در پی تماس تلفنی رئیس‌جمهور آمریکا با روسای جمهور روسیه و اوکراین، مقامات سه کشور از «آغاز جدی روند صلح» خبر می‌دهند.
دونالد ترامپ عصر چهارشنبه ۲۴ بهمن به وقت مسکو «حدود یک‌ساعت و نیم» با ولادیمیر پوتین تلفنی گفت‌وگو کرد و متعاقباً با ولودیمیر زلنسکی تماس گرفت. او هر دو گفت‌وگو را «بسیار مثبت» ارزیابی و ابراز اطمینان کرد که مذاکرات صلح برای پایان جنگ روسیه علیه اوکراین «موفقیت‌آمیز» خواهد بود.
دونالد ترامپ از مارکو روبیو وزیر خارجه، جان رتکلیف مدیر سازمان اطلاعات مرکزی، مایکل والتز مشاور امنیت ملی و استیو ویتکاف فرستاده ویژه آمریکا خواسته است تا مذاکرات با روسیه و اوکراین را رهبری کنند.
عدم‌حضور کیث کیلاگ، نمایندۀ ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور روسیه و اوکراین، در این گروه، فوراً مورد توجه تحلیلگران قرار گرفت.
گزارش‌ها حاکی است حذف این مقام آمریکایی که بر ضرورت مسلح کردن اوکراین و تحکیم موضع این کشور در مذاکرات آتی تاکید داشت، «به درخواست کرملین صورت گرفته است».
همزمان، رهبران اروپایی در بیانیه‌ای مشترک خواستار آن شده‌اند تا در هرگونه توافق بین واشینگتن و مسکو برای پایان جنگ روسیه علیه اوکراین، موضع اروپا و کی‌یف در نظر گرفته شود. رهبران اروپایی در بیانیه‌ٔ تازهٔ خود تاکید کرده‌اند که متحدان اروپایی اوکراین مصمم هستند تا رسیدن به صلحی عادلانه و ماندگار، به حمایت از اوکراین ادامه دهند.
بسیاری از رسانه‌ها در گزارش‌های خود از « ذوق‌زدگی روسیه» و «روز سیاه برای اوکراین» نوشته‌اند.
واکنش‌ها در مسکو
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت‌وگوی تلفنی دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین را «دارای اهمیت فراوان» خواند، به ویژه که به گفتهٔ او رهبران دو کشور «مدت طولانی با یکدیگر تماسی نداشته‌اند».
او ادعا کرد که دولت جو بایدن خواهان ادامهٔ جنگ بود اما «دولت کنونی در پی آن است که تمام اقدامات لازم برای برقراری صلح باید انجام شود» که به گفته او «مطلوب روسیه» است و بر آمادگی مسکو برای مذاکره با واشینگتن تاکید کرد.
آقای پسکوف تایید کرد که ولادیمیر پوتین از دونالد ترامپ برای سفر به مسکو دعوت کرده و در عین حال از اعلام تاریخ دقیق و دستور کار نخستین مذاکرات رهبران دو کشور سر باز زد و گزارش‌ها دربارهٔ عربستان سعودی به عنوان محل احتمالی این دیدار را رد یا تأیید نکرد.
سخنگوی کرملین همچنین سوال‌های خبرنگاران دربارهٔ سرپرستی گروه مذاکره‌کنندگان روس از سوی یوری اوشاکوف، دستیار رئيس‌جمهور روسیه، یا کریل دمیتریف، رئيس صندوق سرمایه‌گذاری‌های مستقیم روسیه، را بی‌پاسخ گذاشت.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه که در روزهای اخیر برای تحویل یک زندانی آمریکایی به مسکو پرواز و بنابه گزارش‌های فاکس‌نیوز و واشینگتن پست، «سه ساعت و نیم» با ولادیمیر پوتین گفت‌وگو کرده بود، به خبرنگاران گفت که «آقای کریل میانجی مهمی بود».
کریل دمیتریف در سال ۲۰۱۷ نمایندهٔ رئيس‌جمهور روسیه در مذاکرات غیررسمی با آمریکا بود که در آن زمان اریک پرینس، موسس گروه مزدوران بلیک‌واتر، سرپرستی آن را بر عهده داشت.
گزارش‌ها حاکی است دمیتریف با جَرِد کوشنر، داماد دونالد ترامپ و یکاترینا تیخونووا دختر ولادیمیر پوتین روابط دوستانه دارد.
در روزهای اخیر گزارش‌های متعددی منتشر شده که از گمانه‌‌زنی‌ها درباره رایزنی‌های دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین پیش از روز چهارشنبه حکایت دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجهٔ روسیه، از تایید یا تکذیب این موضوع سر باز زده و در ادامه، نگرانی‌های رهبران اروپایی که بنا به ادعای او «یادشان رفته که سیاست یعنی مذاکرات متمدنانه» را به سخره گرفته است. او تماس تلفنی روز چهارشنبهٔ دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین را «گفت‌وگوی دو انسان مودب و خوش‌برخورد» توصیف کرده است.
روزنامه‌های نزدیک به کرملین و شبکه‌های تلویزیون ملی، اصلی‌ترین ابزار تبلیغات سیاسی در روسیه، یک‌صدا از تماس تلفنی دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین و اظهارات رئيس‌جمهور آمریکا دربارهٔ سناریوهای احتمالی برای اوکراین استقبال کردند.
