«اينجا محل کنسولگری ايران در مزار شريف است، من محمود صارمی، خبرنگار ايرنا هستم؛ طالبان چند ساعت پيش وارد مزار شريف شدند. مزار شريف به دست طالبان سقوط کرد، عده‌ای از نيروهای طالبان در محوطه کنسولگری ايران ديده می شوند. به من بگوييد چه وظيفه ای ...»
اين آخرين خبری بود که محمود صارمی، مسؤول دفتر خبر گزاری جمهوری اسلامی در مزار شريف افعانستان، در روز ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ مخابره کرد. او بلافاصله همراه با چند تن ديگر از کارکنان کنسولگری جمهوری اسلامی ايران در آن شهر کشته شد.
جمهوری اسلامی ايران از آن هنگام گروه طالبان را مسئول اين کشتار دانسته است.
پس از اين رويداد، به پيشنهاد انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، با استقبال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ودولت محمد خاتمی و با تصويب شورای فرهنگ عمومی، روز ۱۷ مرداد به عنوان روز خبرنگار ناميده شد.
از آن هنگام تاکنون، مقام های جمهوری اسلامی ايران با فرا رسيدن روز ۱۷ مرداد، سخنانی را در بزرگداشت مقام روزنامه نگار می گويند و يا مراسمی برگزار می کنند. از جمله، محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری اسلامی ايران روز يکشنبه گفت که خبرنگاران حرمت انسان و انديشه و قلم را پاس می‌دارند و زندگی خود را در راه رساندن پيام‌های آزادی بخش و اخبار احياگر انسان فدا می‌کنند.
از سوی ديگر نيز محمدجعفرمحمدزاده، معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز دوشنبه گفت: اين وزارت خانه برای حل مشکلات معيشتی و تامين امنيت شغلی خبرنگاران تلاش می‌کند.
همچنين محمد حسن صالحی مرام، معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رييس‌جمهور، از نهايی شدن گردشکار مربوط به وعده رييس‌جمهور مبنی بر اعطای وام ۳۰ ميليون تومانی ساخت مسکن به خبرنگاران خبر داد.
در اين ميان، رضا معينی، مسئول بخش ايران، افغانستان و تاجيکستان گزارشگران بدون مرز، در گفت و گو با راديو فردا، شرايط خبرنگاران در ايران را از زاويه ای ديگر بررسی می کند و می گويد:«ايران از جمله سه کشوری است که زندان بزرگ روزنامه نگاران به شمار می روند.»
وی می افزايد:«هم اکنون در ايران ۲۶ روزنامه نگار و ۱۶ وب نگار زندانی هستند. اين تعداد که در زندان به سر می برند، بازمانده بخش عمده ای از روزنامه نگاران ايران، يعنی بيش از ۲۵۰ روزنامه نگار هستند که پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ بازداشت شدند.»
در اين ميان، علی مزروعی، رييس انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، در يادداشتی در وبسايت ندای سبز آزادی نوشت: از زمان روی کارآمدن دولت احمدی نژاد، حاکميت تلاش فراوانی کرده است تا با مصادره روز خبرنگار و برگزاری مراسم های تشريفاتی، وضعيت اسف باری که دامنگير فعاليت های رسانه ای و روزنامه نگاران ايران کرده است را پرده پوشی کند .
وی اشاره کرد که تنها پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ ، بيش از ۱۳۰ روزنامه نگار بازداشت و زندانی و به سال ها جس و محروميت از فعاليت های مطبوعاتی محکوم شده اند.
از جمله اين روزنامه نگاران احمد زيدآبادی، عيسی سحرخيز، مسعود باستانی، کيوان صميمی، بهمن احمدی امويی، مهدی محموديان، ابوالفضل عابدينی، علی مليحی و سعيد متين پور هستند.
هنگامه شهيدی، سيامک قادری، مسعود لواسانی، احسان محرابی، نادر کريمی جونی و محمد داوری از ديگر خبرنگارانی هستند که در اين مدت بازداشت و زندانی شده اند.
