به دنبال امضای قرارداد موسوم به توافقنامه جامع راهبردی» میان ایران و روسیه، ولادیمیر پوتین می‌گوید توسعه نیروگاه هسته‌ای بوشهر توسط روسیه به دلیل مشکل تسیوه حساب از طرف ایران، با تأخیر مواجه شده است.
پایگاه اطلاع رسانی دولت جمهوری اسلامی روز جمعه ۲۸ دی اعلام کرد که «توافقنامه جامع راهبردی» ایران و روسیه به امضای روسای جمهور دو کشور رسیده است.
مسعود پزشکیان پس از سفر به تاجیکستان وارد مسکو شد تا در دیدار با ولادیمیر پوتین، این توافقنامه بین دو این دو کشور امضا شود؛ ساعتی پس از ورود او رسانه‌های دو طرف از امضای آن خبر دادند.
روسای جمهور دو کشور پس از امضای قرارداد، در نشستی مطبوعاتی به تشریح نتایج دیدار خود و توافقنامه امضا شده پرداختند.
در این نشست ولادیمیر پوتین به نیروگاه هسته‌ای بوشهر در ایران اشاره کرد و گفت که مسکو در حال بررسی ساخت واحدهای جدید این نیروگاه در ایران است.
به گزارش خبرگزاری اینترفکس روسیه، او در این زمینه توضیح داد: «ما یک پروژه بزرگ در صنعت انرژی هسته‌ای داریم. یکی از واحدها (در نیروگاه بوشهر) با موفقیت فعالیت می‌کند و اکنون در حال مذاکره درباره ساخت واحدهای دیگر هستیم».
رئیس‌جمهور روسیه افزود: «ما همه‌چیز را کمی به تأخیر انداختیم که مرتبط با تسویه حساب‌ها و پرداخت‌ها است. این مسئله‌ای مخفی نیست. با این وجود کار پیش می‌رود و رو به جلو حرکت می‌کند.»
این در حالی است که نیروگاه بوشهر، تنها نیروگاه هسته‌ای ایران، سهمی یک درصدی در تولید برق کشور دارد و طی یک دهه گذشته مجموعا ۷۰ تراوات ساعت تولید برق داشته که ارزش آن در بازارهای منطقه‌ای به ۵ میلیارد دلار نیز نمی‌رسد.
مسعود پزشکیان نیز روز جمعه در نشست خبری پس از امضای این قرارداد گفت که «فصل جدیدی در روابط میان ایران و روسیه» در همه زمینه‌ها به‌ویژه در زمینه همکاری‌های اقتصادی را خواهد گشود.
او پیش از امضای توافقنامه نیز در دیدار با ولادیمیر پوتین، ارتباط جمهوری اسلامی ایران با روسیه را «حیاتی، حساس و راهبردی» ارزیابی کرد و گفت تهران قصد دارد در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، فرهنگی و امنیتی روابط خود را با مسکو گسترش دهد.
او در عین حال با تاکید بر اینکه «موانع تحقق توافق‌های قبلی رفع شده» به موضوع نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران نیز اشاره کرد.
آقای پزشکیان افزود: «مراحل اجرایی نیروگاه هسته‌ای به خوبی پیش می‌رود. توافقات در این باره امروز امضا خواهد شد».
به نوشته رسانه‌های ایران، ولادیمیر پوتین نیز در این دیدار گفته که «در زمینه انرژی، حمل و نقل، هسته‌ای، گردشگری، همکاری بشردوستانه، فرهنگی» همکاری‌های دو کشور گسترش خواهد یافت.
او در عین حال گفته است: «اطلاع داریم که آنچه در مسائل دوجانبه روسیه و ایران انجام می‌شود، تحت ملاحظات و کنترل» علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، است.
کاخ کرملین چهار روز پیشتر در بیانیه‌ای خبر داده بود که مسکو و تهران در جریان سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران به روسیه، پیمان «همکاری جامع راهبردی» را امضا خواهند کرد.
ساعتی بعد اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در یک نشست خبری با تایید این گفت که روند تهیه این معاهده حدود دو سال و نیم طول کشیده و این موافقتنامه «متن به‌روز شده» توافق‌نامه‌ای است که در اواخر دهه ۷۰ بین دو کشور منعقد شده است.
سند همکاری ۲۰ ساله دو کشور در سال ۲۰۲۰ به پایان رسید و در طول پنج سال گذشته که این سند به طور خودکار تمدید شده بود، مقام‌های جمهوری اسلامی بارها خواستار امضای سند جدیدی شده بودند.
خبرگزاری رویترز گزارش داده که روسیه و ایران توافق کرده‌اند که همکاری‌های خود را در زمینه امنیت و دفاعی گسترش دهند.
در این توافقنامه آمده است که دو کشور برای مقابله با تهدیدهای نظامی و امنیتی با یکدیگر مشورت و همکاری خواهند کرد و در رزمایش‌های مشترک نظامی، هم در سرزمین‌های خود و هم فراتر از آن، مشارکت خواهند داشت.
خبرگزاری دولتی تاس روسیه از سوی دیگر خبر داده که بر اساس این پیمان دو طرف توافق کرده‌اند در صورت حمله به یکی از دو کشور، هیچ کمکی به متجاوز ارائه ندهند.
بر اساس این گزارش، در یکی از بندهای این توافقنامه تصریح شده است: «در صورتی که هر یک از طرف‌های پیمان مورد تجاوز قرار گیرد، طرف دیگر هیچ‌گونه کمک نظامی یا غیرنظامی که به ادامه تجاوز منجر شود به متجاوز ارائه نخواهد داد و تلاش خواهد کرد تا اختلافات پیش‌آمده بر اساس منشور سازمان ملل متحد و سایر قوانین بین‌المللی حل و فصل شود».
همچنین بر اساس این توافقنامه روسیه و ایران متعهد شده‌اند که از استفاده از سرزمین‌های خود برای حمایت از جنبش‌های جدایی‌طلب یا هرگونه اقداماتی که ثبات و تمامیت ارضی را تهدید می‌کند و نیز اقدامات خصمانه علیه یکدیگر، جلوگیری کنند.
پیشتر کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو، گفته بود ماهیت سند جدیدی که حالا به امضای دو طرف رسیده متفاوت از پیمان‌های امنیتی روسیه با دو کشور کره شمالی و بلاروس است.
پیمان روسیه با کره شمالی که در ماه نوامبر امضا شد و همچنین پیمان روسیه با بلاروس که ماه اکتبر امضا شده بود، هر دو، شامل بندی درباره «دفاع متقابل» بودند.
سفر مسعود پزشکیان به روسیه یک ماه پس از حمله شورشیان در سوریه و سرنگونی بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع این کشور، انجام می‌شود؛ حکومتی که به طور کامل از حمایت تهران برخوردار بود.
این سفر در عین حال تنها چند روز پیش از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا انجام شد، آقای ترامپ به دنبال پایان سریع درگیری‌ها در اوکراین و خاورمیانه است.
ایران و روسیه، هر دو، تحت تحریم‌های شدید غرب قرار دارند و از آغاز حمله نظامی مسکو به اوکراین همکاری‌های نظامی خود را گسترش داده‌اند؛ موضوعی که تحریم‌های جدیدی علیه تهران به دنبال آورد.
