشد».
به نوشته این روزنامه، اطلاعاتی که در آخرین ماه‌های دولت جو بایدن در این زمینه گردآوری شد، در جریان انتقال قدرت به اطلاع تیم امنیت ملی دونالد ترامپ نیز رسید.
این گزارش حاکی است که «تیم مخفی در برنامه هسته‌ای ایران با بررسی گزینه‌های جدید توسعه، می‌خواهد ذخایر رو به افزایش سوخت هسته‌ای را در زمانی کوتاه‌تر از یک سال، و اگر شد، طی چند ماه، به سلاح تبدیل کند».
این روزنامه افزود اطلاعات تازهٔ آمریکا حاکی است جمهوری اسلامی ایران که در حملات اخیر اسرائیل «ضعیف» شده و نیروهای نیابتی خود را نیز از دست داده است، دستیابی به سلاح هسته‌ای را راهی برای «احیای توان بازدارندگی» خود در برابر حمله آمریکا و اسرائیل به ایران می‌بیند.
مقامات آمریکایی و اسرائیلی معتقد هستند که ایران هرگز به اندازۀ کنونی «ضعیف» نبوده؛ چراکه گروه افراطی حماس و سازمان حزب‌الله که تأمین مالی و تسلیحاتی آن‌ها وابسته به ایران بود، قدرت خود را برای حمله به اسرائیل از دست داده‌اند، بشار اسد نیز به مسکو گریخته و سوریه دیگر مسیر آسانی برای انتقال تسلیحات ایران در منطقه نیست.
گروه افراطی حماس و حزب‌الله در فهرست تروریستی آمریکا قرار دارند.
این گزارش ادعا کرده در حالی که سپاه پاسداران «مسئول پیشبرد» برنامه هسته‌ای ایران و «دستیابی به راه‌های میان‌بر برای تولید بمب هسته‌ای» است، دولت مسعود پزشکیان و سیاستمداران وابسته به دولت او که از احتمال مذاکره با دولت دونالد ترامپ حمایت می‌کنند، از برنامه‌های واقعی سپاه در مسیر پیشرفت به سوی تولید سلاح هسته‌ای در فرصتی کوتاه‌تر، «بی‌خبر» مانده‌اند.
کریم سجادپور، کارشناس امور ایران در «بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی»، در گفت‌وگو با نیویورک تایمز گفته که از دهه‌ها قبل ایران با وضعیتی روبرو است که در آن نظامیان بر برنامه هسته‌ای، نیروهای نیابتی در منطقه، سرکوب داخلی، گروگان‌گیری و ترور کنترل دارند و به رهبر جمهوری اسلامی گزارش می‌دهند.
به گفتۀ او، این در حالی است که دیپلمات‌ها و سیاستمدارانی که مجاز به گفت‌وگو با رسانه‌ها و مقامات غربی هستند، از واقعیات برنامه هسته‌ای کشورشان «بی‌خبر» بوده و «وظیفۀ تکذیب کردن» در برابر خارجی‌ها را دارند.
مقامات غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدت زیادی است که می‌گویند غنی‌سازی اورانیوم در برنامه هسته‌ای ایران که اکنون در سطح ۶۰ درصد غنی می‌شود، تنها در چند روز قابل ارتقا به خلوص ۹۰ درصدی برای تولید بمب خواهد بود و اورانیوم ۶۰ درصدی که ایران تا کنون انبار کرده، برای تولید چهار تا پنج بمب کفایت می‌کند.
با این حال، موضوع اصلی برای ایران تبدیل اورانیوم غنی‌شده به یک کلاهک پیچیده و کوچک شده است که قابلیت سوار کردن بر موشک بالستیک را داشته باشد؛ امری که ممکن است یک سال‌ونیم تا دو سال زمان‌بر باشد.
مقامات آمریکایی گفته‌اند به همین دلیل، تهران «بهترین راه بازدارندگی را تبدیل سوخت به یک سلاح هر چند ابتدایی دانسته که به زمان زیادی نیاز ندارد».
این مقامات معتقدند سلاحی که از چنین راه میان‌بری تولید شود، «تهدید تهاجمی فوری» نخواهد بود و استفاده از آن علیه اسرائیل هم آسان نیست، اما به تهران امکان می‌دهد که دنیا را از آزمایش چنین بمبی و تبدیل خود به «قدرت هسته‌ای» آگاه کند تا کشورهایی که قصد حمله به ایران دارند، وادار شوند در مورد تصمیم‌شان بیشتر فکر کنند.
دونالد ترامپ در نخستین هفتۀ بازگشت به قدرت گفته بود خوب بود اگر موضوع هسته‌ای ایران بدون حمله اسرائیل حل می‌شد.
هم‌زمان، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در مورد احتمال بازگشت سیاست «فشار» دولت ترامپ به تهران، به شبکه فاکس نیوز گفت ایران همچنان در تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است.
