خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، می‌گوید شورای عالی فضای مجازی به رفع فیلتر پیام‌رسان واتس‌اپ و اپلیکیشن گوگل پلی رای مثبت داده است. این شورا طرحی ۳۲ بندی را تصویب کرده که به گفته کارشناسان می‌تواند اینترنت در ایران را محدودتر کند.
این جلسه روز سه‌شنبه چهارم دی برگزار شد و ایرنا اعلام کرده که اعضای این شورا ضمن «تأکید بر اهمیت حکمرانی قانونمند در فضای مجازی» به رفع محدودیت برخی سکوهای خارجی شامل واتس‌اپ و گوگل پلی رأی مثبت داده‌اند.
این دو اپلیکیشن در پی اعتراض‌های «زن زندگی آزادی» در سال ۱۴۰۱ و همزمان با سرکوب شدید معترضان فیلتر شده بودند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین نوشته شورای عالی فضای مجازی که با دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تأسیس شده است، بر «حمایت از سکوهای داخلی» نیز تأکید کرده است.
این در حالی است که در آستانه برگزاری این جلسه، خبرگزاری مهر سندی را منتشر کرده که نشان می‌دهد بر اساس طرح شورای عالی فضای مجازی قرار است یک «بسته حمایتی تبلیغات» به ارزش ۵۰ میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های داخلی اختصاص یابد.
در این سند آمده که «مرحله اول» طرح شورا همچنین شامل «احداث زیرساخت» برای سکوهای محتوای داخلی نیز خواهد بود.
سازمان «صندوق فناوری باز» روز ۲۷ آذر در گزارشی دربارهٔ پیام‌رسان‌های مورد تأیید جمهوری اسلامی اعلام کرد که این پیام‌رسان‌ها «امن نیستند»، حریم خصوصی کاربران را «نقض» می‌کنند و سرورهای حکومتی پشتیبان آن‌ها، کاربران را تحت نظر دارند.
از سوی دیگر در مرحله سوم طرح شورای عالی فضای مجازی به «ساماندهی اینترنت اقشار» اشاره شده است که به گفته متخصصان آی‌تی همان «اینترنت طبقاتی» است.
وبسایت دیجیاتو با ابراز نگرانی از محتوای این طرح نوشته است که «اینترنت طبقاتی قرار است با شدت بیشتری پیگیری شود».
به نوشته این وبسایت، همچنین مواردی در این طرح وجود دارد که «احتمالاً باعث گران شدن ترافیک خارجی خواهند شد».
محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، که یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی است، ساعتی بعد تصویب طرح «۳۲ بندی» در این شورا را تأیید کرد. او به جزئیات بیشتری درباره این طرح اشاره نکرده است، اما به نظر می‌رسد اشاره به سند منتشر شده در خبرگزاری مهر دارد.
شورای عالی فضای مجازی جلسات خود را پشت درهای بسته برگزار می‌کند و رأی اعضای آن به شکل شفاف اعلام نمی‌شود. همچنین هنوز مشخص نشده است که آیا این طرح به شکل کامل مورد تصویب این شورا قرار گرفته است یا نه.
رئیس‌جمهور در ایران، براساس قانون، رئیس شورای عالی فضای مجازی هم هست؛ هرچند این مقام نسبتاً تشریفاتی است و اعضای شورا با حق رأی برابر و عموماً منصوبان مستقیم شخص خامنه‌ای هستند اما رئیس شورا قدرت تعیین صورت جلسات و مصوبات را دارد.
روز توزدهم آذر، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس جمهور ایران، گفته بود اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی مخالف «رفع فیلترینگ» هستند و آن را به صلاح نمی‌دانند.
عزت‌الله ضرغامی، رسول جلیلی، سعیدرضا عاملی، حمید شهریاری، مسعود ابوطالبی، رضا تقی‌پور، مهدی اخوان بهابادی، کامیار ثقفی، محمد سرافراز و محمد حسن انتظاری ۱۰ عضو حقیقی این شورا هستند که با حکم علی خامنه‌ای به عضویت شورا درآمده‌اند.
علاوه بر روسای سه قوه و چند وزیر، مسئولان دیگری مانند رئیس سازمان صداوسیما، فرمانده‌کل سپاه پاسداران، فرمانده‌کل نیروی انتظامی و رئیس سازمان تبلیغات اسلامی اعضای حقوقی این شورا هستند، اما آقای قائم‌پناه به هویت مخالفان رفع فیلترینگ اشاره نکرده بود.
رهبر جمهوری اسلامی پیش و پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی بارها از «ول و رها» بودن فضای مجازی در ایران انتقاد کرده است.
علی خامنه‌ای در سخنرانی نوروزی سال ۱۴۰۰ از «ول» بودن فضای مجازی در ایران انتقاد کرد و گفت: «ما افتخار می‌کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده‌ایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ‌وجه افتخار ندارد ... [فضای مجازی] ما در یک جهاتی واقعاً ول است».
او در تیر ۱۴۰۱ نیز در سخنرانی برای مقامات قوه قضائیه خواستار برخورد با فضای مجازی شد چرا که به ادعای او «امنیت روانی مردم را از بین می‌برد».
در حالی که انتقادها از عدم تحقق وعده «رفع فیلترینگ» مسعود پزشکیان بالا گرفته است، شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با یادآوری سخنان رئیس‌جمهور در دوران انتخابات، از او خواسته‌اند به وعده‌اش درباره استعفا در صورت عدم تحقق قول‌هایش عمل کند.
از سوی دیگر، عده‌ای از کارشناسان فن‌آوری اطلاعات و روزنامه‌نگاران، طی ساعت‌های منتهی به برگزاری جلسه امروز شورای عالی فضای مجازی در شبکه‌های اجتماعی یادآوری کرده‌اند که برداشتن محدودیت یک یا دو اپلیکیشین به معنای تحقق وعده «رفع فیلترینگ» نیست.
برخی کاربران نیز با اشاره به سند فاش شده از طرح شورای عالی فضای مجازی گفته‌اند که این طرح می‌تواند به «دائمی شدن» فیلترینگ اینترنت در ایران منجر شود.
ستار هاشمی، وزیر اطلاعات و فن‌آوری، در پی انتشار خبر رفع فیلترینگ واتس‌اپ و گوگل پلی، بدون اشاره به طرحی که محتوای آن فاش شده است، گفت که «گام اول» رفع محدودیت برداشته شد و «این مسیر ادامه دارد».
اما کامبیز نوروزی، حقوقدان، در واکنش به مصویه شورای عالی فضای مجازی در کانال تلگرام خود نوشت که این تصمیم «ابزار غیرصادقانه تبلیغاتی» برای این شورا است تا ادعا کند رفع فیلترینگ آغاز شد.
او در این زمینه اضافه کرد: «واقعیت این است که این شورا همچنان بر ادامه فیلترینگ اصرار کرده و مانع از رفع فیلترینگ مهمترین سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها شده است.»
طی سال‌های اخیر تعدادی از مهمترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان یا شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، ایکس (توئیتر سابق)، اینستاگرام، تلگرام و سیگنال به دلایل امنیتی یا با احکام قضائی فیلتر شده‌اند.
