وبسایت خبری اکسیوس میگوید ایران در دیدار دیپلماتهای خود با نمایندگان اروپا، درست پیش از مراسم تحلیف ریاستجمهوری دونالد ترامپ، «پیشنهاد» مذاکره دربارۀ یک توافق هستهای جدید با حضور دولت آمریکا را مطرح کرده است.
اکسیوس روز پنجشنبه چهارم بهمن به نقل از «دیپلماتهای اروپایی» نوشت که نمایندگان ایران در دیدار با مذاکرهکنندگان اروپایی پیشنهاد گفتوگو درباره توافقی جدید و جدا از برجام را مطرح کردهاند.
به نوشتۀ این وبسایت، نمایندگان تهران اصرار داشتهاند که اروپاییها این پیشنهاد را با دولت دونالد ترامپ مطرح کرده و پاسخ واشینگتن را به تهران منتقل کنند.
مقامهای جمهوری اسلامی هنوز به این گزارش واکنش نشان ندادهاند.
اشاره اکسیوس به دیدار نمایندگان ایران و قدرتهای اروپایی در ژنو برای بحث دربارهٔ برنامهٔ هستهای تهران است که تنها یک هفته پیش از بازگشت دونالد ترامپ، رئیسجمهور جدید ایالات متحده آمریکا، به کاخ سفید انجام شد.
این دیدار روز ۲۴ دیماه با حضور مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، و همتایان او از سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان محرمانه انجام شد و جزئیات زیادی از آن منتشر نشده است.
کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالمللی وزیر خارجه ایران، که در این دیدار حضور داشت تنها کسی بود که در شبکه ایکس نوشت که در این نشست «ایدههایی را در دو حوزهٔ رفع تحریم و هستهای که برای حصول به یک توافق ضروری هستند» بررسی کردیم و «این اتفاق نظر وجود داشت که باید برای رسیدن به یک توافق مذاکرات از سر گرفته شود».
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز جمعه به خبرنگاران در بروکسل گفت که تمامی نشانهها از جمله صحبتهای دونالد ترامپ حاکی از آن است که آمریکا، یعنی دولت ترامپ، اینبار با ایرانیها میخواهد نوعی گفتوگو درباره برنامه هستهای داشته باشد و ابراز امیدواری کرد که این توافق به دست آید.
این مقام که نخواست نامش فاش شود افزود: «همزمان با اتحادیه اروپا، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه نقش نهادی در شورای امنیت سازمان ملل دارد که برجام را تأیید کرده است. بنابراین، او هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام است. طی چهار سال گذشته، ما وظیفه دیگری نیز پیدا کردهایم که تسهیل مذاکرات بین ایالات متحده و ایران بوده است».
این مقام ارشد اتحادیه اروپا سپس گفت: «باید ببینیم واکنش تهران چه خواهد بود و آیا میخواهد مستقیم با آمریکاییها گفتوگو کند یا نه».
این مقام بلند پایه اتحادیه اروپا در ادامه حضور اتحادیه اروپا در این فرایند را مهم ارزیابی کرد و به خبرنگاران گفت: «به دو دلیل عمده اتحادیه اروپا در این فرآیند حضور خواهد داشت؛ اول اینکه ما به شدت به استفاده صلحآمیز و غیرنظامی از برنامه هستهای ایران علاقهمندیم و دوم اینکه تحریمهایی وجود دارد که توسط اتحادیه اروپا اعمال شدهاند، نه توسط کشورهای عضو. بنابراین نیاز به اقدامی از سوی اتحادیه اروپا در اینباره است».
در کمتر از یک هفتهای که از تحلیف دونالد ترامپ میگذرد، او چند بار دربارهٔ ایران صحبت کرده، اما تاکنون به «پیشنهادی» که اکسیوس گزارش داده، اشاره نکرده است.
رئیسجمهور آمریکا شامگاه پنجشنبه همزمان با امضای فرمانهای اجرایی گفت امیدوار است که برای حل مسائل ایران نیازی به اقدام نظامی نباشد.
او در دولت اول خود، سیاست «فشار حداکثری» را در برابر ایران در پیش گرفت که بهشدت بر درآمدهای تهران از فروش نفت اثر گذاشت و گفته میشود که دولت دوم او نیز احتمالاً این سیاست را پی خواهد گرفت.
ایران در سال ۱۳۹۴ با قدرتهای غربی ازجمله ایالات متحده به توافق هستهای موسوم به «برجام» دست یافت که بر اساس آن و در مقابل رفع تحریمهای آمریکا و اروپا علیه تهران، جمهوری اسلامی هم ابعاد برنامۀ هستهای خود را محدود میکرد.
با این حال در سال ۱۳۹۷، همزمان با دور اول ریاستجمهوری ترامپ، دولت آمریکا از برجام خارج شد. تهران هم در مقابل بهشکل تدریجی از تعهدات برجامی خود عدول کرد و از جمله به میزان انباشت و غلظت غنیسازی اورانیوم افزود؛ موضوعی که نهایتاً در سال گذشته میلادی به صدور دو قطعنامۀ انتقادی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجامید.
رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه در پاسخ به سوال مجری شبکه فاکسنیوز که از او پرسید آیا به حکومت ایران اعتماد دارد؟ گفت باید به توافقی دست یافت که راههایی برای اعتماد کامل به آن باشد و جدول زمانی دقیقی داشته باشد.