مجید محمدی جامعه‌شناس ایرانی مقیم آمریکاست.
در ۳۶ سال گذشته پرونده‌هايی در افکار عمومی و رسانه‌های ايران باز شده که جرائم مربوطه جنبه‌ی عمومی داشته اما اين پرونده‌ها يا در دستگاه قضا تشکيل نشده يا چه در مرحله ی تحقيق و چه در مرحله ی صدور حکم به جايی نرسيده است. ماهيت اين پرونده‌ها چه بوده است؟ چرا اين پرونده‌ها بررسی نشده يا در نهايت بايگانی شدند؟ وجه مشترک اين پرونده‌ها چيست؟
انقلاب ۵۷ جامعهٔ ایران را به دو بخش خودی و غیر خودی تقسیم کرد و این دوگانگی همچنان ادامه دارد. جامعهٔ ایران بیش از سه دهه است در وضعیت «نه جنگ، نه صلح» میان دو گرایش اسلامگرایانه و عرفیگرایانه (اسلام شخصی غیر سیاسی به علاوهٔ بی‌دینی) به سر می‌برد. این وضعیت بسیار عمیق‌تر از وضعیت جنگ میان اسلامگرایان و کمونیست‌ها و بعد میان خود اسلامگرایان در دههٔ اول تاسیس جمهوری اسلامی است که به کشتار ده‌ها هزار نفر انجامید. شکاف اسلامگرایی/عرفیگرایی حتی به سطح خانواده‌ها نیز بسط پیدا کرد.
داستان از کشتار سربازان سوری و اعضای ارتش آزاد سوريه توسط تازه از راه رسيده های اسلامگرا به سوريه و کشتن نيروهای امريکايی در عراق آغاز شد.
حسن روحانی چهارمین رئیس دولتی است که از صافی شورای نگهبان منصوب ولی فقیه گذشته، از انتخابات مهندسی‌شده گذر کرده و مورد تنفیذ علی خامنه‌ای قرار گرفته‌است.
رادیو فردا در هفته های گذشته مطالبی در مورد دین، دولت و دمکراسی منتشر کرده است. رادیو فردا با استقبال از بررسی آرای مختلف، مباحث مرتبط با دین و دموکراسی را ادامه می‌دهد.
پس از بربريتی که در پاريس در حمله به يک فروشگاه مواد غذايی و دفتر يک روزنامه انجام شد و با شعار الله اکبر و ادعای انتقام گيری از توهين به پيامبر اسلام ۱۷ تن سلاخی شدند کار توجيه کنندگان اين اعمال در رسانه‌های جمهوری اسلامی و برخی رسانه‌های غربی از سوی نيروهای اسلامگرا و ضد غربی و ضد امپرياليست آغاز شده است.
معاون حقوقی رئيس قوه‌ی مجريه می گويد: "در حال حاضر ۱۰ ميليون پرونده در محاکم قضايی، ۵.۳ ميليون پرونده در شورای حل اختلاف و ۵. ۵ ميليون پرونده در محاکم دادگستری وجود دارد که اگر هر خانواده ۴ عضو داشته باشد اين مساله نشان از درگيری ۴۰ ميليون نفر با مسائل حقوقی و قضايی دارد." (۸ دی ۱۳۹۳) به نظر می آيد که تفاوت ميان پرونده‌های مطرح در محاکم قضايی و پرونده‌های مطرح در محاکم دادگستری از جنس پرونده‌های کيفری و مدنی يا در مرحله‌ی تحقيق و دادگاه باشد که گوينده آن را روشن نساخته است.
تا کنون به دو وجه از برنامه‌های اسلامگرايان (به عنوان ايدئولوژی‌های سياسی برای کسب قدرت، که متفاوت است با عنوان باور مذهبی به اسلام) در کشورهای غربی و غير غربی به خوبی توجه شده است: تلاش برای دست يابی به سلاح‌های کشتار جمعی مثل سلاح‌های اتمی، شيميايی و ميکربی، و بر هم زدن امنيت و نظم عمومی جهت بی ثبات کردن دولت‌ها و بی کفايت نشان دادن نهادهای امنيتی و انتظامی.
