وزیر خارجه ایالات متحده اعلام کرد «مذاکرات مستقیم» آمریکا و ایران دربارۀ برنامۀ هستهای جمهوری اسلامی ایران روز شنبه ۲۳ فروردین در عمان برگزار خواهد شد.
مارکو روبیو در جلسه دولت ایالات متحده که پنجشنبه ۲۱ فروردین به ریاست دونالد ترامپ برگزار شد، با اعلام این خبر افزود: «امیدواریم این گفتوگوها به صلح ختم شود و ما به آن خوشبین هستیم.»
آقای روبیو همچنین گفت: «ما کاملاً روشن گفتهایم که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت و فکر میکنم همین موضعگیری زمینهساز این دیدار شده است.»
رسانههای نزدیک به حکومت ایران نیز در روزهای اخیر از برگزاری نشست مقدماتیِ هیئتهای ایران و آمریکا در روز شنبه در پایتخت عمان خبر دادهاند، اما تأکید کردهاند که آنان «بهصورت غیرمستقیم گفتوگو خواهند کرد».
براساس گزارشهای قبلی، ریاست هیئت ایرانی در این گفتوگوها با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، و ریاست هیئت آمریکایی با استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، است.
بحث بر سر «مستقیم» یا «غیرمستقیم» بودن این دیدار در حالی همچنان در جریان است که سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده روز چهارشنبه اعلام کرد گفتوگوهای روز شنبه «مذاکرۀ رسمی نیست» و میتوان آن را نشست تعیین چارچوب گفتوگوها دانست.
روزنامۀ واشینگتن پست نیز از احتمال عدم حضور فرستادهٔ ویژهٔ رئیسجمهور آمریکا در نشست عمان در صورت پافشاری ایران بر غیرمستقیم بودن گفتوگوها خبر داده بود.
در مقابل، عباس عراقچی روز سهشنبه ابتدا تأکید کرده بود که ایران «هیچ قراری» برای تبدیل مذاکره به «مستقیم» ندارد اما ساعاتی بعد در گفتوگو با تلویزیون ایران گفت شکل انجام این مذاکره «مهم نیست»، بلکه «مؤثر بودن آن مهم است».
محور اصلی مذاکرات ایران و آمریکا برنامۀ هستهای جمهوری اسلامی ایران و توان بالقوه ایران در ساخت سلاح هستهای است. دونالد ترامپ بارها گفته است اگر جمهوری اسلامی تن به مذاکره ندهد و از برنامه تسلیحات هستهای خود دست نکشد، با گزینۀ حمله نظامی مواجه خواهد شد.
او روز چهارشنبه ۲۰ فروردین نیز گفت: «اگر نیاز به اقدام نظامی باشد، ما دست به این اقدام خواهیم زد. اسرائیل به وضوح در این امر مشارکت جدی خواهد داشت. آنها هدایت حمله را برعهده خواهند داشت. ولی هیچکس ما را هدایت نمیکند، اما ما کاری را که میخواهیم انجام میدهیم».
آقای ترامپ در مورد انتظارات خود از نشست روز ۲۳ فروردین در عمان هم گفت که جدول زمانی قطعی برای دستیابی به نتیجه در این مذاکرات ندارد.
آقای ترامپ اسفند پارسال گفته بود که نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، فرستاده و پیشنهاد گفتوگو داده است. مقامهای ایرانی در آن زمان اعلام کردند که تهران تحت فشار و تهدید وارد مذاکره نخواهد شد، اما تهران سرانجام موافقت کرد که در عمان با نمایندهٔ ویژهٔ ترامپ در امور خاورمیانه مذاکره داشته باشد.
موافقت حکومت ایران با انجام مذاکره با دولت ترامپ در حالی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۹ بهمن پارسال گفته بود که مذاکره با دولت دونالد ترامپ «عاقلانه نیست، هوشمندانه نیست، شرافتمندانه نیست».
او ۲۲ مرداد سال ۱۳۹۷، در دولت اول ترامپ، هم در یک سخنرانی تأکید کرده بود: «مذاکره با آمریکا را امام ممنوع اعلام کرد، من هم ممنوع اعلام کردم. اگر هم بر فرض محال یک وقتی قرار بود دولت جمهوری اسلامی با دولت آمریکا مذاکره بکند، با دولت ترامپ هرگز مذاکره نخواهد کرد».