وبسایت «اکسیوس» گزارش داد که ایران در مذاکرات روز ۲۳ فروردین با آمریکا، قصد دارد پیشنهاد کند که پیش از گفت‌وگوها برای دستیابی به توافق جامع، روی یک «توافق هسته‌ای موقت» کار کنند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، قرار است روز شنبه در عمان با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفت‌وگو کند.
اکسیوس به نقل از یک «دیپلمات اروپایی» و یک «منبع آگاه» نوشت: «ایرانی‌ها فکر می‌کنند دستیابی به یک توافق هسته‌ای پیچیده و بسیار فنی ظرف دو ماه غیر واقعی است و آن‌ها می‌خواهند برای جلوگیری از تشدید تنش، زمان بیشتری در اختیار داشته باشند».
این موضوع از آن رو اهمیت دارد که بر اساس گزارش‌ها، رئیس‌جمهور آمریکا در نامه اسفندماه خود به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، «دو ماه» به ایران برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید «ضرب‌الاجل» داده بود.
ایالات متحده در این فاصله به تقویت حضور نظامی خود در منطقه پرداخته است تا در صورت «شکست دیپلماسی»، گزینه نظامی در دسترس باشد.
دونالد ترامپ روز ۲۰ فروردین گفت: «اگر نیاز به اقدام نظامی باشد، ما دست به این اقدام خواهیم زد. اسرائیل به وضوح در این امر مشارکت جدی خواهد داشت. آن‌ها هدایت حمله را برعهده خواهند داشت».
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، به اکسیوس گفته است: «به نظر می‌رسد ایرانی‌ها معتقدند که بعید است در چارچوب زمانی که رئیس‌جمهور ترامپ در نظر دارد، به یک توافق پایدار رسید. بنابراین ممکن است لازم باشد یک توافق موقت را به عنوان توقفی برای رسیدن به توافق نهایی در نظر بگیریم».
این وبسایت می‌گوید که نمایندگی ایران در سازمان ملل حاضر به اظهار نظر در این زمینه نشده است.
محورهای «توافق موقت»
بر اساس این گزارش، توافق موقت بین ایالات متحده و ایران می‌تواند شامل تعلیق بخشی از فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم، رقیق‌سازی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی و اجازه دسترسی بیشتر بازرسان سازمان ملل به تاسیسات هسته‌ای ایران باشد.
اکسیوس به نقل از کارشناسان افزوده که این گام‌ها می‌تواند زمان گریز ایران برای تولید سلاح هسته‌ای را افزایش دهد. اما این اقدامات همچنین می‌تواند به اعتمادسازی و دنبال کردن مذاکرات برای دستیابی به یک توافق جامع کمک کند.
یک توافق موقت همچنین می‌تواند شامل تمدید «مکانیسم ماشه» باشد که بخشی از توافق هسته‌ای تیرماه ۱۳۹۴ موسوم به «برجام» است. در صورت نقض توافق، مکانیسم ماشه به طرف‌های مقابل ایران اجازه می‌دهد تا خواستار بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شوند.
این سازوکار قرار است در ماه اکتبر منقضی شود.
فرانسه، بریتانیا و آلمان به ایران گفته‌اند که در صورت عدم دستیابی به توافق جدید تا پایان ماه ژوئن، روند اجرایی مکانیسم ماشه را آغاز خواهند کرد.
به نوشته این وبسایت، یک توافق موقت احتمالاً شامل درخواست تهران مبنی بر تعلیق کارزار «فشار حداکثری» ترامپ بر اقتصاد ایران نیز می‌شود. مشخص نیست که آیا رئیس‌جمهور آمریکا حاضر به انجام این کار است یا نه.
شمخانی: ایران پیشنهادات مهم و قابل اجرا ارائه می‌کند
در همین حال، علی شمخانی مشاور سیاسی رهبر جمهوری اسلامی در پست تازه‌ای در شبکهٔ اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت که وزیر خارجه ایران با «اختیارات کامل» راهی عمان است.
به ادعای او، «تهران به دور از نمایش و لفاظی مقابل دوربین‌ها به‌دنبال توافق واقعی و عادلانه است، پیشنهادات مهم و قابل اجرا آماده است».
آقای شمخانی توضیحی در مورد «پیشنهادات مهم» ایران نداده و تنها گفته که «اگر واشینگتن با صداقت و اراده توافق وارد شود، مسیر توافق روشن و هموار خواهد بود».
مشاور سیاسی خامنه‌ای یک روز پیشتر تهدید کرده بود در صورتی که ایران در «شرایط حمله نظامی» قرار گیرد، دست به «اخراج بازرسان آژانس و قطع همکاری با آن» خواهد زد و اورانیوم غنی‌سازی‌شده را به «مکان‌های امن و نامشخص» منتقل می‌کند.