مسيح علی نژاد، روزنامه نگار در بريتانيا، که در مورد روزنامه نگاران و خبرنگاران بازداشت شده پس از انتخابات گزارشی تهيه کرد که در «سی ان ان ای ریپورت» منتشر شد، به راديو فردا می گويد:«پس از انتخابات مخدوش رياست جمهوری در سال ۸۸، شمار زيادی از روزنامه نگاران و فعالان رسانه ای بازداشت شدند که تعداد آنان در گزارشم که خيلی دقيق نيست، ۱۰۸ نفر است. برخی از آنان به قيد وثيقه آزادند و برخی ديگر بدون دريافت مرخصی همچنان در زندانند.»
او ضمن اشاره به اين موضوع که شماری از روزنامه نگاران نيز ايران را ترک کرده اند، اضافه می کند:«يکی از روزنامه نگاران نيز به نام عليرضا افتخاری در جريان راهپيمايی ۲۵ خرداد کشته شد که پرونده او در سازمان گزارشگران بدون مرز باز است.»
خانم علی نژاد فشار بر روی روزنامه نگاران و فعالان رسانه ای را تا اندازه ای زياد دانست که به گفته او، وکلای مدافعشان نيز مورد بازخواست قرار گرفته و برخی از آنها نيز بازداشت شده اند.»
پيش از اين نيز و در سه دهه گذشته، خبرنگاران و روزنامه نگاران بسياری احضار و بازداشت شده اند.
همچنين می توان به درگذشت رحمان هاتفی و سيامک پورزند در دوره حکومت جمهوری اسلامی ايران اشاره کرد که روايت های گوناگونی در مورد جان باختن آنها وجود دارد.
در همين حال، به نوشته علی مزروعی، رييس انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، در دو سال اخير، بيش از ۱۰ روزنامه مستقل و آزاد اصلاح طلب تعطيل يا توقيف شده اند.
پيشتر و در سه دهه گذشته شمار بسيار زيادی از روزنامه ها و نشريه های منتقد و يا اصلاح طلب در ايران توقيف شده و دهها روزنامه نگار مجبور به خروج از ايران شده اند.
اين آخرين خبری بود که محمود صارمی، مسؤول دفتر خبر گزاری جمهوری اسلامی در مزار شريف افعانستان، در روز ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ مخابره کرد. او بلافاصله همراه با چند تن ديگر از کارکنان کنسولگری جمهوری اسلامی ايران در آن شهر کشته شد.
جمهوری اسلامی ايران از آن هنگام گروه طالبان را مسئول اين کشتار دانسته است.
پس از اين رويداد، به پيشنهاد انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، با استقبال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ودولت محمد خاتمی و با تصويب شورای فرهنگ عمومی، روز ۱۷ مرداد به عنوان روز خبرنگار ناميده شد.
از آن هنگام تاکنون، مقام های جمهوری اسلامی ايران با فرا رسيدن روز ۱۷ مرداد، سخنانی را در بزرگداشت مقام روزنامه نگار می گويند و يا مراسمی برگزار می کنند. از جمله، محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری اسلامی ايران روز يکشنبه گفت که خبرنگاران حرمت انسان و انديشه و قلم را پاس می‌دارند و زندگی خود را در راه رساندن پيام‌های آزادی بخش و اخبار احياگر انسان فدا می‌کنند.
از سوی ديگر نيز محمدجعفرمحمدزاده، معاون مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز دوشنبه گفت: اين وزارت خانه برای حل مشکلات معيشتی و تامين امنيت شغلی خبرنگاران تلاش می‌کند.
همچنين محمد حسن صالحی مرام، معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رييس‌جمهور، از نهايی شدن گردشکار مربوط به وعده رييس‌جمهور مبنی بر اعطای وام ۳۰ ميليون تومانی ساخت مسکن به خبرنگاران خبر داد.