یوگنی پوپوف، مجری تلویزیونی که در دورهٔ جو بایدن رئيس‌جمهور پیشین آمریکا در فهرست تحریمی قرار گرفت، مدعی شد: «عجبا! دونالد ترامپ دنیای غرب را متلاشی می‌کند و این همان چیزی‌ست که روسیه همواره خواسته است».
در مقابل، عده‌ای از تحلیلگران سیاسی خواستار برخورد محتاطانه شده‌اند. سرگئی مارکدونوف، کارشناس امور بین‌الملل، در وبلاگ خود مذاکرات پیش‌روی آمریکا و روسیه را «بسیار دشوار» ارزیابی کرد و افزود: «پوتین حتی به کمک ترامپ نمی‌تواند آنچه در اوکراین می‌خواهد را به دست آورد».
دمیتری کولزوف، تحلیلگر سیاسی، نیز نوشته است: «تاکید پوتین بر ریشه‌کنی دلایلی که به جنگ منجر شده سخنان او در سه سال پیش را تکرار می‌کند و بدان معناست که او خود را در بهترین موقعیت برای مذاکره می‌بیند؛ مشکل این است که این موضع ترامپ را راضی نخواهد کرد».
از روز چهارشنبه ارزش روبل و سهام بزرگ‌ترین شرکت‌های روسی به طور چشمگیری افزایش یافته است.
واکنش‌ها در کی‌یف
در سوی دیگر، دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی [در تماس تلفنی خود] راه دستیابی به صلح پایدار و قابلیت‌های صنعتی اوکراین از جمله در تولید پهپادها و سایر تجهیزات نظامی را بررسی کردند.
در حالی‌که این تماس تلفنی در همان روز دیدار رئيس‌جمهور اوکراین با اسکات بِسِنْت رئيس خزانه‌داری آمریکا در کی‌یف انجام شد، تاکید شده که «توافق جدید در عرصهٔ امنیت، اقتصاد و مواد معدنی» ادامه می‌یابد.
در همین‌حال رئيس‌جمهور اوکراین طی پیام ویدئویی روزانهٔ خود اعلام کرد: «معتقدیم که در کنار آمریکا و سایر متحدانمان می‌توانیم روسیه را به صلح وادار کنیم».
در آستانهٔ سفر ولودیمیر زلنسکی به کنفرانس امنیتی مونیخ، که به باور رئیس‌جمهور اوکراین، فرصتی دیگر برای متقاعد کردن متحدان به ضرورت حمایت از کشورش است، نگرانی غالب در کی‌یف این است که امکان دارد «سرنوشت اوکراین طی تماس تلفنی دونالد ترامپ و ولودیمیر پوتین تعیین شده باشد».
الکساندر مرژکو، رئیس کمیتهٔ روابط بین‌الملل در پارلمان اوکراین، به بخش اوکراینی رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد گفت: «منطقی است که چون اوکراین از سوی روسیه هدف تجاوز نظامی قرار گرفته، کشورهای دموکراتیک حامی اوکراین هستند اما رئیس‌جمهور آمریکا همواره دربارهٔ کشته‌شدگان در روسیه و اوکراین صحبت می‌کند و از تمایل دو طرف به صلح سخن می‌گوید».
او در ادامه می‌گوید: «اگر پوتین طرفدار صلح است، می‌تواند دستور دهد جنگ پایان یابد، اما پوتین در پی آن است که اوکراین و اروپا مطالباتش را بپذیرند. تماس دونالد ترامپ با کرملین که عملاً انزوای بین‌المللی پوتین را متوقف کرده است، انتظارهای رئيس‌جمهور روسیه از تحقق خواسته‌هایش را تقویت می‌کند».
تحلیلگران اوکراینی نسبت به قصد دولت جدید آمریکا برای دستیابی به منابع معدنی کمیاب اوکراین به‌شدت بدبین هستند.
هیئت سردبیری «دزرکالو تیژنیا»، از مهم‌ترین روزنامه‌های اوکراینی، نوشته‌اند: «چنین توافقی به معنای آن است که آمریکا حامی دموکراسی در اوکراین نیست، بلکه می‌خواهد از مشکلات اوکراین که در جنگ با روسیه تضعیف شده سود مالی برد».
طرح «تبادل منابع طبیعی غنی اوکراین با کمک‌های نظامی آمریکا» پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از سوی رئيس‌جمهور اوکراین مطرح شد. این طرح از دید کی‌یف قرار بود ضامن ادامهٔ کمک‌های آمریکا برای آزادسازی مناطق اشغال شده باشد اما حدود نیمی از ذخایر این مواد کمیاب در قلمرویی است که به اشغال روسیه درآمده است.
مقامات ارشد اوکراینی می‌گویند که کی‌یف برای پایان جنگ نیازمند تضمین‌های محکم امنیتی است.
اما دونالد ترامپ رئیس‌جمور آمریکا می‌گوید آمریکا باید پول کمک‌های خود را از اوکراین پس بگیرد.
او همچنین با بیان این‌که «احتمال دارد اوکراین روزی بخشی از روسیه شود»، احیای تمامیت ارضی اوکراین را بعید می‌داند.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، نیز بازگرداندن مرزهای اوکراین به سال ۲۰۱۴ را «امری نشدنی» خوانده و با عضویت اوکراین در ناتو مخالفت کرده است اما تاکید کرده این به آن معنا نیست که آمریکا به اوکراین خیانت می‌کند.
عدم‌عضویت اوکراین در ناتو و ضمیمه شدن چهار استان اوکراین به علاوهٔ کریمهٔ الحاقی به خاک روسیه از مهم‌ترین مطالبات کرملین است.
