معاونان وزیر خارجه ایران روز جمعه ۲۶ اردیبهشت در استانبول با مدیران سیاسی وزارتهای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان (سه کشور اروپایی طرف برجام) دیدار و گفتوگو کردند.
این اولین نشست دو طرف از آغاز مذاکرات هستهای تهران و واشینگتن بود و ابتدا قرار بود حدود دو هفته پیش در رم برگزار شود اما به تعویق افتاد.
به گفته کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزارت خارجه ایران، طرفها در دیدار استانبول به تبادل نظر در مورد آخرین وضعیت مذاکرات هستهای تهران و واشینگتن پرداختند.
او با تاکید بر اینکه ایران و سه کشور اروپایی «مصمم به حفظ و استفاده بهینه از دیپلماسی هستند»، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در صورت لزوم، دوباره برای ادامه گفتوگوها دیدار خواهیم کرد.»
کریسیتین ترنر، مدیر سیاسی وزارت خارجه بریتانیا، نیز با اشاره به اینکه در این دیدار طرفهای اروپایی از مذاکرات جاری میان تهران و واشنیگتن استقبال کردند، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با توجه به فوریت موضوع، توافق کردیم که دوباره با هم دیدار کنیم.»
همچنین خبرگزاریهای آسوشیتدپرس و رویترز گزارش دادهاند که مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، روز جمعه در استانبول با مشاوران امنیت ملی سه کشور اروپایی دیدار و با آنها درباره ایران و اوکراین گفتوگو کرد.
دیدار دیپلماتهای ایران و تروئیکای اروپایی در حالی برگزار شد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، روز جمعه اعلام کرد واشینگتن پیشنهادی را در مورد برنامه هستهای به ایران ارائه کرده و تهران باید سریع اقدام کند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، پس از آن گفت که تهران «هیچگونه پیشنهاد مکتوبی» دریافت نکرده است.
با این حال یک منبع ایرانی نزدیک به تیم مذاکرات به خبرگزاری رویترز گفت که عمان این پیشنهاد را دریافت کرده و به زودی آن را به تهران تحویل خواهد داد.
در همین حال روزنامه شرق نشست استانبول بین مقامهای ایران و اروپا را «بدون خروجی ملموس» و «بدون اعلام رسمی دستور کار مشخص» خواند و در شماره روز شنبه ۲۷ اردیبهشت نوشت که ادامه این مسیر به عواملی از جمله «پرهیز اروپا از اقداماتی مانند فعالسازی مکانیسم ماشه» بستگی دارد.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که بر توافق برجام صحه گذاشت، این توافق ۱۰ ساله است و ۲۶ مهر امسال این قطعنامه و از جمله بند مربوط به بازگشت خودکار تحریمها در صورت نقض مفاد توافقنامه، موسوم به مکانیسم ماشه، منقضی میشود.
پیش از این مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، از سه کشور اروپایی طرف برجام خواسته بود «خیلی زود» درباره مکانیسم ماشه تصمیمگیری کنند.
قدرتهای اروپایی بخشی از مذاکرات فعلی بین ایران و ایالات متحده نیستند اما در هفتههای اخیر دیدارهایی بین آنها و مقامهای ایرانی و بحث درباره مولفههای توافق جایگزین برجام برگزار شده است.
این سه قدرت به ویژه در مورد فعالسازی مکانیسم ماشه در صورت عدم دستیابی به توافق به دنبال هماهنگی با واشینگتن بودهاند.
با این حال به نوشته رویترز، این هماهنگی با توجه به اینکه دیپلماتهای اروپایی از عدم شفافیت در سیاست ایالات متحده در مذاکراتش با تهران ابراز تاسف میکنند، آسان نبوده است.
در طول سال گذشته، به رغم جلسات پراکنده، روابط بین سه کشور اروپایی طرف برجام با ایران به دلایلی مانند تحریمهای جدید علیه تهران در ارتباط با برنامه موشکی جمهوری اسلامی، بازداشت شهروندان خارجی در ایران و حمایت تهران از روسیه در جنگ علیه اوکراین بدتر شده است.