در اين ميان، رضا معينی، مسئول بخش ايران، افغانستان و تاجيکستان گزارشگران بدون مرز، در گفت و گو با راديو فردا، شرايط خبرنگاران در ايران را از زاويه ای ديگر بررسی می کند و می گويد:«ايران از جمله سه کشوری است که زندان بزرگ روزنامه نگاران به شمار می روند.»
وی می افزايد:«هم اکنون در ايران ۲۶ روزنامه نگار و ۱۶ وب نگار زندانی هستند. اين تعداد که در زندان به سر می برند، بازمانده بخش عمده ای از روزنامه نگاران ايران، يعنی بيش از ۲۵۰ روزنامه نگار هستند که پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ بازداشت شدند.»
در اين ميان، علی مزروعی، رييس انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، در يادداشتی در وبسايت ندای سبز آزادی نوشت: از زمان روی کارآمدن دولت احمدی نژاد، حاکميت تلاش فراوانی کرده است تا با مصادره روز خبرنگار و برگزاری مراسم های تشريفاتی، وضعيت اسف باری که دامنگير فعاليت های رسانه ای و روزنامه نگاران ايران کرده است را پرده پوشی کند .
وی اشاره کرد که تنها پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ ، بيش از ۱۳۰ روزنامه نگار بازداشت و زندانی و به سال ها جس و محروميت از فعاليت های مطبوعاتی محکوم شده اند.
از جمله اين روزنامه نگاران احمد زيدآبادی، عيسی سحرخيز، مسعود باستانی، کيوان صميمی، بهمن احمدی امويی، مهدی محموديان، ابوالفضل عابدينی، علی مليحی و سعيد متين پور هستند.
هنگامه شهيدی، سيامک قادری، مسعود لواسانی، احسان محرابی، نادر کريمی جونی و محمد داوری از ديگر خبرنگارانی هستند که در اين مدت بازداشت و زندانی شده اند.
مسيح علی نژاد، روزنامه نگار در بريتانيا، که در مورد روزنامه نگاران و خبرنگاران بازداشت شده پس از انتخابات گزارشی تهيه کرد که در «سی ان ان ای ریپورت» منتشر شد، به راديو فردا می گويد:«پس از انتخابات مخدوش رياست جمهوری در سال ۸۸، شمار زيادی از روزنامه نگاران و فعالان رسانه ای بازداشت شدند که تعداد آنان در گزارشم که خيلی دقيق نيست، ۱۰۸ نفر است. برخی از آنان به قيد وثيقه آزادند و برخی ديگر بدون دريافت مرخصی همچنان در زندانند.»
او ضمن اشاره به اين موضوع که شماری از روزنامه نگاران نيز ايران را ترک کرده اند، اضافه می کند:«يکی از روزنامه نگاران نيز به نام عليرضا افتخاری در جريان راهپيمايی ۲۵ خرداد کشته شد که پرونده او در سازمان گزارشگران بدون مرز باز است.»
خانم علی نژاد فشار بر روی روزنامه نگاران و فعالان رسانه ای را تا اندازه ای زياد دانست که به گفته او، وکلای مدافعشان نيز مورد بازخواست قرار گرفته و برخی از آنها نيز بازداشت شده اند.»
پيش از اين نيز و در سه دهه گذشته، خبرنگاران و روزنامه نگاران بسياری احضار و بازداشت شده اند.
همچنين می توان به درگذشت رحمان هاتفی و سيامک پورزند در دوره حکومت جمهوری اسلامی ايران اشاره کرد که روايت های گوناگونی در مورد جان باختن آنها وجود دارد.
در همين حال، به نوشته علی مزروعی، رييس انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، در دو سال اخير، بيش از ۱۰ روزنامه مستقل و آزاد اصلاح طلب تعطيل يا توقيف شده اند.
پيشتر و در سه دهه گذشته شمار بسيار زيادی از روزنامه ها و نشريه های منتقد و يا اصلاح طلب در ايران توقيف شده و دهها روزنامه نگار مجبور به خروج از ايران شده اند.
