میانجی گران قطری پیش‌نویس جدید طرح آتش‌بس برای پایان دادن به جنگ ۱۵ ماهه درنوار غزه و تبادل گروگان‌های اسرائیلی با تعدادی زیادی از زندانیان فلسطینی را برای گروه افراطی حماس و دولت اسرائیل ارسال کرده‌اند.
یک هفته قبل از آغاز دوران ریاست‌جهوری دونالد ترامپ، مقامات آمریکایی نیز گفتند مذاکرات در دوحه پیشرفت شایانی داشته و ممکن است توافق نهایی به‌زودی حاصل شود.
با این همه، در مورد نحوه اجرای طرح جدید آتش‌بس توافق صورت نگرفته و همه طرف‌های حاضر در مذاکرات می‌گویند توافق نهایی هنوز قطعی نیست.
خبرگزاری رویترز با استناد به سخنان مقامات اسرائیلی و فلسطینی محورهای اصلی طرح جدید آتش‌بس در نوار غزه را بررسی کرده است. مقامات گروه حماس تاکنون نظرات خود در مورد جزئیات این طرح را اعلام نکرده‌اند.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروه تروریستی اعلام شده است.
آزادی و بازگشت گروگان‌ها
در اولین گام ۳۳ گروگان اسرائیلی شامل کودکان، بیماران و مجروحان، مردهای بالای ۵۰ سال و زنان از جمله نظامیان زن، آزاد خواهند شد. اسرائیل بر این باور است که اکثر این افراد زنده هستند ولی در تأیید این موضوع هنوز اطلاعات رسمی از حماس دریافت نکرده است.
اولین گام از اجرای طرح آتش‌بس چندین هفته طول خواهد کشید. هر چند مقامات اسرائیلی گفتند مدت اجرای این مرحله هنوز دقیقاً مشخص نشده است ولی مقامات فلسطینی گفتند این دوره حدود ۶۰ روز خواهد بود.
اگر مرحله اول طبق برنامه‌ریزی پیش برود، در روز شانزدهم از شروع اجرای طرح آتش‌بس مذاکرات در مورد مرحله دوم با هدف تضمین آزادی سایر گروگان‌های اسرائیلی که هنوز زنده هستند، از جمله همه گروگان‌های مرد زیر ۵۰ سال و همه نظامیان مرد، و همین‌طور بازگرداندن اجساد گروگان‌هایی که جان خود را از دست داده‌اند، آغاز خواهد شد.
اسرائیل در ازای آزادی گروگان‌ها تعداد قابل توجهی از زندانیان فلسطینی، از جمله افراد محکوم به حبس‌های طولانی به دلیل انجام حملات مرگبار را آزاد خواهد کرد. ولی تعداد دقیق زندانیانی که آزاد خواهند شد به‌شمار گروگان‌های اسرائیلی که هنوز زنده هستند بستگی خواهد داشت.
مقامات اسرائیلی گفته‌اند «چند صد» زندانی فلسطینی آزاد خواهند شد ولی مقامات فلسطینی می‌گویند این تعداد بیش از هزار نفر خواهد بود.
هنوز مشخص نیست زندانیان فلسطینی که آزاد خواهند شد به کجا فرستاده می‌شوند، ولی این موضوع مشخص شده که زندانیان محکوم به مشارکت در حملات مرگبار یا قتل به کرانه باختری نخواهند رفت.
آن دسته از زندانیانی که در حمله ۱۵ مهر پارسال به خاک اسرائیل مشارکت داشتند آزاد نخواهند شد.
عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی
تا آزادی تمامی گروگان‌ها، ارتش اسرائیل از نوار غزه خارج نخواهد شد ولی عقب‌نشینی تدریجی از اولین مراحل اجرای طرح جدید آتش‌بس شروع خواهد شد. البته ارتش اسرائیل برای دفاع از شهرها و روستاهای مرزی این کشور در نوار پیرامونی باریکه غزه می‌ماند.
توافق‌های مشخصی در مورد موازین امنیتی در گذرگاه مرزی صلاح الدین (فیلادلفی) در مرز جنوبی باریکه غزه و مصر پیش‌بینی شده است و چند روز پس از شروع اجرای آتش‌بس ارتش اسرائیل از بخش‌هایی از این محدوده مرزی عقب‌نشینی خواهد کرد.
ساکنان غیر مسلح بخش شمالی باریکه غزه اجازه خواهند یافت به این منطقه برگردند و تدابیری برای جلوگیری از ورود اسلحه به این منطقه نیز پیش‌بینی شده است. ارتش اسرائیل از کریدور نظامی نتساریم در بخش مرکزی نوار غزه که این باریکه را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند خارج خواهد شد.
گذرگاه مرزی رفح، بین نوار غزه و مصر، به تدریج فعالیت خود را از سر خواهد گرفت و افراد مجروح و بیمار و سایر موارد بشردوستانه اجازه خواهند یافت برای معالجه از نوار غزه خارج شوند.
افزایش کمک‌های بشردوستانه
ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه در حد قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت. سازمان ملل و سایر نهادهای امدادرسان بین‌المللی در ماه‌های اخیر بارها هشدار داده‌اند که ساکنان غزه از یک بحران بشری شدید رنج می‌برند.
اسرائیل اجازه خواهد داد کمک‌های بیشتری وارد غزه شود ولی طرف‌های حاضر در مذاکرات در مورد میزان ورود کمک‌های بشردوستانه، چگونگی انتقال کمک‌ها به نیازمندان و معضل غارت کمک‌های خارجی توسط باندهای تبهکار محلی اختلاف نظر دارند.
حکومت آینده نوار غزه
این موضوع که چه نهاد یا تشکیلاتی در آینده اداره امور داخلی نوار غزه را برعهده خواهد گرفت، هنوز روشن نشده است.
به نظر می‌رسد که به دلیل پیچیدگی و حساسیت‌های سیاسی این موضوع و احتمال به شکست کشیده شدن مذاکرات جاری در مورد آتش‌بس فعلاً این موضوع از گفتگوها کنار گذاشته شده است.
اسرائیل اعلام کرده که در صورت باقی ماندن حماس در قدرت به جنگ ادامه می‌دهد. درعین حال واگذار کردن اداره امور داخلی نوار غزه به تشکیلات خودگردان فلسطینی را نیز رد کرده است.
علاوه بر این، دولت اسرائیل از ابتدای بحران اخیر تأکید کرده که حتی پس از پایان عملیات نظامی، کنترل امنیتی بر نوار غزه را حفظ خواهد کرد.
در مقابل جامعه بین‌المللی معتقد است که امور داخلی نوار غزه باید بر عهده فلسطینی‌ها باشد ولی اقدامات و رایزنی‌ها برای یافتن نهادی مناسب برای انجام این وظیفه، از جمله نهادهای جامعه مدنی یا سران قبایل، تاکنون به نتیجه نرسیده است.
همزمان مذاکراتی نیز بین آمریکا، اسرائیل و امارات متحده عربی برای سازماندهی یک تشکیلات اداری موقت در جریان بوده که تا زمان ایجاد اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطینی اداره امور داخلی نوار غزه را برعهده بگیرد.
