شیب تند سقوط قیمت دلار و دیگر ارزهای خارجی در بازار ایران بهفاصلۀ کوتاهی از پایان گفتوگوهای ایران و آمریکا در عمان را برخی ناظران به یک سونامی تشبیه کردهاند.
بهای ارزهای خارجی در بازار آزاد ارز در دو روز گذشته حدود ۲۰ درصد سقوط کرده و صبح دوشنبه قیمت دلار آمریکا به ۸۵ هزار تومان رسید.
بامداد دوشنبه روند سقوط قیمت طلا نیز در بازارهای ایران ادامه یافت و قیمت سکه امامی به ۷۷ میلیون تومان رسید. هر قطعه سکه بهار آزادی هم با کاهش ۹ میلیون و ۳۱۰ هزار تومانی، ۷۰ میلیون و ۱۹۵ هزار تومان شد.
در اواخر اسفندماه قیمت سکه امامی به ۹۷ میلیون تومان و بهار آزادی به ۸۷ میلیون تومان رسیده بود.
بامداد یکشنبه ۲۴ فروردین قیمت دلار وارد کانال ۸۰ هزار تومان شد و حتی لحظاتی به ۸۳ هزار تومان هم رسید.
ارزش ریال ایران که قبلاً تا ۱۰۶ هزار تومان در برابر هر یک دلار افت کرده بود، یک روز پیش از این گفتوگوها در کانال ۱۰۰ هزار تومان قرار داشت اما با پایان گرفتن این نشست و بهویژه پس از انتشار بیانیۀ کاخ سفید، قیمت دلار روز شنبه وارد کانال ۹۴ هزار تومان شدو شیب سقوط آن روز یکشنبه هم ادامه یافت.
این در حالی است که گروههای سیاسی تندرو مانند اعضای جبهه پایداری و یا رسانههایی چون روزنامۀ کیهان از اساس عنوان میکنند که چشمانداز روشنی را برای این گفتوگوها متصور نیستند.
حتی روزنامۀ «جوان» که نزدیک به سپاه است و در عنوان اصلی خود با این گفتوگوها همدلی نشان داده و مینویسد «احتمال تبدیل مذاکرات به شیوه مستقیم زیاد» است، دربارۀ نتیجۀ آن «هشدار جدی» داده و نوشته است که در صورت توافق هم مشکلات اقتصادی ایران حل نخواهد شد و این انتظار، امید داشتن به «نقطهای خیالی» است.
جواد رحیمپور، کارشناس اقتصادی در تهران، در گفتوگو با رادیوفردا میگوید، سقوط قیمت دلار بهنسبت پایه در ایران بیسابقه نیست و اکنون سقوط ۲۰ تا ۲۵ هزارتومانی دلار در بازار آزاد شاید به لحاظ عددی بزرگ باشد اما از نقطهنظر درصدی تفاوتی با تجارب گذشته ندارد.
آقای رحیمپور معتقد است که اگر آنچه پیرامون گفتوگوهای ایران و آمریکا گفته شده ادامه پیدا کند، میتوان امیدوار بود که قیمت دلار در کانال غیررسمی در همین محدوده ۸۰ هزار تومان و ۷۵ هزار تومان تثبیت شود.
بهاعتقاد این کارشناس اقتصادی، ریزش بیشتر قیمت دلار شوکی به «بخش عرضه و تقاضای واقعی» وارد خواهد کرد و در این میان بخش تولید و صادرات و واردات ایران زیان خواهد کرد.
جواد رحیمپور دربارۀ انتظار شهروندان از کاهش قیمت کالاها و خدمات در ایران نیز میگوید قیمت کالاهای مصرفی با دلار حدود ۷۰ هزار تومان تعیین میشود و با قیمتِ دلارِ انتظاراتِ روانی نیست.
با این حال آقای رحیمپور بر این باور است که اگر روند این گفتوگوها در روند مثبت ادامه داشته باشد و قیمت دلار رسمی سقوط کند، در چند ماه آینده میتوان انتظار سیر سقوط قیمت کالاها را در بازار داشته باشیم.
این اقتصاددان نزدیک شدن به سال مالی جدید را هم مزید بر علت میداند و میگوید دولت تزریق نقدینگی را بهدلیل کسری در بودجهاش پیشبینی کرده و اگر این گفتوگوها گشایشی در پی نداشته باشد، آن کسری بودجه باید به اقتصاد تزریق شود و این عاملی است که اجازه نمیدهد قیمت کالاها کاهش پیدا کند.
جواد رحیمپور از برداشته شدن تحریمهای نفتی و آزاد شدن پولهای بلوکهشدۀ ایران به عنوان شروطی یاد میکند که میتواند دولت را در تثبیت قیمت نرخ ارز در کانال کنونی کمک کند.
این کارشناس از شهروندان ایرانی نیز میخواهد در شرایطی که بازار با نوسان روبهرو است، تحلیلهای میانه را در برابر تحلیل های حداکثری -که بیشتر در سمت حکومت است- برای رفتارهای اقتصادیشان مدنظر قرار دهند.
بهگفتۀ آقای رحیمپور، کسانی که پیشتر دلار و یا طلا خریدهاند، اگر پول ملی تقویت شود، قدرت خریدشان حفظ میشود.
او میافزاید، اگر کسی ارزی خریده و قیمت آن سقوط کرده در صورت توافق احتمالی ضرر نخواهد کرد. در بسیاری از موارد شهروندان فرق بین قدرت خرید و ارزش پول ملی را درک نمیکنند و طبیعتاً دلالان و نوسانگیران به این موضوع دامن میزنند.