به چهار دليل امکان عملی همه پرسی در جمهوری اسلامی به رغم طرح آن در قانون اساسی وجود ندارد و اين اصل نيز در کنار ديگر اصول مربوط به حقوق مردم عاطل و بی نتيجه است.
بحث از جنبش سبز و اعتراضات سال ۸۸ آن چنان در سخنان مقامات سياسی، انتظامی، نظامی و تبليغاتی جمهوری اسلامی آن چنان پس از پنج سال رونق دارد که گويی پايانی بر ان متصور نيست.
چرا عده‌ی قابل توجهی در مقياس ميليونی از سربازی در جمهوری اسلامی فرار می کنند؟
برنهاده من در اين نوشته آن است که رابطه مستقيمی ميان جايگاه يک فرد در منحنی قدرت سياسی در رژيم های اقتدارگرا و تمسک وی به نظريه توطئه وجود دارد.
ميل به کسب علم در ايران همواره با شوق به کسب مدرک و منزلت اجتماعی ناشی از آن آميخته بوده است. در اين ميان قدرتمندان و ثروتمندان در پی آن بوده‌اند که راه ميان بری برای کسب مدرک با اتکا به قدرت و ثروت خود و نه طی مراحل و فرايندهای لازم پيدا کنند. آيا اکنون با اتکا به ثروت و قدرت می توان هر گونه مدرکی را در ايران کسب کرد؟
مقامات ديروز و امروز جمهوری اسلامی دهه‌ها قبل از گرفتن قدرت و دهه‌ها بعد از آن مدعی ريختن طرحی نو برای اداره‌ی عالم (حکومت جهانی اسلام) و ساختن انسانی تازه (انسان طراز مکتب) بوده‌اند.
انتخابات مجلس دهم در پايان سال ۱۳۹۴ برگزار خواهد شد و بيش از حدود يک سال به اين ماجرا هفته‌هاست ائتلاف‌ها و يارگيری‌ها آغاز شده است. اين ائتلاف‌ها چه تفاوتی با دوره‌های قبل دارد و چه چشم اندازی از مجلس دهم به دست می دهد؟
مقامات جمهوری اسلامی در موضوع قصاص هنگامی که در برابر پرسش خبرنگاران خارجی قرار می گيرند (آنها قرار نيست در اين موارد به پرسش خبرنگاران ايرانی پاسخ دهند) نفس مسئوليت کشتن را به گردن اوليای دم می اندازند به اين عنوان که به دليل عدم رضايت صاحبان دم محکوم به قصاص اعدام می شود.
روحانيت شيعه در ايران علی رغم تغيير نقش آن از يک گروه غالبا عرضه کننده خدمات دينی (برگزار کننده‌ی نماز ميت و خواندن قران بر سر قبور، سخنرانی در مراسم ختم، روضه خوانی در خانه‌ها، اجرای مراسم صيغه‌ی عقد شرعی، امامت جماعت مساجد، و برگزاری مراسم عزاداری رهبران شيعه) به غالبا اداره کشور (بر عهده گرفتن مسئوليت در سطوح بالای قوای مجريه، مقننه و قضاييه، اجرای نماز در مراکز دولتی، ايفای نقش قاضی، حضور در هيئت امنای بنيادها، شرکت‌ها و دانشگاه‌ها، حضور در شوراهای دولتی، اداره‌ی دستگاه‌های تبليغاتی و ديوانسالاری دينی دولتی) هنوز اين واقعيت را نپذيرفته که هم خود دارد نقش تازه‌ای را ايفا می کند و هم مردم اين تغيير نقش را مشاهده کرده و واقعيتی تازه را تجربه می کنند.
پديده‌‌ی اسيد پاشی مختص به ايران و جوامع مسلمان نيست. از آسيا (افغانستان، پاکستان، هند، چين، عراق، عربستان سعودی، بنگلادش، لائوس و کامبوج) تا آفريقا (آفريقای جنوبی، اوگاندا، و اتيوپی)، و از خاورميانه تا امريکای جنوبی می توان اين پديده را مشاهده کرد.
مجید محمدی، جامعه شناس مقیم امریکا، دلایل کاهش شدید تعداد زنان شاغل در ایران را بررسی می کند.
بیشتر
